Russen afschrikken met rivieroversteek over de IJssel
De Koninklijke Landmacht oefent op het afschrikken van de Russen met een brugslag over de IJssel. Voor het eerst in lange tijd. „Gevaarlijke, complexe operatie.”
Woensdagochtend. Het is donker en koud in Welsum. Een colonne militaire voertuigen spoedt zich rond vijven over smalle weggetjes naar het dorp aan de rivier. Enkele koeien kijken verstoord op.
Opdracht voor de militairen is het veroveren van vijandelijk terrein aan de overzijde van de IJssel. „We bouwen met 100 man een tijdelijke brug om 500 militairen en 85 voertuigen over te zetten”, legt de groen geschminkte luitenant-kolonel Harold Dubbelhuis, commandant van 105 Brugcompagnie, aan de rand van het water uit.
De zogeheten ”rivercrossing” is onderdeel van Steadfast Defender, de grootste NAVO-oefening sinds de Koude Oorlog. In totaal nemen 90.000 militairen uit alle 32 NAVO-landen deel aan de verschillende deeloefeningen. Nederland doet mee met ruim 5000 man. De landmacht wil met de oefening aantonen in korte tijd een gevechtseenheid van 13 Lichte Brigade uit Oirschot over duizenden kilometers afstand te kunnen verplaatsen. Vanuit Nederland, via Duitsland en Polen naar Litouwen. Ook over rivieren zonder brug. „Doel van de oefening is de Russen af te schrikken”, legt Dubbelhuis uit.
„Een rivieroversteek is de meest complexe militaire oefening” - Harold Dubbelhuis, luitenant-kolonel 105 Brugcompagnie
Bruggenhoofd
Het script is strak. In het nachtelijk duister verkennen duikers eerst het grauwe rivierwater bij Welsum. Dan zwemmen infanteristen naar de overkant om een bruggenhoofd in te richten. Als de kust veilig is, volgen zo snel mogelijk zwaardere eenheden.
Genisten laten daarvoor enkele brugdelen te water. Twee duwbootjes geven ronkend gas en manoeuvreren de aluminium pontons tegen de oever. Water schuimt en bruist. Drie zwaar gecamoufleerde MB jeeps met .50 mitrailleur rijden voorzichtig het brugdeel op dat dienst doet als veerpont.
In het oosten gloort de dageraad. Om het bruggenhoofd te versterken volgen zwaardere, gepantserde eenheden. De veren pendelen heen en weer. Laden aan de ene kant, lossen aan de andere kant. Elke keer slechts twee of drie voertuigen.
Behendig koppelen de genisten de pontondelen een voor een aan elkaar. Langzaam ontstaat een heuse 150 meter lange brug. Met draaiende motor houden zeven duwbootjes de brugdelen op hun plek in de sterke stroming van de IJssel.
Fennek- en Boxerpantservoertuigen van 13 Lichte Brigade uit Oirschot rijden vervolgens achter elkaar over de brug. „Het loopt vlot”, zegt brigadegeneraal Gert-Jan Kooij tevreden, Frans vlaggetje op z’n bovenarm. „Oh, wacht. Even m’n badge draaien.”
In het water
Toch viel de rivieroversteek bij Welsum bijna in het water. De stroming in de IJssel dreigde te sterk te zijn. Vervelend. Want de Luchtmobiele Brigade moest vorige week ook al een oversteek van de Waal bij Nijmegen met rubberbootjes afblazen, omdat de stroming te gevaarlijk was. Maar het loopt goed in Welsum.
„Een rivieroversteek is de meest complexe militaire oefening”, legt luitenant-kolonel Dubbelhuis uit. Want de juiste eenheden moeten op het juiste moment op de juiste plek de oversteek maken. „We rukken als het ware op door een rietje tot dicht bij de vijand”, zegt Dubbelhuis over de smalle strook waar militaire eenheden zich doorheen moeten wurmen. De Russen kennen de risico’s daarvan uit ervaring. Oekraïne maakte vorig jaar bij verschillende rivieroversteken korte metten met de vijand.
Tanks
De zon straalt. De hoogste baas van de krijgsmacht komt z’n troepen inspecteren bij de oefening in Welsum. „We laten de Russen hiermee saamhorigheid en geoefendheid zien”, benadrukt generaal Onno Eichelsheim met z’n voeten in de modder. „Deze oefening hebben we al lang niet meer op deze manier gedaan. Voor onze geoefendheid is het goed dat weer grootschalig te doen.”
Is de afschrikking van de Nederlandse krijgsmacht binnen de NAVO tegenover de Russen een beetje op orde? „We hebben nog een heleboel stappen te zetten voordat we klaar zijn voor het grote gevecht. We hebben meer eenheden en een hogere geoefendheid nodig.”
De landmacht doet de rivieroversteek nu met pantservoertuigen op wielen. Volgende keer met eigen Nederlandse Leopard 2-tanks? „De NAVO vraagt meer vuursteun van Nederland. Voor mij staat het buiten kijf dat we een eenheid met Nederlandse tanks moeten bouwen, maar een besluit daarover hangt ook af van de vraag hoeveel geld het nieuwe kabinet uittrekt voor Defensie.”
Blik op de rivieroversteek van de landmacht bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
Blik op de rivieroversteek van de landmacht bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
Blik op de rivieroversteek van de landmacht bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
Blik op de rivieroversteek van de landmacht bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
Blik op de rivieroversteek van de landmacht bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
Blik op de rivieroversteek van de landmacht bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
Luchtverdediging bij de rivieroversteek van de landmacht bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
Luchtverdediging bij de rivieroversteek van de landmacht bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
Blik op de rivieroversteek van de landmacht bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
Een Boxer van de landmacht komt aanrijden bij de rivieroversteek bij Welsum. beeld ANP, Remko de Waal
