Recyclen voor strategische onafhankelijkheid
Onze zoon van bijna 1,5 is gek op auto’s. Zijn favoriete speelgoed is dan ook een autogarage.
Deze kreeg hij van zijn neefje die er, na vele uren speelplezier, op was uitgekeken. Omdat hij dit speelgoed doorgaf, hoefden wij niet iets nieuws te kopen, werden er geen nieuwe grondstoffen gebruikt en werd het milieu niet nog een keer belast. Het hergebruiken van goederen, in dit geval speelgoed, verlicht daarmee de druk op het milieu. Maar in sommige gevallen gaan de voordelen van recyclen nog verder dan dat.
Nederland is voor de invoer van belangrijke grondstoffen en producten afhankelijk van soms maar een paar landen, of zelfs één land. Soms zijn dit handelspartners waarvan het niet ondenkbaar is dat ze deze afhankelijkheden in de toekomst zullen gebruiken als geopolitiek wapen.
Afhankelijkheid
Recent zagen we hoe dat in de praktijk kan uitpakken. Reagan waarschuwde Europa in de jaren tachtig al voor geopolitieke kwetsbaarheid vanwege een te sterke afhankelijkheid van Russisch gas. De afgelopen twee jaar zagen we de economische effecten van decennialange Europese struisvogelpolitiek terug op onze energierekening.
De Nederlandse economie heeft echter te maken met nog veel meer kwetsbare afhankelijkheden, bekeken we in een recente studie. Zo is Nederland voor de import van antibiotica en belangrijke metalen voor de energietransitie (zoals bewerkt wolfraam en magnesium) sterk afhankelijk van China. Maar we zijn ook kwetsbaar door de invoer van fosfor uit Vietnam, dat van belang is voor de vervaardiging van kunstmest en oplaadbare batterijen en aluminiumertsen uit Guyana, waarvan buurland Venezuela twee derde wil inlijven.
Om onze kwetsbare afhankelijkheden te verminderen, zouden we ons kunnen richten op de levering via politiek bevriende landen, ook wel friendshoring genoemd. Helaas is dat niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld omdat toeleveranciers soms over zulke specialistische kennis beschikken dat er geen alternatieven voorhanden zijn. In die gevallen biedt recyclen een oplossing. De Critical Raw Materials Act van de EU en de Nederlandse doelstelling om in 2050 volledig circulair te zijn, ondersteunen het belang van recyclen om economische kwetsbaarheden te verminderen.
Circulaire initiatieven
Ook Nederlandse bedrijven zijn hard aan het werk met circulaire initiatieven. Een voorbeeld is het terugwinnen van metalen uit beeldschermen ten behoeve van onder andere de leveringszekerheid, vermeldt de Circulaire Maakindustrie_,_ een samenwerking van onder andere brancheorganisaties en kennisinstituten. Recyclen is dus niet alleen milieubewust, maar speelt ook een belangrijke strategische rol.
Onze zoon heeft ondertussen zijn wagenpark mogen uitbreiden met een mooie tweedehands vrachtauto. Het hergebruiken van deze plastic variant zal misschien niet zo veel bijdragen aan het verminderen van de Nederlandse en Europese kwetsbare afhankelijkheden, maar verlicht wel de druk op het milieu (en op onze portemonnee). Ik kan het iedereen aanraden!