Metershoog staan geperste balen afvalplastic opgestapeld in de hallen van Daly Plastics, soort bij soort. Sommige pakketten ogen kleurrijk, andere, van veevoederzakken, alleen wit en zwart. Klaar voor recycling.

De variatie in aangeleverd plastic is enorm. In de sorteerhal liggen stoelzittingen, emmers, speelgoed, babybadjes, maar ook stapels verpakkingsfolie, plastic tasjes en landbouwplastic. Het recyclingbedrijf sorteert en versnippert de materialen en perst ze samen tot balen van ongeveer 1 kubieke meter.

Het afval komt bij Daly Plastics binnen via milieubedrijven en via het eigen inzamelingssysteem. Afhankelijk van de aangeboden hoeveelheid plastic heeft het Zutphense bedrijf zowel zakken van 400 liter, kleine opslagcontainers tot enorme containers met een perssysteem beschikbaar.

Bedrijven moeten het plastic afval gescheiden inzamelen. Dat hebben ze met de overheid afgesproken. Grote bedrijven zoals kunststofproducenten, verpakkings- en distributiebedrijven die een flinke hoeveelheid plastic afval produceren, doen dit zelf. Kleinere bedrijven zijn aangewezen op erkende afvalverwerkers. „Die sorteren het ingezamelde afval en halen het plastic eruit”, legt directeur Peter Daalder uit. „Momenteel wordt zo 42 procent van alle plastic gerecycled, een percentage dat van mij best omhoog mag.”

Een belangrijke activiteit van Daly Plastics is de jaarlijkse inzameling van landbouwplastic die volgende week weer start. „We halen al ruim twintig jaar kuilfolie, groene balenfolie, kunstmest-, kalvermelk- en veevoederzakken op bij veehouders. Vaak organiseren de boeren samen een inzamelactie, waardoor het voor ons rendabeler wordt om het op te halen. Hoeveelheden boven de 15 kubieke meter halen we zelfs gratis op”, aldus Daalder.

Het grootste verschil tussen dit bedrijfsafval en huishoudelijk plastic vormen de diversiteit en de omvang van het materiaal. Bedrijven leveren vaak hetzelfde type verpakkingsmateriaal aan, terwijl huishoudelijk afvalplastic kleiner is en bestaat uit allerlei soorten.

Het Nederlandse systeem van scheiden bij de bron werkt het beste, constateert de directeur. „Het plastic dat Nederlandse huishoudens verzamelen in de bekende Plastic Herozakken is van hoge kwaliteit. Zeker in vergelijking met de rest van Europa. Er zijn ook afvalbedrijven die plastic halen uit huishoudelijk afval door scheiding achteraf, maar de kwaliteit daarvan is bedroevend slecht.”

Recyclingbedrijven kunnen de plastics afkomstig uit Plastic Herozakken volgens Daalder prima sorteren tot de afzonderlijke soorten. „Maar hoe ver ga je? Het moet wel economisch verantwoord blijven.” Sorteerbedrijven maken gebruik van magnetische scheiding, windshifting, videoherkenning en infraroodscanners om ongewenste materialen te verwijderen en de verschillende plastics te sorteren.

Ook Daly Plastics zoekt het binnenkomende plastic uit, soort bij soort. „Onze medewerkers beoordelen het materiaal eerst op zicht: wat mag er wel in en wat niet? Grote stukken verontreiniging halen ze er direct met een flinke knijper uit. Daarna heeft een handmatige eindcontrole plaats aan een transportband.” Daalder benadrukt dat deze controles niet overbodig zijn. „In landbouwplastic treffen we bijvoorbeeld nog wel eens een autoband aan.”

Het lukt Daly Plastics om 99 procent van alle binnenkomende plastics te recyclen voor de verwerkingsbedrijven. „De rest is een kunststofmengsel van lage kwaliteit.” Dat ene procent lijkt weinig, maar het gaat jaarlijks om 600 ton afgekeurd plastic. „En dat is erg veel”, vindt de directeur. „Elke drie weken voeren we een volle vrachtwagencombinatie plastic af. Dat wordt gebruikt voor het maken van paaltjes of tuinbankjes of verbrand om er elektriciteit mee op te wekken.”

In het verleden werd er verhoudingsgewijs veel meer verbrand. „Als er te veel soorten plastic door elkaar gemengd waren, werd algauw gekozen voor verbranding met energieopwekking. Inmiddels is de sorteertechniek sterk verbeterd, terwijl verpakkingsbedrijven steeds vaker kiezen voor één soort verpakkingsmateriaal. Dat maakt de verwerking eenvoudiger.”

Er wordt ook gewerkt aan initiatieven om plastic chemisch te recyclen en er gas en olie uit te halen. „Terug naar de basis, maar helaas kost dat nu nog te veel geld.”

Daalder bemerkt de laatste jaren een omslag in het denken over gerecycled plastic. „Vroeger werd het geassocieerd met inferieure en lage kwaliteit, maar die tijd is voorbij. Steeds meer bedrijven maken er tegenwoordig goede sier mee: Kijk eens hoe milieuvriendelijk wij zijn. Ze willen er zelfs meer voor betalen dan voor nieuw.” En dat verbaast hem niet. „Over vijf jaar gaan we het gebrek aan grondstoffen merken; en hoe de situatie er over twintig jaar uitziet, weet niemand. Eén ding is zeker: het afval van vandaag is de grondstof van morgen.”

Dit is het vierde en laatste artikel in een serie over duurzame manieren van afvalverwerking. 
www.plasticrecycling.nl


Een tweede leven

Bij Daly Plastics gaan verschillende plasticsoorten in samengeperste balen van 1 kubieke meter de deur uit, om in nieuwe producten een tweede leven te krijgen. Een belangrijke soort is polyethyleen (PE), dat in twee varianten voorkomt: lagedichtheidpolyethyleen (LDPE) uit folieverpakkingen en hogedichtheidpolyethyleen (HDPE) waaruit de flessen voor melk en frisdranken en flacons voor cosmetica en reinigingsmiddelen bestaan.

Een andere veel verwerkte soort is polyethyleentereftalaat (PET), waarvan onder meer de petflesjes voor mineraalwater en frisdrank zijn gemaakt. Yoghurtbekers en boterkuipjes bestaan meestal uit polypropyleen (PP) of polystyreen (PS).

Verwerkingsbedrijven kunnen zo aan de slag met de homogene plastics die Daly Plastics in samengeperste balen aflevert. Zij versnipperen en wassen het materiaal. Na het drogen wordt het geëxtrudeerd: gesmolten en door een heel fijne zeef geleid. Het gezuiverde plastic is daarna klaar om er een nieuw product van te maken.

Wat wordt daar ten slotte van gemaakt? „Voor PET is dat eenvoudig”, weet Daalder. „Daarvan worden nieuwe petflessen gemaakt. De grootste afnemer van gerecycled pet is frisdrankfabrikant Coca-Cola. Als het plastic van de colafles een wat bruine kleur heeft, kun je er zeker van zijn dat het om gerecycled plastic gaat.” PET is daarnaast een grondstof voor fleecetruien en dashboards in auto’s.

Van PE en PS worden meestal nieuwe verpakkingsmaterialen gemaakt. Ook PP is een belangrijke grondstof die met name in Azië veel gevraagd is, weet Daalder. „Daar worden er bloempotjes, emmers, bindstrips, dopjes en ik weet niet wat allemaal van gemaakt, meestal met het label ”Made in China” erop. Het gerecyclede materiaal is nogal grauw van kleur. Maar met een verfspuit lossen ze dat probleem daar verbluffend simpel op.”

Van papierbedrijf naar plasticfabriek

Het plasticbedrijf is in 1968 begonnen als nevenactiviteit van de oudpapierhandel van de familie, vertelt directeur Peter Daalder. „Het bedrijf groeide zo hard dat we in 1985 besloten er een apart bedrijf van te maken onder de naam Daly Plastics.”

Momenteel bewerkt Daly Plastics elk jaar 60.000 ton plastic. Dat wordt gesorteerd, verkleind en verpakt voor bedrijven die producten maken met gerecycled plastic. Daalder hoopt dat het bedrijf binnen een paar jaar kan groeien naar een bewerkte hoeveelheid van 70 à 75.000 ton per jaar.

Behalve in Europa is Daly Plastics actief in landen als China. „Daar waren we heel vroeg bij. We exporteerden veel bewerkt plastic naar het Verre Oosten. Daar maakten ze er zo’n beetje alles van waar ”Made in China” opstond. De export was echter niet het tovermiddel dat we erin hadden gezien. Van 95 procent export in 1995 zijn we nu teruggegaan naar 40 procent. Ik verhandel het nu liever binnen Europa.”

De afzetmarkt voor gerecycled plastic in Europa is sterk aan het verbeteren, merkt Daalder. Voor fabrikanten is het aanbieden van producten van gerecycled plastic steeds meer een imagokwestie geworden.

Eind dit jaar hoopt hij de innovatieve Carodafabriek te openen waarin zijn firma zelf industriële verpakkingsfolie verwerkt tot polyethyleenkorrels voor de kunststofindustrie. „Het vernieuwende zit hem vooral in het reinigen van het plastic. Gewoonlijk gebeurt dat door het te wassen met water. Wij drogen het plastic afval en centrifugeren het vuil eruit.”

Vervolgens wordt het plastic geëxtrudeerd: gesmolten en gezeefd. De warmte die hierbij vrijkomt, wordt gebruikt om het binnenkomende plastic afval te drogen. Daalder: „Hiermee besparen we vergeleken met het gangbare proces 40 procent energie.” Over de CO2-uitstoot van de Carodafabriek wil hij nog niets kwijt. „Als ik nu wat roep, zal ik dat straks ook waar moeten maken.”

De directeur heeft een goed gevoel bij het werk dat hij doet. „Het is een groeiende branche waarin ik prima kan ondernemen en iets kan betekenen voor het milieu. Die twee lopen leuk met elkaar samen.”