Is het voor iemand met autisme lastiger om te geloven?
Mensen met autisme ervaren de wereld anders. Dat heeft ook consequenties voor de manier waarop ze de kerk en het geloof beleven. Is het voor hen moeilijker om te geloven? Over die vraag buigt psycholoog en theoloog Hanneke Schaap-Jonker zich in deze aflevering van Sprekend RD, die in het kader staat van de landelijke Autismeweek (30 maart–6 april).
Schaap-Jonker, onder meer als rector verbonden aan het Kennisinstituut christelijke ggz, deed veel onderzoek naar de relatie tussen geloof en autisme. In september 2022 bracht ze samen met dr. G.A. van den Brink het boekje ”Anders voelen, anders geloven” uit, dat ook over deze thematiek gaat. Volgens Schaap-Jonker hoeft het zeker niet altijd te betekenen dat iemand met autisme moeite ervaart in zijn of haar geloofsleven. „Voor sommigen van hen is het misschien zelfs wel gemakkelijker, vanuit menselijk perspectief gezien. Ik spreek mensen met autisme die een vast vertrouwen op de Heere Jezus hebben. Het is voor hen geen vraag of Hij hun Zaligmaker is. Het is echt mooi en opbouwend om te zien hoe dat kan.”
Tegelijk kan autisme wel degelijk lastig zijn, bijvoorbeeld in de kerkgang. Mensen met autisme kunnen last hebben van de vele prikkels tijdens een dienst. Zo vertelt ervaringsdeskundige Arie de Vreugd in de podcast dat hij tijdens een doopdienst snel is afgeleid. „Ik vind het moeilijk om me dan te focussen op het sacrament. Heel vaak overdenk ik de dienst thuis nog eens. Heel rustig.”
Zeker in reformatorische kerken staat de bevinding vaak centraal. Dat kan mensen met autisme onzeker maken: is mijn bekering wel echt als deze niet met veel tranen gepaard gaat? „Je moet als ambtsdrager goed nadenken welke woorden je gebruikt rondom bekering en geloof”, zegt Schaap-Jonker. „En of dit is wat de Bijbel leert. Natuurlijk heeft geloof alles te maken met berouw en bekering, dat zijn voluit Bijbelse begrippen. Maar is het vergieten van genoeg tranen iets wat je deze persoon, met deze manier van denken, voelen en doen, als een soort norm moet voorhouden?”