Meer dan duizend verschillende borden en honderden andere koninklijke items zijn te bewonderen in het Oranjemuseum in het Overijsselse Diepenheim. Toch is de collectie nooit compleet. Daarom kijkt eigenaar Herman Veltkamp elke avond op Marktplaats of er nog iets wordt aangeboden wat in zijn collectie ontbreekt. Zo nu en dan is dat het geval. „Gisteren heb ik nog een bordje gekocht.” De Twentenaar schat in dat het museum ongeveer 80 procent heeft van alles wat er aan Oranjecuriosa te verkrijgen valt.

Verre voorouders van Veltkamp begonnen ruim 200 jaar geleden met verzamelen. Daarna kocht elke generatie wat. Het oudste bordje uit het museum stamt uit 1795.

Dat de Overijsselse boerenfamilie al eeuwenlang zo Oranjegezind is, komt niet uit de lucht vallen. Op de boerderij waar de Veltkamps al 800 jaar wonen, logeerde prins Maurits in 1597 een dag of drie. Eigenlijk zou de zoon van Willem van Oranje, die onderweg was met zijn legers, op een van de zes Diepenheimse kastelen bivakkeren. Maar kasteelheer Bentinck was bang dat de Spanjaarden brand zouden stichten. „Ga maar naar de boerderij, daar bent u veilig”, zei hij. Zo ontving een voorvader van Veltkamp de prins aan huis. De straatnaam Prinsendijk herinnert nog altijd aan het verblijf van de koninklijke gast.

Blikvanger

Al voordat het museum bestond, kreeg Herman Veltkamp geregeld bezoekjes aan huis van mensen die de familieverzameling kwamen bewonderen. Twintig jaar geleden stelde hij vast dat de collectie wel erg uit de hand was gelopen. Hij moest een knoop doorhakken: stoppen of doorgaan? Met hulp van Europese subsidie bleek het mogelijk een museum te openen. De verzameling werd uit de privésfeer gehaald en ondergebracht in een stichting.

De curiosa in het museum staan chronologisch geordend in de vitrines – van Willem van Oranje tot de jongste prinsessen. Blikvanger is de schouw in de ontvangstruimte waarop prins Maurits, Willem van Oranje en koningin Beatrix staan afgebeeld. Ook koestert Veltkamp de verzameling van zo’n 250 penningen, van Willem van Oranje tot Amalia, die hij via een testament in bezit kreeg. Uniek is verder een tafel die is gedekt zoals wanneer de koninklijke familie op bezoek kwam bij prinses Armgard, moeder van prins Bernhard, op Kasteel Warmelo in Diepenheim.

Zo’n 35 vrijwilligers zetten zich in voor het museum. Zo is er een team dat bezoekers over het museum vertelt en mensen ontvangt met een Amaliagebakje van de plaatselijke bakker. Het Oranjemuseum is vanaf april geopend op dinsdag-, donderdag- en zaterdagmiddag. Groepen vanaf twintig personen kunnen doordeweeks of op zaterdag een afspraak maken.

Ook Museum Buren & Oranje is ontstaan vanuit een privécollectie. In 1988 bracht Jan Thijsen, de toenmalige buurman van het oude stadhuis, zijn verzameling onder in dat historische pand. Al snel breidde de collectie uit dankzij schenkingen en later met spullen uit het Oranjemuseum in Baarn, dat in 2000 dichtging. Een van de pronkstukken is de kinderwagen waar alle dochters van Juliana en Bernhard in gelegen hebben, vertelt bestuursvoorzitter Johan Jonkers. Uniek is ook het speelgoed waarmee Juliana samen met een weeskindje uit Buren speelde.

Nog steeds krijgt het museum allerlei Oranjespullen aangeboden. Wat het zelf al in bezit heeft, wordt verkocht op de Oranjebeurs die jaarlijks in het stadje plaatsvindt. „Mensen hebben vaak liever dat het bij andere verzamelaars terechtkomt dan op de stort”, zegt Jonkers. Niet alles neemt het museum meer aan. „Blikken Wilhelmina Pepermunt hebben we inmiddels in veelvoud.”

Audiotour

Nieuw is dit jaar een audiotour door het Betuwse stadje, die vanaf half april beschikbaar is. Een verteller neemt mensen mee naar 1551, toen Willem van Oranje trouwde met Anna van Egmond, gravin van Buren – het eerste in Nederland gesloten Oranjehuwelijk. De tour start in het museum en loopt langs de trouwlocaties: de kerk en het plantsoen waar het kasteel stond.

Iedereen weet waar Willem van Oranje is vermoord, maar zelfs niet alle inwoners van Buren weten dat hij hier getrouwd is

De aartsbisschop van Keulen, een van de hoofdrolspelers in de audiotour, verbaasde zich erover dat Buren zo belangrijk was.  Met een gevolg van 600 man reisde hij naar Buren, een plekje dat destijds  slechts 250 tot 300 inwoners telde. Zelf kwam hij uit een stad met bijna 50.000 inwoners. Naast de aartsbisschop hebben de kok van het kasteel en een inwoonster van Buren een hoofdrol in de vertelling. Jonkers hoopt zo op meer bekendheid van de historische gebeurtenis. „Iedereen weet waar Willem van Oranje is vermoord, maar zelfs niet eens alle inwoners van Buren weten dat hij hier getrouwd is.”

Voor de toekomst heeft het Oranjemuseum volop nieuwe plannen. „We zijn nu vooral een verzamelmuseum zonder duidelijke verhaallijn”, legt Jonkers uit. „We willen graag een plek worden die het verhaal vertelt van de band tussen Buren en Oranje.” Het bestuur wacht nog op het besluit van de gemeente of het museum in het huidige pand mag blijven. Dat staat op nominatie om verkocht te worden en het museum krijgt steeds een jaar verlenging van het huurcontract. „Wij willen toezegging dat we hier tien jaar kunnen blijven, zodat we ook subsidieverstrekkers aan ons kunnen binden.”