Het is 26 februari 1986. Een blonde jongeman zwoegt over het gladde ijs tijdens de Friese Elfstedentocht. ”W. A. van Buren” staat op zijn startbewijs. Pas halverwege de ijskoude tocht wordt de jongeman herkend: het is de 19-jarige prins Willem-Alexander.

Zijn pseudoniem is geen toevallige. Graaf van Buren is een van de vele titels die de huidige koning rijk is. De titel symboliseert de eeuwenoude band die het Nederlandse vorstenhuis heeft met Buren. Tot 1795 regeerde het Oranjehuis over hun oude, soevereine graafschap. Daarna brak de Franse tijd aan en werd Buren in 1813 ingelijfd bij Gelderland en het Koninkrijk der Nederlanden.

”Welkom in onze Oranjestad” zegt het blauwe plaatsnaambord tegen bezoekers van het Betuwse vestingstadje. De koninklijke bijnaam dateert uit 1551. Toen was Buren het decor van het huwelijk tussen prins Willem van Oranje en zijn eerste echtgenote Anna van Egmond, gravin van Buren. Saillant detail: gravin Anna is tot nog toe de enige Nederlandse echtgenote van onze regerende Oranje-Nassauvorsten.

Willem van Oranje en Anna trouwden in het majestueuze kasteel Buren, dat de Franse tijd helaas niet overleefde; in 1804 werd met de afbraak van het kasteel begonnen.

Een wandeling door Buren vergt enige inspanning. Het historische stratenpatroon uit 1500 is geplaveid met talrijke gladde kinderkopjes. In de vestingstad wemelt het van de Oranjesporen. Geen enkele bezoeker kan om de Markt heen. De toren van de hervormde Lambertuskerk is opvallend, omdat die uit meerdere bouwstijlen bestaat. Prins Frederik Hendrik gaf opdracht om de toren in Hollandse stijl te verhogen met het gedeelte waarin het uurwerk zich bevindt. In de kerk liggen verschillende adellijke personen begraven, onder wie Frederik van Egmond, de eerste graaf van Buren en overgrootvader van gravin Anna van Buren.

Het gezin van prins Willem van Oranje en Anna wordt beschouwd als hét Burense Oranjegezin. Voor de Lambertuskerk herinnert een bronzen beeldengroep aan de adellijke personen. Bij het echtpaar staan hun twee kinderen: Philips Willem en Maria van Oranje-Nassau.

Het voormalig stadhuis –pal tegenover de kerk– trekt zo mogelijk nog meer de aandacht. Het pand is sinds 1988 niet meer in gebruik als stadhuis, maar is ingericht als Oranjemuseum. Oranje­fans kunnen hun hart ophalen aan authentieke stukken die de koninklijke familie in bruikleen heeft gegeven. De kinderwagen waar prinses Beatrix en haar zussen Irene en Christina in hebben gelegen, bijvoorbeeld. Maar ook de schaatsen en het startbewijs van de Elfstedentocht die toenmalig prins Willem-Alexander heeft uitgereden.

Met zijn Museum Buren en Oranje trekt directeur Thijssen veel liefhebbers van historie naar het Betuwse stadje. Een hoogtepunt was Koninginnedag in 1991; toen bezocht de koninklijke familie Buren.

Ook de kinderen van prins Willem van Oranje en Anna van Buren drukken hun stempel op hun geboorteplaats. Dankzij prinses Maria van Oranje-Nassau herbergt Buren een imposant weeshuis, een voormalig klooster uit 1420. Sinds 1973 bevindt zich hier het Museum der Koninklijke Marechaussee.

----

’s Konings titels

Dit is het eerste deel in een serie over de titels van koning Willem-Alexander.