De ChristenUnie verloor bij de Tweede Kamerverkiezingen van november vorig jaar twee van de vijf zetels. Het aantal stemmen op de partij daalde met meer dan een derde, van ruim 351.000 in 2021 tot ruim 212.000 in 2023.

Zaterdag congresseert de partij voor het eerst sinds de verkiezingen. Er staat geen apart agendapunt ingepland voor het bespreken van de uitslag, maar partijvoorzitter Ankie van Tatenhove en partijleider Mirjam Bikker zullen in hun toespraken ingaan op het verlies. Zaterdag is ook de presentatie van de commissie-Kuiper.

In de achterliggende maanden organiseerde de ChristenUnie al vijf avonden met kiezers die overstapten naar NSC, SGP en GroenLinks/PvdA, met kiezers die voor het eerst op de ChristenUnie stemden en met twijfelaars die uiteindelijk toch op de ChristenUnie stemden. Ook waren er drie avonden voor de leden en een avond met alle oud-bewindspersonen en de huidige partijtop. Verder hield de partij na de verkiezingen een representatieve enquête onder ruim 2800 leden.

Het is aan Kuiper om een rapport te schrijven over de toekomstige koers van de ChristenUnie. Daarin zal de hoogleraar onderwijs en identiteit van de Theologische Universiteit Utrecht als eerste het belang moeten aangeven van christelijke politiek. De verkiezingsuitslag legde bloot dat het binnen de ChristenUnie-achterban niet langer vanzelfsprekend is om op een christelijke partij te stemmen. Een deel van de kiezers stapte in november over naar NSC en GroenLinks-PvdA. Dat is een vorm van secularisatie die de partijtop met zorg gadeslaat.

Daarnaast is er nog een ander dilemma waar de commissie-Kuiper mee aan de slag moet, namelijk de vraag of de ChristenUnie te links is geworden. De ChristenUnie heeft een hekel aan de links-rechtsverdeling in de politiek en noemt zichzelf graag christelijk-sociaal. Maar nu een deel van de kiezers rechtsaf ging, zal de partij zich daar toch toe moeten verhouden. De kiezers gingen rechtsaf omdat ze ontevreden waren over de partijstandpunten inzake milieu, migratie en landbouw. Een deel van hen kwam bij de SGP terecht. Een aantal behoudende ChristenUnie-stemmers had en heeft ook grote moeite met het feit dat de partij in de Eerste Kamer een vertegenwoordiger heeft die samenleeft met iemand van hetzelfde geslacht.

Kabinetsdeelname

De commissie-Kuiper moet ook de vraag beantwoorden hoe de ChristenUnie moet omgaan met het dragen van regeringsverantwoordelijkheid. Algemeen wordt aangenomen dat de laatste kabinetsdeelname een belangrijke reden is voor het zetelverlies bij de afgelopen verkiezingen. Het kabinet-Rutte IV overtuigde niet en bleek niet in staat de problemen van mensen op te lossen. Dat negatieve sentiment straalde ook af op de ChristenUnie en kostte de nodige stemmen.

In een interview met het Reformatorisch Dagblad in december maakte Kuipers zijn eigen visie alvast duidelijk: de CU moet voorlopig de oppositie in. „Het is tijd om elkaar in eigen gelederen aan te kijken en ons als partij te herpakken”, zei hij destijds.