Leugens en waarheid in onze hedendaagse cultuur
Leugen en waarheid vormen onmiskenbaar een fundamentele tegenstelling. Sinds Genesis 3 geldt dat in de menselijke samenleving de leugen regeert. Dat is zo op allerlei gebied.
De rooms-katholieke leer is een leugenleer. Althans voor die protestanten, het zijn er niet zo veel meer, die aan de beginselen van de Reformatie willen vasthouden. De nazi’s verspreidden destijds tal van infame leugens over de Joden. In onze tijd zie je weer een opleving van antisemitisme. Veel politici nemen het niet zo nauw met de waarheid. Trump is daar een duidelijk voorbeeld van.
Onlangs verscheen onder de titel ”Leugens en waarheid” een boek van Sharon James, verbonden aan The Christian Institute in Groot-Brittannië. De oorspronkelijke titel was ”The lies we are told, the truth we must hold”. De Nederlandse vertaling is een initiatief van Bijbels Beraad M/V.
De auteur verzet zich tegen marxisme en communisme, tegen de evolutieleer, het cultuurmarxisme, de seksuele revolutie, het postmodernisme en de kritische rassentheorie. Een menigte citaten wordt aangehaald om het verderfelijke daarvan aan te tonen. Daar is ook alle reden toe.
James beklemtoont dat er na het wegvallen van het gezag van de Bijbel geen objectieve universele waarheid meer bestaat. Jouw opvatting staat tegenover de mijne en ook wetenschappelijk onderbouwde conclusies hebben tegenwoordig geen gezag meer.
Dat is zeker het geval in de westerse wereld. Maar niet overal. In de exacte sector zal men niet zo relativerend spreken over de uitkomsten van eigen onderzoek. Daar kun je nu eenmaal makkelijker harde bewijzen leveren dan in de culturele hoek.
Je kunt ook niet zeggen dat de westerse wereld helemaal normloos geworden is. We hebben altijd nog een Wetboek van Strafrecht, waarin staat vermeld wat je allemaal niet mag doen. Er zijn ook allerlei mensenrechtenverklaringen die zowel juridisch als moreel veel gezag hebben.
Marx en Lenin waren destijds overtuigd van het wetenschappelijke en dus objectief geldende karakter van hun sociale en economische theorieën. Het klopte alleen niet. Ook moslims gaan niet mee in het levensbeschouwelijk relativisme dat James beschrijft.
Dat is wel enigszins het probleem van dit boek. Er worden allerlei forse lijnen getrokken en verreikende uitspraken gedaan, terwijl de werkelijkheid toch wel wat gecompliceerder is. Het is allemaal wel erg zwart-wit beschreven.
Verwerpelijk
De auteur, die tal van boeken op haar naam heeft staan, heeft ongetwijfeld veel materiaal verzameld. Naar allerlei boeken en websites wordt verwezen. En nogmaals, wat zij afwijst zijn ook vrijwel altijd zaken die verwerpelijk zijn en bedreigend voor onze maatschappij. Met name ook voor hen die naar Gods Woord willen leven.
Ze had er echter goed aan gedaan de zaken in een wat breder kader te plaatsen en ze wat evenwichtiger te beoordelen. Zo moet je de ontwikkeling van het marxisme en later het communisme wel zien tegen de achtergrond van de sociale ellende in die tijd. Zeker van het tsaristische Rusland was weinig goeds te zeggen.
James haalt de Russische schrijver Solzjenitsyn aan, die in 1984 het communistische regime typeerde als „de rampzalige revolutie die zo’n 60 miljoen mensen van ons volk opslokte”. Dat is een fors aantal. De auteur had moeten toelichten hoe Solzjenitsyn aan dit getal kwam. Die rekende niet alleen met de mensen die door de communisten waren omgebracht, maar ook met de kinderen en kleinkinderen die zij hadden kunnen krijgen als zij niet van hun vrijheid en leven zouden zijn beroofd. Zo kom je inderdaad op een hoog aantal uit.
Verder wordt vermeld dat in 1980 meer dan 1,5 biljoen mensen door marxistische regimes werden geregeerd. Wie beseft dat dat 1500 miljard mensen zouden zijn, beseft dat hier iets fout gegaan is. Naar alle waarschijnlijkheid een vertaalfout. In het traditionele Engels betekent ”billion” inderdaad biljoen (miljoen keer miljoen) maar tegenwoordig onder invloed van het Amerikaanse Engels is dat miljard geworden. Met 1,5 miljard mensen destijds onder het communistische juk kom je beter uit.
Waardevol
Ongetwijfeld is het heel waardevol dat het boek stelling neemt tegen de nieuwe seksuele moraal die homoseksualiteit toejuicht en het huwelijk als een patriarchale structuur afwijst. Ook bestrijdt de auteur allerlei doorgeslagen vormen van identiteitspolitiek waarbij de slachtofferrol wordt gecultiveerd.
Seksisme zou verankerd zijn in onze samenleving. Wie als man meent niet seksistisch te zijn, geeft daarmee alleen maar blijk van zijn onwetendheid over deze machtsstructuren. Klachten van mensen die geacht worden slachtoffer van structureel onrecht te zijn (vrouwen of zwarten bijvoorbeeld) moet je per definitie geloven.
James signaleert hoe dergelijke benaderingen in allerlei kerken ingang vinden. Ook evangelische christenen voelen zich daardoor aangesproken. Helaas wel.
Maar wat voorzichtigheid en evenwichtigheid zouden de boodschap van het boek ten goede zijn gekomen. Er is ook minder reden om de lof van het kapitalisme te zingen dan in dit boek gebeurt. Zonder overheidsingrijpen leidt dat immers tot een grote maatschappelijke ongelijkheid. Particuliere liefdadigheid is dan onvoldoende om dit bij te sturen.
Boekgegevens
Leugens en waarheid. De consequenties van wereldvisies, Sharon James; uitg. De Banier; 311 blz.; € 22,50