De verwoesting van Gaza gaat nog altijd door, en het Israëlische leger heeft inmiddels vele duizenden Palestijnen gedood. Waarom lezen we van al deze verschrikkingen zo weinig?

Het is zeker zaak om in de berichtgeving over de oorlog tussen Israël en Hamas evenwichtig te zijn. Dat betekent dat zowel de wandaden van Hamas als de verschrikkingen waaronder de Palestijnse bevolking in Gaza als gevolg van de oorlog leeft voor het voetlicht moeten worden gebracht.

Een complicerende factor hierbij is wel dat bijvoorbeeld de aantallen slachtoffers aan Palestijnse zijde vrijwel niet zijn te verifiëren. De cijfers zijn doorgaans afkomstig van het ministerie van Gezondheid, dat door Hamas wordt gerund. Die terreurbeweging staat niet bepaald bekend om haar betrouwbaarheid. Bovendien maakt Hamas geen onderscheid tussen gedode burgers en terroristen.

Dat Israël veel verwoestingen in Gaza aanricht is een feit. Maar daarbij moet wel worden bedacht dat in de Gazastrook op veel plaatsen sprake is van een stadsoorlog, waarbij terroristen zich in vrijwel elk pand kunnen verschansen. Bovendien heeft Hamas in en onder veel gebouwen wapens en explosieven opgeslagen of tunnels aangelegd. Daardoor is het helaas nodig om die onder vuur te nemen.

Er wordt wel gezegd: als Hamas de Israëlische gijzelaars vandaag teruggeeft, is de oorlog morgen over. Zou dat echt zo zijn?

Als Hamas echt bereid is de gijzelaars vrij te laten, zou dat in elk geval de weg vrijmaken voor een langdurig staakt-het-vuren. Dat is ook de inzet van de onderhandelingen die al weken worden gevoerd.

Behalve het vrijlaten van de gijzelaars is echter ook de vernietiging van de militaire capaciteit van Hamas een hoofddoel voor Israël. Dus is het maar de vraag of de oorlog definitief eindigt als alle ontvoerden zijn losgelaten, terwijl de Palestijnse terreurbeweging nog steeds in staat is Israël aan te vallen.

Joodse kolonisten op de Westelijke Jordaanoever lijken van Israël gewoon hun gang te mogen gaan. Je hoort wel dat zij geweld gebruiken, of de olijvenoogst van Palestijnse boeren vernielen. Dat kán toch niet?

Dat kan zeker niet. Nu alle aandacht naar de oorlog in Gaza uitgaat, komen er inderdaad berichten dat het geweld van kolonisten tegen Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever toeneemt. Hoe dan ook is het lastig om de vinger achter de toedracht van sommige incidenten te krijgen. Er is overigens niet alleen sprake van geweld tegen Palestijnen. Met regelmaat worden in het gebied ook terreuraanslagen op Israëliërs gepleegd.

In het verlengde hiervan: als Israël op betwist gebied gaat bouwen, geef je de Palestijnen toch een stok om de hond te slaan? Of baseert Israël zich hier op Bijbelse rechten?

Het bouwen van huizen op de Westelijke Jordaanoever is al jaren een heet hangijzer. Degenen die Judea en Samaria als onvervreemdbaar deel van het Beloofde Land beschouwen, ontlenen daar inderdaad Bijbelse rechten aan. Maar dat is politiek gezien zeker niet de belangrijkste drijfveer van Israëlische regeringen geweest.

In het kader van lopende onderhandelingen is het ook niet altijd handig om nieuwe bouwplannen aan te kondigen, zoals in het verleden wel is gebeurd. Tegelijkertijd is het niet zo dat uitbreiding van Joodse steden en dorpen de oplossing van het conflict per definitie in de weg staat. De Israëlische terugtrekking uit de Sinaï en de Gazastrook heeft dat bewezen.

Veel landen geven de Palestijnen financiële hulp. Maar je zou toch mogen verwachten dat al deze mensen, op een betrekkelijk klein grondgebied, zo langzamerhand wel zelfvoorzienend zijn?

Er zijn de afgelopen decennia inderdaad miljarden aan hulp naar de Palestijnen gegaan, zowel in de Gazastrook als op de Westelijke Jordaanoever. Veel van dat geld is echter niet bij de noodlijdende bevolking terechtgekomen, maar in de zakken van leiders verdwenen of aan wapentuig besteed. Daarmee heeft het Palestijnse leiderschap effectief de eigen ontwikkeling geblokkeerd.

Is het mogelijk en denkbaar dat als Israël Hamas straks heeft ‘opgerold’ er een andere organisatie komt die zich het lot van de Palestijnen meer aantrekt?

De vraag is of Hamas echt wordt opgerold. De militaire capaciteit van de organisatie is een zeer gevoelige slag toegebracht, maar de radicaal-islamitische ideologie is nog springlevend. Israëlische generaals waarschuwden deze week al dat Hamas bezig is de bestuurlijke controle in het noordelijke deel van de Gazastrook alweer over te nemen.

Over de hele wereld neemt door de Gazaoorlog het antisemitisme toe. Doet Israël er daarom niet veel beter aan zich terug te trekken?

Het oplaaien van het conflict tussen Israël en de Palestijnen leidde in het verleden steevast tot een toename van het antisemitisme. Nu neemt dat wel heel ernstige vormen aan. Terugtrekken is voor Israël echter geen optie. Want deze oorlog is begonnen om een herhaling van de gebeurtenissen van 7 oktober te voorkomen. Die aanslagen waren juist een van de ergste uitingen van antisemitisme in de moderne geschiedenis.

Richard Donk, redacteur Midden-Oosten