Die boodschap viel dinsdag te horen tijdens het Kamerdebat over de begroting van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Trump zei onlangs dat een NAVO-land dat te weinig uitgeeft aan defensie niet op Amerikaanse hulp hoeft te rekenen als de Russen binnenvallen. De oud-president en huidig presidentskandidaat voegde daaraan toe dat hij de Russen zou aanmoedigen te doen wat ze maar willen. De NAVO-landen hebben afgesproken minimaal 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) aan defensie te besteden.

„Mocht Trump onverhoopt tot president gekozen worden, dan dreigt een existentiële crisis in het bondgenootschap”, zei GL-PvdA-Kamerlid Kati Piri. Ze noemde de Amerikaan „een geopolitieke pyromaan die meer opheeft met brute dictators dan met traditionele Europese partners”. Om de NAVO en de plicht om elkaar als bondgenoten te helpen in stand te houden, zal Europa „eindelijk serieus werk moeten maken” van de versterking van de Europese pijler van de NAVO, zei Piri. Inclusief de nucleaire dimensie, voegde ze daaraan toe. Ook wil haar partij dat Nederland voldoet aan de NAVO-norm van 2 procent.

„Na iedere wake-upcall drukken we op snooze en slapen we rustig verder”, zei VVD’er Ruben Brekelmans. „Maar dat comfort hebben we niet meer.” Volgens het Kamerlid kan Nederland minder automatisch leunen op de kracht van bondgenootschappen, „nu Trump dreigt de NAVO te ontmantelen en Hongarije steeds dwarsligt in de EU”. De VVD’er pleit voor het versterken van „onze militaire capaciteiten”. Ook zullen Europese landen volgens hem meer moeten doen om het grondgebied van Europa te verdedigen. Als de VS kunnen zien dat de militaire kosten in Europa voor hen zullen 
afnemen, neemt dat Trump de wind uit de zeilen, zei hij.

Brekelmans stelde dat Europa zelfs op lange termijn niet zonder de nuclaire bescherming van de VS kan, en dat 
daarom een „diepgaande dialoog” tussen de VS en Europese landen nodig is. Wat hem betreft moeten Europese landen strategische capaciteiten van de VS overnemen, zoals satellietcapaciteit en langeafstandsraketten.

Volgens D66’er Jan Paternotte is Europa niet voorbereid op een terugkeer van Trump in het Witte Huis. Hij pleit voor de bouw van een Europese pijler binnen de NAVO. CDA’er Derk Boswijk vindt dat er een Europese veiligheidsraad moet komen.

Wetsvoorstel

Verschillende partijen in de Kamer willen wettelijk vastleggen dat Nederland minimaal 2 procent van het bbp besteedt aan defensie. Het wetsvoorstel van SGP, CDA, VVD en Volt is echter nog niet verzekerd van een meerderheid. Ook NSC, BBB en JA21 zijn voor. D66 zei vorige week er „zeer positief” tegenover te staan. Als daarnaast ook de ChristenUnie voor het wetsvoorstel stemt, blijft de teller echter alsnog steken op 74 van de 150 zetels; te weinig voor een meerderheid dus.

PVV’er Raymond de Roon zei dinsdag in het debat dat zijn partij niet veel voelt voor vaste percentages. „Wij willen veel liever in vrijheid beslissen wat aan onze defensie wordt uitgegeven.”

GL-PvdA zou het voorstel aan een meerderheid kunnen helpen. Een andere optie is dat in coalitieonderhandelingen wordt afgesproken de NAVO-norm in de wet te verankeren.