Dat stelde ds. A. Schot vrijdag tijdens de landelijke diakendag van de gereformeerde gemeenten. De dag, die dit jaar gehouden werd in het kerkgebouw van de gereformeerde gemeente te Tricht-Geldermalsen, werd door zo’n 300 diakenen bezocht. Ze volgden workshops en luisterden met elkaar naar twee lezingen.

Ds. Schot, predikant van de gereformeerde gemeente te Nunspeet, schonk in zijn referaat aandacht aan het thema: ”Diaconaat door de eeuwen heen”. De leer van de ambten gaat terug op de schepping, stelde de predikant die een lijn trok van het begin van de Bijbel naar de hedendaagse praktijk. „Adam was ambtsdrager, hij diende als profeet, priester en koning. Door de zondeval werd Adam ambtsdrager-af. De gaven die God hem gaf, zijn door de zondeval verloren gegaan. De eerste in de Bijbel die weer drie ambten had, was de Heere Jezus Christus. Christus moest komen om de ambten weer te herstellen.”

Het doel van de ambten kan alleen goed gewogen worden in het licht van de ambten van Christus, zei ds. Schot. „Na de hemelvaart worden de drie ambten vertegenwoordigd in de gemeente. Ondanks dat Christus nog steeds priester is, gebruikt hij de diakenen in de gemeenten.

Diaken komt van het Griekse woord ”diaconia” en betekent dienen. Dienen vormt het hart van het priesterambt. Hoewel het een klein woord is, is het een veelomvattend begrip. Om te kunnen dienen is liefde nodig en zelfverloochening.”

Kloosterorde

In de Middeleeuwen verdwijnt het oude diaconaat, als uitdelers van de armen, vrijwel geheel. Dat kwam omdat de diaken het hulpje wordt van de bisschop, stelde de predikant. „De diaken krijgt een belangrijke taak in de dienst: de bediening van de mis. De armenzorg komt daardoor in het gedrang. Dat wordt door particulieren en kloosterorden opgepakt. Het kerkelijke initiatief verschuift naar de maatschappij.”

In de tijd van de Reformatie zijn ook de ambten weer hersteld. Ds. Schot: „Luther zei: „Christus vernieuwt ons zo dat iedere christen voor zijn naasten een Christus wordt.” Reformator Calvijn kende twee soorten diakenen: zij die het geld uitdeelden en zij die de zieken verzorgden. Het diakenambt is een geestelijk ambt en hoort daarom niet bij de overheid, maar bij de kerk.”

Ondergeschikt

„Hoe kan het dat het diakenambt zo ondergeschikt is geworden in onze gemeenten?” vroeg ds. Schot zich hardop af. „En waarom is er zo’n verschil gekomen tussen de ambten van predikant, ouderling en diaken? Soms gaat een diaken op bezoek of een ouderling, maar de dominee, díé is nog niet geweest. Waar is dat misgegaan?”, vroeg de Nunspeetse voorganger. „Ik denk al toen de diaken de ‘loopjongen’ van de bisschop werd. Is het priesterambt het minste ambt van Christus? Dat kan niet. Je kunt daar niet uit kiezen, het mag niet en hoeft niet. Je hoort het nog wel eens: voor ouderling moet je bekeerd zijn, voor een diaken is dat niet direct noodzakelijk. Maar hoe kun je diaken zijn zonder de kennis van Christus? Daarom: het diakenambt mag wel wat meer gewaardeerd worden.”

Het is niet de enige vraag die de voorganger uit Nunspeet bezighoudt: „Waarom zien mensen het vaak als een vernedering als er diaconale hulp komt? Soms komen mensen het geld zelfs terugbrengen. Waarom is dat? Zeker, we zijn doe-het-zelvers, in geestelijk en ook in tijdelijk opzicht.” De predikant, die zelf als diaken diende in de gereformeerde gemeente van Nieuw-Beijerland, hield de aanwezige ambtsbroeders voor dat de houding die ze aannemen in de gemeente heel belangrijk is: „Als je als diaken doet alsof het een grote gunst is dat je wat komt brengen, dan reageren mensen daar op. Wees blij dat je wat kwijt kunt, je hebt het gekregen om weg te kunnen geven.”

Zaaien

Na de pauze en workshopronde was er een videoboodschap van diaken Oleksiy Kisilevsk uit Nova Odessa in Oekraïne. Hij was graag aanwezig geweest, maar kan door omstandigheden het land niet uit, vertelde Arno Kortleven, noodhulpcoördinator van het deputaatschap Bijzonder Noden, die de videoboodschap inleidde.

Oleksiy dient zijn gemeente als diaken vanaf 2017. Sinds vorig jaar is zijn taak niet alleen meer beperkt tot de gemeente, maar verleent hij veel hulp in zijn omgeving. Oleksiy: „Veel mensen leven van humanitaire hulp. Gelukkig staan de mensen open voor een gesprek. Ze hebben sociale en psychische hulp nodig maar ook geestelijke inhoud voor hun leven. Voor de oorlog hadden veel mensen God niet nodig. Vandaag de dag is dat veranderd. Daarom is het nu tijd om het Woord te zaaien.” De diaken heeft een boodschap voor zijn Nederlandse ambtsbroeders: „We moeten altijd dicht bij Hem leven, om wijsheid te ontvangen om op het juiste moment te helpen en goed zichtbaar te hebben wat er nodig is.” Oleksiy besluit zijn videoboodschap met een oproep: „Moge God vanwege uw geopende harten uw land, kerken en gezinnen zegenen. Bidt voor ons.”