Betoging in Berlijn tegen regering: „Boerenprotest? Een volksopstand!”
Duizenden boeren met tractoren verzamelden zich maandag in Berlijn bij de Brandenburger Tor, om een eerste protestweek af te sluiten. „Met deze regering komen we nergens.”
Door de nog verlaten, ijskoude straten van Berlijn klinken in de vroege ochtend hele claxonorkesten vanuit duizenden trekkers. Uiteindelijk zouden er zo’n zesduizend, vanuit vijf verschillende locaties, langzaam door de stad rijden om in de loop van de ochtend het verkeer plat te leggen. Nieuwsgierige voorbijgangers maken foto’s van de wagens met spandoeken en knipperende lichten.
De bestuurders zwaaien, zichtbaar tevreden met de aandacht. Want hun protest in de Duitse hoofdstad moet de schijnwerper zetten op de onvrede bij de boeren in het land. De afgelopen week hebben zij acties door het hele land gevoerd. De boeren eisen dat de regering de geplande bezuinigingen op landbouwsubsidies terugdraait. Maar tussen de tractoren die voor de Brandenburger Tor geparkeerd staan wordt duidelijk dat er veel meer leeft.
Papierwerk
„Het is echt niet meer leuk”, zegt de 54-jarige Jürgen Meiners, die met een koffie naast zijn trekker staat. „Je bent alleen maar bezig papierwerk te leveren om je aan alle regels te houden, terwijl je er zelf steeds verder op achteruit gaat.” Met een groep boeren uit Brandenburg reed hij deze ochtend vol goede moed naar Berlijn. Eerder gingen de vrienden ook met hun trekkers naar de Nederlandse boerenprotesten. „Nu is het onze beurt om verandering te eisen”, zegt hij.
Voor de Brandenburger Tor vormt zich langzaam een menigte rondom het podium. Een stel uit Brandenburg is met protestborden gekomen. „Ons familiebedrijf wordt al generaties doorgegeven, maar nu vrezen we voor de toekomst”, zegt de 30-jarige Antonia Schlichter.
„In de loop der jaren is landbouw afhankelijk gemaakt van subsidie”, zegt ze. „Maar in plaats dat de regering daar iets aan doet, schaffen zij nu alleen de subsidies af. Daardoor zal de ene na andere boerderij omvallen.”
Kort voor het middaguur verschijnen vertegenwoordigers van de boerenbonden op het podium voor een menigte van 30.000 demonstranten. Als laatste verschijnt minister van Financiën Christian Lindner (FDP), die meteen wordt uitgejouwd.
Boerenbondvoorzitter Joachim Rukwied grijpt de microfoon en roept: „Heb respect! Bij een democratie hoort ook discussie en luisteren!” Maar de menigte gaat door en Rukwied schudt zichtbaar gefrustreerd zijn hoofd.
Minister Lindner zegt de bureaucratische druk op boeren te willen verminderen maar blijft vasthouden aan de bezuinigingen. Wel moet er volgens de minister beter naar de zorgen van de boeren geluisterd worden. „Ik heb begrip voor jullie situatie”, zegt hij „Leugenaar! Verrader!”, wordt hem meteen toegeroepen.
De Duitse boerenbonden hebben de afgelopen weken meermaals benadrukt dat een antidemocratische houding niet welkom is bij de protesten. In tegenstelling tot destijds bij de coronaprotesten is extreemrechts maandag niet prominent aanwezig. Op de agressie tegen minister Lindner na is de sfeer tussen de trekkers gemoedelijk en wordt er vooral veel gelachen met een biertje of worst in de hand. Toch is het duidelijk dat er veel woede tegen de regering is.
„Wij komen nergens met deze regering”, zegt de 51-jarige Christian Schlatter. „Zij lachen ons daar uit, terwijl de gewone Duitser hard werkt om het hoofd boven water te houden.” Achter hem heeft een trekker een autootje meegesleept, dat beschilderd is met de Duitse vlag. Het autootje is te pletter gereden tegen een stoplicht, het symbool van de uit drie partijen bestaande Duitse regeringscoalitie.
Ook ambachtslieden, horecaondernemers en vrachtwagenchauffeurs zijn ontevreden met de regering en protesteren met de boeren mee. De Berlijner Schlatter werkt zich ook te pletter, zegt hij – als metselaar, restauranteigenaar en cateraar. „Niet alleen de boeren worden geraakt door het regeringsbeleid. Onze bedrijfskosten stijgen de pan uit, want de energieprijzen zijn extreem hoog. Dit is geen boerenprotest. Dit is een volksopstand.”
Elektricien
Ook Maik Hahler, een 28-jarige elektricien uit de regio Osnabrück, protesteert mee. Hij komt uit een boerengezin en wilde ook boer worden. „Mijn vader zei toen tegen mij dat het slimmer was een ander beroep te kiezen”, zegt hij. Hahler ziet zijn vader de afgelopen jaren zijn werk moeizamer en met minder plezier doen. „Ik ben blij dat ik iets anders ben gaan doen”, zegt hij.
Het protest bij de Brandenburger Tor sluit de eerste protestweek van de boeren af. Nu is het wachten op een reactie van de regering. Mochten de bezuinigingen op landbouwsubsidies niet teruggedraaid worden, dan willen de boeren doorgaan met de protesten. En zelfs als de regering die wél terugdraait, is Hahler nog niet tevreden. „Ik wil sowieso door met protesteren”, zegt hij. „De regering moet boeren hun gang laten gaan, want zij weten het beter.”
