Een derde van de Nederlandse gemeenten vangt al twaalf jaar geen asielzoekers op. Vooral in de provincies Utrecht en Noord-Holland lieten veel gemeenten het afweten: (bijna) de helft bood daar geen asielopvang.
Uitzondering op het beeld vormen alleen de provincies Groningen en Drenthe: daar vingen alle gemeenten asielzoekers op. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) die RTV Noord maandag publiceerde. Tussen januari 2012 en november 2023 boden 111 van de 342 gemeenten zowel geen crisis- en noodopvang als reguliere opvang in azc’s. In de cijfers is de opvang van Oekraïners niet meegenomen, omdat die wordt geregeld door gemeenten zelf.
De spreidingswet, die deze maandag wordt behandeld in de Eerste Kamer, moet daar verandering in brengen. Gemeenten kunnen dan gedwongen worden om asielzoekers op te nemen.
Ook in de Biblebelt –gemeenten waar bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen 5 procent of meer op de SGP stemde– bieden Alblasserdam, Altena, Dantumadiel, Elburg, Nijkerk, Scherpenzeel, Staphorst en Urk geen asielopvang. In Utrecht, de provincie waar de meeste gemeenten het laten afweten, gaat het om Bunschoten, Lopik, Montfoort, Renswoude, Rhenen, en Woudenberg. Ook in Zeeland vangt lang niet elke Biblebeltgemeente asielzoekers op: Borsele, Kapelle, Reimerswaal en Veere leverden geen bijdrage.
Deal
Toch zeggen cijfers niet alles. Zo vangt Alblasserdam zelf geen asielzoekers op, maar levert de gemeente wel degelijk een bijdrage, zegt burgemeester Jan Willem Boersma. Alblasserdam maakte de afspraak met Sliedrecht: die gemeente vangt meer asielzoekers op, terwijl Alblasserdam de huisvesting van statushouders die eigenlijk een woning zouden moeten krijgen in Sliedrecht voor zijn rekening neemt. „Wij hebben de mogelijkheid voor asielopvang niet; Sliedrecht heeft daar meer ruimte voor”, legt Boersma uit.
De burgemeester is „warm voorstander” van de spreidingswet waar de Senaat maandag en dinsdag over spreekt. „De verdeling over het land is scheef. Het is goed om de opvang evenwichtiger te verdelen en de noordelijke provincies te ontlasten.” Boersma verwacht niet dat de wet de deal met Sliedrecht in de wielen rijdt. „Ik ga ervan uit dat we die kunnen handhaven.”
Kinderombudsman Margrite Kalverboer riep de Eerste Kamer maandag per brief op om de „uitzichtloze en mensonterende” situatie van kinderen in de asielopvang zwaar te laten meewegen bij de behandeling van de spreidingswet.
