„Het tijdperk van de neergang van het zionisme is begonnen en de vloek van het achtste decennium zal over hen komen.” Dat waren de woorden van Abu Obeida, de bekende woordvoerder van Hamas’ strijdgroepen, eerder deze maand.

Hamas had kort daarvoor een propagandavideo gepubliceerd waarin verschillende Israëlische Merkava-tanks worden uitgeschakeld. „Het tijdperk van het verkopen van illusies aan de wereld over de mythe van het onoverwinnelijke leger, de onkwetsbare Merkava-tank en de vermeende superioriteit op militair en inlichtingengebied is geëindigd”, zei een stellige Abu Obeida.

Het waren woorden die door het hele Midden-Oosten talloze malen werden herhaald, inclusief de cryptische zin over de vloek van het achtste decennium. Waar baseert Abu Obeida zich op? Bestaat er inderdaad zoiets als de vloek van het achtste decennium?

Razend populair

Feit is dat Abu Obeida niet de eerste is die deze theorie aanhaalt. De opvatting dat Israël zijn ondergang binnen een paar jaar tegemoet gaat mag dan grotendeels onbekend zijn in het Westen, maar is wijdverbreid in het Midden-Oosten. Van Teheran tot Beiroet: talloze Arabische media hebben er de laatste weken aandacht aan besteed.

De onderbouwing voor die theorie ligt in twee bronnen: de Koran en de Joodse geschiedenis. Eerst de Koran. Die kent een lange traditie van uitleg, net als de Bijbel – variërend van heel letterlijke tot extreem vergeestelijkte manieren van lezen. Eén van die manieren is om de letters in de Koran een hogere betekenis toe te kennen. Elke letter krijgt dan een numerieke waarde: de eerste letter alef staat voor 1, de tweede letter ba staat voor 2, enzovoort. Die manier van rekenen wordt ”hisab al-jumal” genoemd. Het lijkt op het Joodse systeem dat in de Kabbala wordt gebruikt – een esoterische methode in de Joodse mystiek.

Door deze methode toe te passen, geloven verschillende islamitische geleerden dat de Koran allerlei cryptische boodschappen doorgeeft. Eén van die boodschappen is de voorspelling van het einde van Israël.

Iemand die deze ‘voorspelling’ uit de Koran heeft gehaald, is Bassam Jarrar. Dat is een 75-jarige Palestijnse Korangeleerde uit Ramallah. Hij is razend populair in de Arabische wereld: zijn video’s op YouTube zijn honderdduizenden keren bekeken. Jarrar roept al sinds de jaren 90 dat de Koran voorspelt dat het einde van Israël in 2022 zou beginnen – al ging de oorlog met Hamas pas in 2023 van start.

Salomo

Maar dat is niet alles. Sommige islamitische geleerden verwijzen ook naar Joodse bronnen. De Iraakse Korangeleerde Mohammed Ahmed al-Rashed bijvoorbeeld beweert dat oude geschriften uit de Joodse astrologie evenmin weinig goeds voorspellen voor Israël in de jaren waarin we nu leven.

Bovendien komen ze met het argument dat Joodse staten in het verleden altijd in hun achtste decennium begonnen uiteen te vallen. Historisch gezien klopt dat, al zijn er maar twee voorbeelden: het verenigde koninkrijk van Israël onder David en Salomo en dat van de Hasmoneeën in de tweede en eerste eeuw voor Christus.

Het koninkrijk Israël onder David en Salomo bestond tot 930 voor Christus – een periode van 81 jaar. Het Hasmonese Rijk, dat ontstond na de opstand van de Makkabeeën, hield het 77 jaar vol.

Het zijn niet alleen Arabische bronnen die hier op wijzen; ook sommige Joodse auteurs benoemen „de vloek van het achtste decennium”. Eén van hen is Menachem Rahat, een journalist die betrokken is bij de Joodse Mizrachi World Movement. „De oprichting van de staat Israël, 75 jaar geleden, is de derde poging om de vloek van het achtste decennium, die de twee voorgaande Joodse staten versloeg, te boven te komen”, schreef hij eerder dit jaar. „Momenteel zitten we midden in onze derde kans, maar het is onzeker of we die zullen overleven.”

Een belangrijke nuancering is dat Rahat dit niet naar aanleiding van de oorlog met Hamas schreef, maar naar aanleiding van de maandenlange massale protesten in Israël eerder dit jaar. Die protesten hadden niets met Hamas te maken, maar met interne politieke ontwikkelingen.

Verdeeldheid

Niet alleen Rahat, ook Israëlische prominenten zagen die protesten als een veel grotere bedreiging voor het voortbestaan van de staat dan Hamas. „Het is niet het terrorisme dat ons kan vernietigen, niet de Palestijnen, niet Hezbollah en zelfs geen nucleair Iran”, zei oud-premier Ehud Barak in mei 2022 al. „De gevaarlijkste vijand is interne verdeeldheid, opruiing, fanatisme en verdeeldheid.” Het overwinnen van die verdeeldheid is volgens hem de beste remedie voor de staat Israël om zijn negende decennium te halen.

Dit idee, dat een intern verdeeld huis tot de ondergang kan leiden, is niet nieuw in de Israëlische samenleving. „Wat in Israël veel wordt gezegd is dat interne verdeeldheid, zoals we afgelopen zomer zagen, leidt tot verzwakking van Israël”, zegt hoogleraar Joodse geschiedenis Bart Wallet desgevraagd.

Maar de gedachte van een vloek over het achtste decennium wordt in Joodse kring nauwelijks gedeeld. „Dat is wensdenken uit de Arabische wereld”, stelt Wallet. „Die vloek lijkt vooral een Arabische complottheorie te zijn, waarbij creatief en selectief wordt gewinkeld in uitspraken van Joden. In Joodse kring komt het nauwelijks voor.”