Tien Israëlische gijzelaars zijn door Hamas in de Gazastrook overgedragen aan het Internationale Rode Kruis, aldus Palestijnse functionarissen. De wapenstilstand van vier dagen eindigt maandag, maar wordt met twee dagen verlengd. Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen van de oorlog in Israël.
Advertentie
De Israëlische gevangenisautoriteit zegt dertig Palestijnse gevangenen te hebben vrijgelaten. De vrijlating is een tegenprestatie voor de twaalf gijzelaars die Hamas en Islamitische Jihad dinsdagavond op hun beurt vrijlieten.
Een journalist van de Qatarese nieuwszender Al Jazeera zag de bus met gevangenen uit de Ofer gevangenis vertrekken. De bus zou inmiddels in Palestijns gebied zijn aangekomen.
Het is de vijfde dag van de gevechtspauze tussen Hamas en Israël. Voorwaarde voor de gevechtspauze is een gevangenenruil tussen de twee strijdende partijen. Hamas liet dinsdag tien Israëli’s en twee Thaise gijzelaars vrij.
De Israëlische krijgsmacht meldt dat de vrijgelaten gijzelaars inmiddels op Israëlisch grondgebied zijn aangekomen. De gijzelaars werden bij de grensovergang tussen de Gazastrook en Egypte bij Rafah overgedragen aan het Internationale Rode Kruis.
In de Qatarese hoofdstad Doha wordt ondertussen overlegd tussen Israël, de Verenigde Staten, Egypte en bemiddelaar tussen de strijdende partijen Qatar over een mogelijke verlenging van de tijdelijke wapenstilstand. Er gaan geluiden op dat zowel Israël als Hamas voor een verlenging zouden zijn.
Een Hamaswoordvoerder heeft X-baas Elon Musk uitgenodigd om een bezoek te brengen aan de Gazastrook. Dan zou Musk met eigen ogen „de omvang van de slachting en verwoesting waar de inwoners van Gaza onder gebukt gaan” kunnen zien, aldus de woordvoerder.
De uitnodiging van Hamas volgt een bezoek dat Musk maandag bracht aan een gebied in Israël waar Hamas aanvallen had uitgevoerd. Musk deed dit ogenschijnlijk ter compensatie van de instemming die hij had geuit ten aanzien van een antisemitische tweet. De X-baas zei zijn bezoek er alles aan te willen doen om haatzaaien te voorkomen.
Er is overweldigend veel verdrietig en beangstigend nieuws. Het is allemaal amper te verteren. Gelukkig zijn er ook bemoedigende verhalen. Een paar daarvan wil ik vandaag delen.
Neem Yehonatan Yitzhak Semo, sergeant bij de Israëlische strijdkrachten. Hij verloor zijn leven tijdens gevechten in Gaza. Net als veel andere soldaten had hij van tevoren aangegeven dat hij zijn organen zou willen doneren als hij mocht komen te overlijden. En zo geschiedde: transplantaties van zijn organen redden van zes mensen het leven.
Israëlische gijzelaars zijn door Hamas in de Gazastrook overgedragen aan het Internationale Rode Kruis, aldus Palestijnse functionarissen. Het Israëlische leger zegt dat het van het Internationale Rode Kruis heeft gehoord dat er dinsdagavond twaalf gijzelaars onderweg naar Israël zijn. Het zouden tien Israëli’s en twee buitenlanders zijn.
Hun vrijlating is onderdeel van de ruil van gevangenen en gijzelaars tussen Israël en de Palestijnse beweging Hamas. Dinsdag worden naar verwachting ook dertig Palestijnen uit Israëlische gevangenissen vrijgelaten, vijftien vrouwen en vijftien minderjarigen. De uitwisseling begon vrijdag bij het in werking treden van een bestand.
Over nog een verlenging van het bestand en meer vrijlatingen wordt momenteel in Qatar gesproken door de belangrijkste bemiddelaar Qatar en door Israël, de VS en Egypte. De strijdende partijen lijken beide voorstander te zijn van een nieuwe verlenging met twee dagen of meer, als er dan maar gijzelaars en gevangenen vrijkomen. Vooralsnog loopt de wapenstilstand 06.00 uur (onze tijd) donderdag af.
Al wekenlang zit de familie Engel in martelende onzekerheid over het lot van de ontvoerde Ofir. De afgelopen dagen groeide de spanning alleen maar, toen steeds nieuwe gijzelaars uit de Gazastrook werden vrijgelaten. „Mijn gevoel zegt dat ik mijn kleinzoon binnenkort weer zal zien.”
De regering van Malawi heeft plannen aangekondigd om duizenden mensen naar Israël te sturen om daar op boerderijen te werken. „We denken in eerste instantie aan ongeveer 5000 mensen, daar mikken we nu op”, zegt minister van Informatie Moses Kunkuyu tegen de BBC.
Er vertrokken onlangs al zo’n 221 jonge inwoners van het Oost-Afrikaanse land naar Israël om daar te werken. Dat leidde tot kritiek in hun thuisland. Oppositieleider Kondwani Nankhumwa verweet de regering burgers naar een land te sturen waar een oorlog woedt.
Israël kan nieuwe arbeidskrachten goed gebruiken. De oorlog met Hamas leidde tot een uittocht van buitenlandse boerderijmedewerkers. Er vertrokken zo’n 10.000 mensen. Zij worden nu deels vervangen door Malawiërs. Kunkuyu zegt dat Israël heeft beloofd dat zij alleen in veilige gebieden worden ingezet.
Naast het vertrekkende buitenlandse personeel is ook een onbekend aantal Israëlische medewerkers opgeroepen als reservist. Het tekort aan arbeidskrachten heeft grote gevolgen gehad voor de Israëlische landbouw. Fruit en groenten kunnen niet altijd tijdig van het land worden gehaald en moeten daardoor worden weggegooid.
Een topfunctionaris van het ministerie van Landbouw zei deze maand tegen persbureau Reuters dat de sector „de grootste crisis doormaakt sinds de oprichting van de staat Israël”.
In de landbouwsector werkten volgens cijfers uit 2021 meer dan 73.000 mensen. Daarvan kwam ongeveer een derde uit het buitenland, vooral uit Thailand.
Ze hebben het druk met hun eigen oorlog, maar deinzen er niet voor terug Hamas een handje te helpen. De Houthi’s uit Jemen mogen dan ver van Israël verwijderd zijn; ze vormen een serieuze bedreiging.
De leiders van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA, William Burns, de Israëlische dienst Mossad, David Barnea en de premier van Qatar, Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim al-Thani, overleggen dinsdag in Qatar over de overeenkomsten tussen Israël en Hamas. Volgens Israëlische media zouden de strijdende partijen willen praten over een langere wapenstilstand en de vrijlating van meer mensen dan tot dusver was afgesproken. Ze zouden ook spreken over de vraag of er ook andere gijzelaars of gevangenen vrij zouden kunnen komen.
Vooralsnog komen alleen vrouwen en minderjarigen in aanmerking. Er zou worden gepraat of andere mensen in aanmerking komen voor vrijlating zoals ouderen en Israëlische militairen. Bij de militairen zou worden gedacht aan vrouwelijke militairen en reservisten die in het gewone leven burger zijn. Het overdragen van stoffelijke resten zou ook op de agenda staan.
Burns en Barnea gaan naar verluidt in Doha (hoofdstad Qatar) ook in gesprek met de emir, Tamim bin Hamad al-Thani, en Qatarese topfunctionarissen die contact met de Palestijnse Hamas hebben. Qatar streeft naar „een duurzaam bestand” en in Amerikaanse en Israëlische kringen wordt gesproken van „een volgende fase van het akkoord”. Dat is afgelopen vrijdagmorgen met een wapenstilstand voor vier dagen ingegaan. Het is inmiddels twee dagen verlengd tot donderdagochtend 06.00 uur (Nederlandse tijd).
Advertentie
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt dat ziektes in de Gazastrook op termijn meer levens kunnen kosten dan bombardementen. Zo’n scenario kan zich voltrekken als het gezondheidssysteem in het kustgebied niet wordt hersteld, zegt een WHO-woordvoerster.
Het ontbreekt ontheemde mensen in het noorden van Gaza volgens de WHO aan toegang tot schoon water en levensmiddelen. Ook liggen vaccinatiecampagnes stil en zijn er medicijntekorten. „We zien een zeer hoog aantal gevallen van diarree onder zeer jonge kinderen”, zegt de woordvoerster, die een waarschuwing herhaalde over uitbraken van besmettelijke ziektes.
Een woordvoerder van VN-kinderrechtenorganisatie UNICEF zei dat ziekenhuizen in de Gazastrook vol liggen met kinderen die oorlogswonden hebben opgelopen of ziek zijn geworden door het drinken van vervuild water. Hij omschreef hoe een kind dat een deel van zijn been was verloren uren onbehandeld op de vloer van een ziekenhuis lag, omdat er geen medisch personeel beschikbaar was.
Een Frans oorlogsschip is aangekomen in Egypte en kan mogelijk deze week al gewonde kinderen uit Gaza behandelen. Dat meldde minister van Defensie Sébastien Lecornu, die op de radio stelde dat helikoptercarrier Dixmude beschikt over twee operatiezalen en veertig bedden.
De Dixmude is voor zover bekend het eerste westerse oorlogsschip dat aanlegt in Egypte sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas. Het vaartuig arriveerde in een haven op zo’n 50 kilometer van de Gazastrook. De Franse autoriteiten zeggen dat er 22 burgerartsen aan boord zijn, onder wie zestien chirurgen.
Zieke en gewonde kinderen uit de Gazastrook kunnen een behandeling ondergaan aan boord van het schip. Ze moeten daarna worden overgebracht naar reguliere ziekenhuizen of veldhospitalen om plek vrij te maken. De Franse autoriteiten stellen ook in eigen land vijftig bedden beschikbaar voor minderjarige patiënten.
Israël heeft wekenlang aanvallen uitgevoerd op Hamas in de Gazastrook, maar sinds vrijdag is een bestand van kracht. Dat maakt het mogelijk om gijzelaars en gevangenen uit te wisselen. Het biedt ook de gelegenheid om meer hulpgoederen naar Gaza te brengen. Daar vielen ook veel burgerslachtoffers.
De Iraanse president Ebrahim Raisi brengt woensdag toch geen bezoek aan Turkije, meldt het kantoor van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Het Iraanse persbureau Tasnim zegt dat het bezoek is uitgesteld, maar meldt geen nieuwe datum. Het is niet duidelijk waarom Raisi niet naar Turkije gaat.
Erdogan kondigde eerder aan dat Raisi deze woensdag naar Turkije zou komen voor een overleg over de Gazastrook. De focus zou liggen op een gezamenlijke reactie op het opgelaaide conflict tussen Hamas en Israël. Het bezoek werd nooit bevestigd door Teheran. Volgens het kantoor van Erdogan hebben de twee leiders elkaar zondag telefonisch gesproken.
Iran steunt Hamas al jaren en Turkije staat in de oorlog eveneens aan de zijde van de Palestijnse groepering. Erdogan is een van de meest uitgesproken tegenstanders van de Israëlische operatie in Gaza.
De bekende Palestijnse activiste Ahed Tamimi staat volgens de Israëlische krant Haaretz op de lijst van Palestijnse gevangenen die dinsdag worden vrijgelaten in ruil voor Israëlische gijzelaars. De 22-jarige Tamimi zit sinds 6 november vast. Ze ging in 2017 viral toen ze een Israëlische militair sloeg.
Begin deze maand werd de Palestijnse activiste op de Westelijke Jordaanoever opgepakt. Volgens het Israëlische leger was dat „op verdenking van het oproepen tot terrorisme”. Haar familie ontkende, en zei dat ze aangehouden werd op basis van een post op sociale media die ze niet geplaatst zou hebben.
Tamimi komt uit het dorp Nabi Saleh in de buurt van Ramallah en is onder meer bekend door het uitdagen van leden van de bezettingsmacht met beelden die ze met een videocamera maakt. Eind 2017 werd ze gearresteerd voor het slaan van de Israëlische militair, waar ze acht maanden gevangenisstraf voor kreeg.
The New York Times meldde maandag nog dat Tamimi - volgens de krant „een van de meest prominente Palestijnse gevangenen” - juist niet vrijkomt en voor onbepaalde tijd vast blijft zitten zonder proces.
Israël zou bereid zijn nog vijftig vrouwelijke Palestijnse gevangenen vrij te laten in ruil voor de vrijlating van gijzelaars uit de Gazastrook, meldt het kantoor van premier Benjamin Netanyahu aan persbureau Reuters. Hetzelfde kantoor meldt in de nacht van maandag op dinsdag ook op de radio in Israël dat het een lijst heeft gekregen van tien gijzelaars die Hamas dinsdag vrijlaat.
Bemiddelaar Qatar kondigde maandag aan dat de wapenstilstand tussen Israël en Hamas met twee dagen wordt verlengd. De Palestijnse groepering bevestigde dit, Israël reageerde nog niet. De aankondiging van Israël gevangenen vrij te laten, is volgens Reuters een impliciete instemming met de verlenging.
De wapenstilstand ging vrijdag om 06.00 uur (Nederlandse tijd in) en zou aanvankelijk vier dagen duren. De afspraak was dat Hamas in die periode vijftig gijzelaars vrij zou laten. Tot en met maandagavond zijn 69 gijzelaars uit de Gazastrook vrijgelaten, 150 Palestijnen werden uit Israëlische cellen gelaten. Qatar gaf maandag geen details prijs over de afspraken die bij de verlengde wapenstilstand horen.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock heeft op X laten weten dat in de nacht van maandag op dinsdag twee Duitse tieners zijn vrijgelaten uit de Gazastrook. Zij werden door Hamas gegijzeld en behoorden tot de groep van elf gijzelaars die op dag vier van het staakt-het-vuren werd vrijgelaten.
„Na 52 dagen van lijden en wanhoop kan hun moeder hen weer omhelzen”, schrijft Baerbock. „Ik denk aan de families die zich zorgen blijven maken. We doen er alles aan om ervoor te zorgen dat ook jullie je dierbaren weer kunnen omhelzen.”
De vrijgelaten tieners zijn twee broers van 13 en 16 jaar oud volgens een stichting die de families van gijzelaars bijstaat.
Persbureau DPA meldt dat inmiddels tien gijzelaars met Duitse paspoorten zijn vrijgelaten. Er zouden ook nog zo’n tien mensen met de Duitse nationaliteit vastzitten in de Gazastrook. In totaal gijzelde Hamas naar schatting zo’n 240 mensen uit Israël, van wie er 69 zijn vrijgelaten.
Vanuit Israëlische gevangenissen zijn in de nacht van maandag op dinsdag zoals afgesproken 33 Palestijnse gevangenen vrijgelaten. Volgens aan Hamas verbonden media ging het om dertig kinderen en drie vrouwen.
In totaal zijn in vier rondes 150 Palestijnse gevangenen vrijgelaten sinds het vierdaagse staakt-het-vuren begon. Op beelden die Quds News Network op X plaatst is te zien dat op de Westelijke Jordaanoever door een menigte geklapt en gezwaaid wordt als een bus met mensen arriveert. Volgens het medium gaat het om de vrijgelaten Palestijnen.
Persbureau Reuters meldt ook dat een bus met vrijgelaten Palestijnen in de nacht van maandag op dinsdag is gearriveerd in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever.
President Joe Biden heeft zijn afschuw uitgesproken over een schietpartij in de noordoostelijke staat Vermont, waar drie burgers van Palestijnse komaf onder vuur werden genomen. Hij zei dat hij en zijn vrouw Jill gruwelen van de wetenschap dat drie studenten van Palestijnse komaf zijn neergeschoten in het afgelopen weekend. Over de feitelijke toedracht weet Biden nog niks, erkende hij.
Maar hij zei dat er geen plaats is voor „haat-geweld” in de VS. De drie 20-jarigen zijn gewond, onder wie een zeer ernstig. Familieleden beschuldigen de regering en de media ervan „racistische en demoniserende berichten” te verspreiden die geweld tegen Arabieren, inclusief Palestijnen, aanmoedigen. Volgens de familieleden werden de drie studenten op straat zonder enige aanleiding enkel en alleen beschoten omdat ze van Palestijnse komaf zouden zijn.
Justitie in Vermont is zover nog niet. De 48-jarige vermoedelijke dader, Jason Eaton, is aangehouden, maar hij zwijgt over zijn motieven en heeft bij zijn voorgeleiding maandag enkel gezegd niet schuldig te zijn. De schietpartij was zaterdagavond in de provincieplaats Burlington in het noorden van de deelstaat, circa 60 kilometer van de Canadese grens.
Hamas heeft maandag voor de vierde dag op rij gijzelaars vrijgelaten in een deal met Israël. Dat hebben onder meer het Israëlische leger en het Internationale Rode Kruis bevestigd. Het gaat dit keer om elf personen. Ze zijn volgens de Israëli’s allemaal in Israël aangekomen. In ruil voor hun vrijheid laat Israël 33 Palestijnse gevangenen vrij.
Er is volgens de eerste berichten sprake van Israëli’s die ook buitenlandse paspoorten hebben, met name zes Argentijnse, drie Franse en twee Duitse, volgens een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken van Qatar. Qatar speelt een sleutelrol bij de onderhandelingen. Het is een van de weinige Arabische staten die de Palestijnse Hamas al lange tijd erkent als rechtmatige beweging die streeft naar verbetering van het lot van de Palestijnen die onder bezetting of in isolatie leven. Het politieke hoofdkwartier van Hamas is in Qatar.
Andere berichten spreken ook over de vrijlating van zes Thai door Hamas uit de Gazastrook. Die zouden, net als eerder, los van de overeenkomsten tussen Hamas en Israël over de vrijlating van Israëli’s en Palestijnen vrijkomen. De Amerikaanse autoriteiten stellen vast dat het onwaarschijnlijk is dat er snel mensen met een Amerikaans paspoort worden vrijgelaten door Hamas, omdat er nog vrijwel uitsluitend mannen met een Amerikaans paspoort gijzelaar zijn. De hele deal tussen Hamas en Israël gaat in beginsel over vrouwen en minderjarigen.
De redactie begint een nieuw liveblog. Het vorige is hier te vinden.
Advertentie