De Messiasbelijdende voorganger verleent in Israël momenteel hulp waar mogelijk, met steun vanuit onder andere Nederland. „Ik denk dat ik de afgelopen weken wel meer dan 11.000 kilometer heb gereden, naar het zuiden, richting Gaza, naar het noorden en weer terug enzovoorts. Vorige week was ik met mijn vrouw bij een kerkelijke gemeente in het noorden die was geëvacueerd. Dan help je met alle mogelijke dingen. De nood is enorm.”

Ds. Zadok is predikant van de gemeente Chesed WeEmet (Genade en Waarheid) in Kanot, bij Gedera, ten oosten van Ashdod. Op de zaterdag dat Hamas Israël in alle vroegte binnenviel, was hij juist in Finland aangekomen, vertelt hij. „Samen met onze evangelist was ik om zes uur ’s morgens in Helsinki geland. We zouden een week in Finland blijven, om Bijbels onderwijs te geven en te preken. Maar om half acht belde mijn vrouw: „David, het is oorlog, heb je het gehoord?” Ik dacht meteen aan de oorlog tussen Rusland en Oekraïne: Finland ligt tegen de Russische grens aan. „Oorlog, hier in Finland?” „Nee”, zei mijn vrouw, „hier, vanuit Gaza.””

Vanaf toen ging alles snel, zegt ds. Zadok. „Via Berlijn zijn we uiteindelijk teruggevlogen naar Israël. Meteen toen we daar weer aankwamen, wist ik: Israël is voorgoed veranderd.”

Voorbij waren bijvoorbeeld de massale demonstraties tegen de hervormingen van het juridisch systeem. „Van die hervormingen geloofde ook ik dat ze bijna wel moesten leiden tot een soort dictatorschap. Alles veranderde ineens. Ons volk was weer één. Dat zit in ons DNA. Het is altijd al zo geweest dat zolang er geen vijand van buitenaf is, we elkaar bestrijden. Maar als die vijand er wel is, is het Joodse volk één. Binnen de kortste keren waren er meer dan 200.000 soldaten op de been. Ook onze oudste dochter werd opgeroepen voor de IDF, het leger, als woordvoerder. En iedereen stond klaar om hulp te verlenen.”

Maar er is meer veranderd, zegt de predikant. „We zijn een land in trauma geworden. Tal van families hebben op brute wijze geliefden verloren, andere kregen te maken met afschuwelijk misbruik door Hamas, weer andere met gijzeling. En dan zijn er nog al die gezinnen van wie een vader of kind zich als militair diep in de Gazastrook bevindt. In de gereformeerde theologie spreken we over de verdorvenheid van de mens. Ik denk dat de hele wereld nu even heeft gezien hoe diep die verdorvenheid gaat. Maar, helaas, die wereld keert zich niet tegen Hamas, maar tegen Israël.”

„Mijn gebed én hoop”, aldus ds. Zadok, „is dat ons volk na alles wat er gebeurd is, gaat inzien dat het God en Christus nodig heeft. Natuurlijk, we zijn blij met ons raketafweersysteem Iron Dome, onze wapens, onze Mossad. Maar onze hoop moet gevestigd worden op de Messias van Israël, op de God van Abraham, Izak en Jakob. Daar bid ik ook om voor de Palestijnen in Gaza – die Christus net zo hard nodig hebben als wij.”

Daarin ligt mede ook de motivatie om hulp te verlenen, zegt hij, aan de vele evacués, aan militairen, aan de achtergebleven gezinnen van militairen. „We willen laten zien dat we Joodse christenen zijn, die in de God van Israël geloven, maar ook in de Messias van Israël. Niet dat we dat er duimendik bovenop leggen, maar we proberen er wel over te praten.”

Merkt hij dat mensen hier ontvankelijker voor zijn geworden? „In bepaalde opzichten ja, in bepaalde opzichten nee. Je ziet bijvoorbeeld wel dat veel meer mensen de Joodse religie weer gaan praktiseren, door goede daden te verrichten, of gebeden op te zeggen. Ook daarom is het denk ik zo belangrijk dat we in contact proberen te komen met mensen, en hun laten zien dat onze hoop niet ligt in wat we doen of niet doen, maar in de enige Hoop, de Messias.”

Innerlijke strijd

Twee jaar geleden was ds. Zadok betrokken bij een gezamenlijke verklaring van Messiasbelijdende en christelijke Arabische voorgangers, waarin zij opriepen elkaar in alle geweld en polarisatie vast te houden. Zou een vergelijkbare verklaring nu ook denkbaar zijn? Ds. Zadok: „Misschien. Het is op dit moment wel heel moeilijk. Zelf heb ik wel contacten met Palestijnse voorgangers en iemand die Palestijnen in Gaza helpt. Maar dat is vooral persoonlijk. Je probeert de liefde van Christus in woord en daad te laten zien. Maar het is niet gemakkelijk. Ook ik heb, zeker die eerste dagen, een sterke innerlijke strijd ervaren. Toen ik de beelden zag van wat Hamasterroristen met onschuldige mensen hadden gedaan, zo bruut, zo wreed, wilde ik –als ex-majoor, als Israëli, als Joods persoon– maar één ding: wraak, vergelding. Zo hard mogelijk. Het heeft me tijd gekost om in te zien dat Christus ons heeft bevolen –niet gevraagd, maar bevolen– om ook onze vijanden lief te hebben. In tijden van vrede lukt het nog wel om onze vijanden, Palestijnen of Arabieren, lief te hebben. Maar nu, met baby’s, moeders, oude overlevenden van de Holocaust die inmiddels al weken gegijzeld zijn…”

In een interview in 2021 zei de predikant dat de situatie voor Israël, in aanloop naar Christus’ tweede komst, alleen nog maar erger zou worden. „Dat denk ik nog steeds. En toch gaat God, zelfs in deze vreselijke tijd en deze vreselijke oorlog, door met het roepen van mensen die Hij heeft uitverkoren tot Zichzelf. Daarom moeten we het Evangelie blíjven preken en delen.”

Gruwelijk

De nood in Israël is groot, zegt ook Victor Kalisher, directeur van het Israëlisch Bijbelgenootschap. Hij en zijn medewerkers proberen eveneens hulp te verlenen waar dat kan. „Er zijn 200.000 mensen geëvacueerd. Zij worden elders in het land opgevangen. Velen van hen konden nauwelijks iets meenemen toen hun steden werden aangevallen en hun huizen verwoest. Er is dus tekort aan alles: kleding, schoenen, noem maar op. Dus proberen we te helpen met de basisbenodigdheden: sokken, ondergoed, lichaamsverzorging, maar ook spelletjes voor kinderen of wol om te breien voor vrouwen, zodat zij wat te doen hebben en niet continu hoeven terug te denken aan de verschrikkelijke dingen die gebeurd zijn. Weet je, er zijn onvoorstelbare dingen gepasseerd. Veel mensen hebben hun geliefden op een gruwelijke manier, een duivelse manier, verloren. Hamas heeft baby’s onthoofd voor het oog van de ouders, heeft baby’s in de oven gelegd, heeft vrouwen verkracht voor het oog van hun mannen. Het is compleet ongelooflijk.”

Hier ligt ook de reden dat Israël móét terugslaan, aldus Kalisher. „Hamas is op 7 oktober de lijn over gegaan van wat nog te tolereren valt. Er moet nu wat gebeuren.”

Ook zijn eigen kinderen werden opgeroepen. „Mijn dochter en drie schoonzoons zitten op het moment allemaal in het leger.”

Directe familie verloor hij zelf niet bij de Hamasaanvallen. „Maar iedereen kent wel iemand van dichtbij die iets verschrikkelijks meemaakte.”

Zelf had Kalisher in oktober naar Nederland willen komen om er de internationale conferentie van Bijbelgenootschappen in Egmond aan Zee bij te wonen. „Ik zou dacht ik 10 oktober gaan, en de oorlog begon op 7 oktober. Ineens waren daar de raketten, honderden per dag. Natuurlijk kon ik mijn familie toen niet verlaten.”

Bijbels

Net als ds. Zadok constateert Kalisher een toegenomen belangstelling voor godsdienstige zaken. „Niet dat we ineens veel meer mensen in onze Bijbelshop in Jeruzalem krijgen. De eerste weken kon dat ook niet, mensen kwamen amper op straat. Maar ook nu wachten we niet tot ze zelf naar Jaffastraat 17 komen. We gaan naar mensen toe om het Evangelie te delen. We merken ook dat gelovigen, ook onder de militairen, meer gemotiveerd zijn om het Evangelie te verspreiden. We krijgen momenteel tal van aanvragen voor Bijbels en allerlei materiaal voor kinderen. In een rondzendmail heb ik hier ook iets over geschreven: Op een gegeven moment kreeg ik een gesprek met de man van wie we momenteel kleding betrekken om uit te delen. Ik vertelde hem dat we normaal gesproken Bijbels, Oude en Nieuwe Testamenten, drukken en verkopen, maar dat we nu ook iets willen laten zien van de Bijbelse boodschap, dat God liefde en zaligheid is. Ik noemde in dat verband Jesaja 53 en Zacharia 12:10. Zijn reactie was heel positief, hij zei dat hij geloofde dat dit de waarheid is.”

Hoe kijkt Kalisher naar de toekomst? „De Messias zal terugkomen. In dat opzicht zie ik een heel goede toekomst. Maar tot dat moment zal er nog heel veel gebeuren. Ik denk dat wat we nu meemaken, de geboorteweeën van de Messias zijn. Maar hoe zal de situatie zich ontwikkelen? Zal er vanuit het noorden oorlog ontstaan? Weet je, je kunt bij Hamas niet meer afgaan op redelijk verstand. Wat je bij deze mensen ziet, is fanatisme, geestelijk demonisme. Zij worden niet gemotiveerd om iets goeds te doen voor zichzelf, voor hun volk, voor hun kinderen. Zij worden gemotiveerd door haat, haat tegen ons Joden, en voeden ook hun kinderen daarmee op. Mensen, in Europa ook, realiseren zich dat niet. Zij zeggen: Hamas voert een strijd om een beter leven in Gaza. Nonsens. Als ze dat zou willen, dan zou ze het geld dat ze altijd van de Europese Unie en anderen heeft gekregen daarvoor gebruiken. Maar in plaats daarvan gebruikte ze het voor haar leger, raketten en een ondergronds tunnelsysteem.”

Kalisher: „Bid voor ons. Bid dat God Zichzelf openbaart aan mensen van beide kanten. Bid om de vrede van Jeruzalem.”