Met een start- en landingsbaan voor de deur is de buitenlucht bij de brandweerkazerne op Schiphol „ronduit smerig”, zegt uitvinder en ondernemer Peter van Wees. De deeltjesmeter in zijn hand onderbouwt dat met harde cijfers: de lucht bevat 250.000 deeltjes fijnstof per kubieke centimeter. In de kazerne is het minder erg, maar ook daar ademen brandweerlieden vuile lucht in.

Van Wees heeft een oplossing ontwikkeld –een fijnstofzuiger– en die staat buiten de kazerne opgesteld in een cabine. De Cirqulair, zo heet het apparaat dat lucht opzuigt, reinigt en weer uitblaast. Per uur gaat er 30.000 kubieke meter lucht doorheen. De viezigheid blijft achter in een filter. „Uit de Cirqulair komt vrijwel 100 procent schone lucht. Geen enkel ander apparaat krijgt dat in één keer voor elkaar”, zegt Van Wees.

Geslaagde test

Omdat er 24 uur per dag in het gebouw wordt geleefd, komt de reductie van het fijnstof uit op 75 procent. Dat restant –gemiddeld 3000 deeltjes per vierkante centimeter, meldt Schiphol– ligt niet aan de Cirqulair, maar aan menselijk gedrag. „Zodra je door een ruimte loopt, ontstaat er al fijnstof”, zegt Van Wees. „En op de kazerne gaan ramen en deuren open.”

De proefopstelling bewijst dat de Cirqulair werkt. Voor de fijnstofdeskundigen van Schiphol is de test zo positief uitgevallen, dat de luchthaven de samenwerking met Van Wees voortzet. „We willen meer te weten komen over deze technologie”, zegt een woordvoerster. „De fijnstofmachine bij de brandweerkazerne blijft voorlopig staan. Ook willen we de Cirqulair in enkele andere gebouwen testen. Denk aan loodsen waar kantoorwerkzaamheden plaatsvinden.”

Bij de D-pier komt een testopstelling om de buitenlucht te zuiveren. Daarvoor is een grotere variant van de Cirqulair geschikt, zegt Van Wees. „Die verwerkt 100.000 kubieke meter lucht binnen een uur.”

Vliegtuigmotoren stoten vooral ultrafijnstof uit, deeltjes van 10 en 20 nanometer. Een nanometer is een miljardste meter. Tot dusver is het zeer moeilijk gebleken om die uit de lucht te filteren. Maar de Cirqulair vangt bij deeltjes tussen de 1 en 100 nanometer 99,9999999 procent af. In één keer, zegt Van Wees. Schoner kan lucht haast niet zijn.

Eerder haalde hij het nieuws met zijn alternatieve coronatest. Daarbij moest je zijn Quba binnenstappen en even hard schreeuwen. Ook deze testcabine maakte gebruik van extreme luchtzuivering. De Cirqulair is weer een perfectionering van zijn oudere luchtzuiveraar de Smogkiller. Zo is Van Wees al dertig jaar bezig met de aanpak van fijnstof.

Gepatenteerd

Wat is het geheim van de Cirqulair? „Ik creëer een imperfecte luchtstroom die de fijnstofdeeltjes dwingt om op elkaar te botsen. Hierdoor klonteren ze samen, neemt de massa toe en zijn ze groot genoeg voor het filter om ze te onderscheppen.” Van Wees heeft meerdere patenten op het gebied van luchtzuivering. Laboratorium- en testbedrijf Eurofins heeft de resultaten van de Cirqulair gecontroleerd.

Van Wees ziet allerlei grotere toepassingen van het apparaat voor zich waarmee het klimaat gebaat is. „Als de Cirqulair bij een kolencentrale of een afvalenergiecentrale wordt ingebouwd, dan komt er alleen nog schone lucht uit de pijp.” Wat verstaat hij onder schone lucht? „Gewoon, de lucht die we inademen: zuurstof, stikstof, koolstofdioxide en wat edelgassen.”

Ook NOx-deeltjes of giftige PAK’s blijven achter in het filter, zegt hij.

Bij een fabriek die schone lucht uitstoot, is het veel gemakkelijker of efficiënter om CO2 af te vangen. Van Wees: „Als je lucht onder druk zet, wordt de CO2 als eerste vloeibaar. Zo is het te scheiden en als grondstof te gebruiken. Hoe zuiverder, hoe waardevoller. Ziekenhuizen hebben bijvoorbeeld CO2 nodig. Je kunt het ook als koudemiddel gebruiken. Of je maakt er kunstmatige kerosine of tuinstoelen van.”

Terneuzen

Een volledige industriële opstelling waarbij de grote Cirqulair (100.000 kuub) de uitstoot reinigt en er bovendien CO2 wordt afgevangen, kost 20 miljoen euro. Maar dat verdien je dus snel weer terug, zegt Van Wees. Een kilo CO2 levert gemiddeld 3,50 euro op.

Directeur Frank Vergunst van het bedrijf Alta Group heeft al concrete plannen met de Cirqulair. Hij wil een fabriek bouwen in Terneuzen om uit CO2 een chemische stof te produceren voor de batterijenindustrie.

„In eerste instantie gebruiken we CO2 die we aanvoeren in vrachtwagens”, zegt hij. „Maar met de technologie van Van Wees kunnen we ook de CO2 uit onze eigen schoorsteen gebruiken. Dat is met de Cirqulair vrij simpel en energie-efficiënt.” Is het allemaal niet te mooi om waar te zijn? „Nee”, zegt Vergunst. „Ik heb gezien hoe de Cirqulair werkt en dat hij de belofte waarmaakt.”