De abortuskwestie zou juist weleens het struikelblok voor hen kunnen worden bij de komende presidentsverkiezingen.

Vorige week stemde 56 procent van de kiezers in Ohio voor verankering van het recht op abortus in de grondwet van die staat. Daarmee verviel de wet die kort daarvoor door het Congres van Ohio was aangenomen, waarbij abortus na zes weken zwangerschap werd verboden. Ohio staat bekend als een conservatieve staat. Juist daarom is de stembusuitslag opvallend.

Ohio is de zevende staat waar abortusrechten via een referendum worden vastgelegd, sinds het hof vorig jaar een streep zette door het landelijk recht op abortus. Sindsdien moeten staten zelf beslissen over de abortuswetgeving. Een aantal Republikeinse staten heeft het recht op het afbreken van zwangerschap beperkt. In staten waar de Democraten het voor het zeggen hebben, is inmiddels het recht op abortus daarentegen via een wettelijke procedure gegarandeerd.

Maar niet alleen in staten met een progressieve meerderheid blijft abortus mogelijk. Net als in Ohio is in het sterk conservatieve Kansas via een referendum besloten het recht op abortus grondwettelijk te verankeren. En in Kentucky, waar de Republikeinen bij de presidentsverkiezingen van 2020 een meerderheid kregen, wist vorige week de Democratische Beshear bij de gouverneursverkiezing zijn herverkiezing te winnen. Dat gebeurde, nadat hij recent zijn veto had uitgesproken uit over een strikte abortuswet, die door het parlement van Kentucky was aangenomen. Kiezers, ook conservatieven, lijken hem daarvoor te hebben beloond.

Kansen

Deze uitslagen tonen aan dat abortus een thema is waarover onder Republikeinen geen eensluidend standpunt bestaat. Een deel van de kiezers die traditioneel op die partij stemmen, is voorstander van een ruim recht op abortus.

De Democraten zien hier kansen liggen nu zij zich zorgen maken over de presidentsverkiezingen voor volgend jaar. De populariteitscijfers van Joe Biden staan momenteel historisch laag. Daar komt bij dat men binnen die partij steeds meer inziet dat vanwege de leeftijd van de huidige president, een herverkiezing problematisch wordt.

Vandaar dat strategen van de Democratische partij ervoor pleiten de abortuskwestie tot een belangrijk item in de komende campagne te maken. Daarmee zouden ze juist de jongere Republikeinse kiezers voor zich kunnen winnen. Exitpolls bij het referendum vorige week in Ohio wijzen uit dat 77 procent van de kiezers tussen de 18 en 29 jaar voor een grondwettelijk recht op abortus stemde, terwijl slechts 45 procent van de kiezers van 65 jaar en ouder dat deed.

Binnen de Republikeinse partij wordt naarstig gezocht naar een beleidslijn die het risico op een verlies vanwege de abortuskwestie kan neutraliseren. Maar dat blijkt lastig. De prolife Republikeinen willen onvoorwaardelijke steun voor de uitspraak van het hooggerechtshof. Degenen binnen die partij die de vrouw de keus willen laten, verlangen verruiming. In een peiling van Reuters/Ipsos eerder deze maand gaf 43 procent van de Republikeinen aan dat ze minder geneigd zijn om te stemmen voor een politicus die een strenge abortuswet steunt.

Zorgvuldig wegen

Marjorie Dannenfelder, voorzitter van de organisatie SBA Pro-Life America, waarschuwde vorige week dat Republikeinse politici hun woorden zorgvuldig moeten wegen „anders zullen ze elke keer van de Democraten verliezen”.

Tijdens het debat, vorige week, tussen de kandidaten voor de presidentsverkiezingen bleek dat er geen eenstemmigheid is. Ron DeSantis tekende als gouverneur van Florida recent een wet die abortus na zes weken zwangerschap verbiedt. Tim Scott, die inmiddels is teruggetreden, wil abortus na twintig weken verbieden.

De meest genuanceerde was Nikki Haley. Zij is tegen abortus, maar zegt haar ogen niet te willen sluiten voor de diversiteit van standpunten. Zij pleitte voor een fatsoenlijk debat. „Consensus bereiken begint met humaniseren, niet met demoniseren. Ik veroordeel iemand die voor abortus is net zo min als ik wil dat ze mij veroordelen omdat ik tegen abortus ben.”