De christelijke partijen lieten ook deze ronde alle drie hun verkiezingsprogramma’s doorlichten door het Centraal Planbureau (CPB). Waar zitten de verschillen?
De eenverdiener is een bekend speerpunt van SGP, ChristenUnie en in mindere mate CDA. Een kostwinnersgezin betaalt ook volgend jaar tot zes keer meer belasting dan een huishouden waar beide ouders werken. Het is echter niet eenvoudig om daar verandering in te brengen. Dat vereist miljardeningrepen in het belasting- en toeslagenstelsel.
De SGP schrapt om te beginnen een belangrijke belastingkorting van 26 miljard euro. Ook de bestaande kindregelingen –de kinderbijslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag– gaan op de schop.
In de plaats daarvan stelt de partij een nieuwe fiscale aftrekpost voor, de zogenoemde draagkrachtkorting. Voordeel daarvan is dat een- en tweeverdieners er evenveel voordeel van hebben. Dat is met de belastingkorting, waarvoor de draagkrachtkorting in de plaats, komt niet het geval.
Daarnaast introduceert de SGP het splitsingsstelsel: de inkomens van beide partners worden bij elkaar opgeteld en in gelijke mate over beiden verdeeld. Dat geldt ook als de verdiensten van de partner nul zijn, zoals bij eenverdieners. Zij profiteren daardoor net als tweeverdieners twee keer van het lage belastingtarief dat wordt geheven over de eerstverdiende euro’s.
Tot slot stelt de SGP een kinderbijdrage voor: een vrij te besteden bedrag van 3500 euro per kind. Het bedrag kan nog duizenden euro’s hoger uitvallen, afhankelijk van de leeftijd en het inkomen van de ouders.
Bij de ChristenUnie gaat bijna het hele belasting- en toeslagenstelsel op de schop. De bestaande belastingkortingen en toeslagen worden allemaal afgeschaft of vervangen. Daarvoor in de plaats komt de zogeheten verzilverbare basiskorting: een korting die voor gezinnen al gauw oploopt tot boven de tienduizend euro. Een gezin met drie kinderen heeft bijvoorbeeld recht op 19.200 euro belastingaftrek.
Hypotheekrente
Met de fiscale stelselwijziging hangen ook een aantal andere ingrepen samen. Zo wil de CU het minimumloon, inclusief de AOW en bijstand, met 10 procent verhogen. Daartegenover staat dat er een btw-tarief van 18 procent gaat gelden voor alle aankopen – een aantal uitzonderingen daargelaten. Verder wordt de hypotheekrenteaftrek voor de helft afgeschaft.
Het CDA kiest ervoor de bestaande knoppen in het fiscale stelsel naar zijn hand te zetten. Eenverdieners profiteren in hun voorstellen vooral van de algemene heffingskorting die voor een kwart overdraagbaar wordt naar de minstverdienende partner. Verder verhoogt de partij de kinderbijslag en het kindgebonden budget.
Onder de streep zijn duidelijke verschillen zichtbaar in welke mate de eenverdiener profiteert van de partijprogramma’s. Uit de koopkrachtplaatjes blijkt dat een kostwinner bij de ChristenUnie het beste af is. Eenverdieners zouden er de komende regeerperiode jaarlijks 3,7 procent op vooruit gaan. Daarvan is 2,8 procentpunt dankzij de fiscale plannen van de CU.
De SGP weet ook een forse koopkrachtverbetering voor de eenverdiener te realiseren. De voorstellen van de partij zorgen voor 1,4 procentpunt extra koopkracht voor kostwinners.
Bij het CDA zijn de veranderingen minder groot. Als het verkiezingsprogramma van de christendemocraten wordt uitgevoerd, betekent dat desalniettemin een extra plusje van 0,4 procentpunt voor de eenverdiener.
De christelijke partijen doen in hun verkiezingsprogramma tal van andere voorstellen − die allemaal betaald moeten worden. De toegevoegde waarde van het Nationaal Groeifonds –een geldpot voor investeringen die zorgen voor economische groei– overtuigt geen van de drie partijen. CU en CDA willen het fonds zelfs in z’n geheel schrappen. De CU en SGP halen ook honderden miljoenen uit het stikstoffonds. De CU wil besparen door bij uitkoop van boeren niet langer het waardeverlies van stallen, mest- en voeropslag te compenseren.
De SGP haalt ook geld op door de btw op dagrecreatie te verhogen. Een dagje naar een betaalde speeltuin wordt dan duurder, omdat over een kaartje geen 9 maar 21 procent btw betaald moet worden. Dierentuinen en musea blijven gevrijwaard van de btw-verhoging. Ook wil de partij een hogere btw op sierteelt: bloemen, planten en boomkwekerijproducten.
De ChristenUnie verhoogt de lasten voor het bedrijfsleven met 1,1 miljard euro door het tarief van de vennootschapsbelasting aan te passen. De partij wil ook de mkb-winstvrijstelling afschaffen: een fiscaal voordeel voor ondernemers. Ook haalt de CU geld op met de schenk- en erfbelasting en voert de partij een vermogensbelasting in voor alle vermogens boven de 1 miljoen euro.
