Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen in Israël na de aanval van Hamas op Israël op zaterdag 7 oktober.
Advertentie
De Belgische premier Alexander De Croo vindt sommige Israëlische aanvallen op de Gazastrook een brug te ver. Als Israël een compleet vluchtelingenkamp vernietigt om één terrorist uit te schakelen, staat dat in geen enkele verhouding, stelde de regeringsleider: „Wat vandaag in Gaza gebeurt, is niet meer proportioneel.”
Tijdens een contactdag met diplomaten in Brussel beklemtoonde De Croo dat de Belgische regering de terreuraanslag van Hamas op Israël onmiddellijk heeft veroordeeld. Hij erkende dat Israël het recht heeft om zijn bevolking te beschermen en toekomstige aanslagen te vermijden. Maar „als men een gans vluchtelingenkamp platbombardeert met de bedoeling om één terrorist uit te schakelen, dan denk ik niet dat dit nog proportioneel is”, zei hij. „Zoiets is een brug te ver.”
De Croo wees er ook op dat de psychologische impact van de aanslagen op de Israëlische bevolking moeilijk overschat kan worden. Het is volgens hem „volkomen logisch” dat er „een oplossing” wordt gezocht voor Hamas, de radicale Palestijnse organisatie „die een dagelijkse bedreiging vormt” voor de Israëlische bevolking. „De vraag is op welke manier de oplossing gevonden moet worden”, aldus de premier.
Tegelijkertijd mag volgens De Croo ook de decennialange strijd van de Palestijnen voor zelfbeschikking niet worden onderschat. Uiteindelijk zal een politieke dialoog tot de oplossing voor het conflict moeten leiden, aldus de premier. „Ons land kiest geen kant. Waar we wel voor kiezen, is het einde van het geweld en duizenden burgerslachtoffers.”
Vanuit Libanon zijn ongeveer dertig raketten afgevuurd op het noorden van Israël, melden de Israëlische strijdkrachten. Het Israëlische leger nam als reactie de locaties van de lanceringen onder vuur.
De militaire vleugel van Hamas, die de Gazastrook controleert, zei achter de aanvallen vanuit Libanon te zitten. De Israëlische kuststeden Naharia en Haifa zouden zijn beschoten als vergelding voor „de bloedbaden en agressie tegen ons volk in de Gazastrook”.
Sinds het begin van het Gazaconflict op 7 oktober zijn er geregeld grensoverschrijdende confrontaties geweest langs de Israëlisch-Libanese grens, met name tussen Israël en de pro-Iraanse Hezbollah-militanten, die banden hebben met Hamas.
Waarnemers spreken over de ernstigste escalatie sinds de tweede Libanonoorlog in 2006. Aan beide kanten vielen slachtoffers, onder wie ook burgers.
Enkele tientallen mensen demonstreren voor het gebouw van de Tweede Kamer tegen het geweld van Israël in de Gazastrook. Aanleiding voor het luidruchtige protest is een gesprek dat enkele Tweede Kamerleden nu via een videoverbinding voeren met enkele collega’s uit het Israëlische parlement, de Knesset. Dat gesprek is besloten. Een aantal fracties wil niet meedoen aan het gesprek door de deelname van Likud-politicus Ariel Kallner.
Kallner riep onlangs op tot een etnische zuivering van Gaza. Israël voert grote aanvallen uit op het kleine Palestijnse gebied, na de terroristische aanval van Hamas begin oktober.
De demonstranten scanderen onder meer: „Rutte, schande, bloed aan je handen” en roepen dat er een staakt-het-vuren moet komen en een nieuwe intifada (opstand). Deelnemers dragen een bord mee met daarop een foto van Adolf Hitler en Benjamin Netanyahu, de Israëlische premier, naast elkaar met de tekst: This is a holocaust in 2023. The irony of becoming what you once hated. Free Palestine.
Grensovergang Rafah tussen de Gazastrook en Egypte is maandag weer geopend. Dat betekent dat mensen met een buitenlands paspoort het kustgebied kunnen verlaten als ze op een speciale vertreklijst staan, bericht nieuwszender Al Jazeera.
Sinds begin november konden honderden buitenlanders via de grensovergang met Egypte vertrekken uit de Gazastrook. Dat kustgebied is feitelijk afgesloten van de buitenwereld. Dat betekent dat de ruim 2 miljoen inwoners het dichtbevolkte gebied niet kunnen verlaten.
De Verenigde Naties stelden eerder dat afgelopen weekend geen buitenlanders of gewonde Palestijnen weg konden uit Gaza. Dat had naar verluidt te maken met onenigheid tussen Israël, Hamas en Egypte.
De Zuid-Afrikaanse regering haalt tijdelijk alle diplomaten terug uit Israël uit protest tegen de bombardementen op de dichtbevolkte Gazastrook. „Wij zijn uiterst bezorgd over het voortdurende doden van kinderen en onschuldige burgers in de Palestijnse gebieden en zien de Israëlische reactie (op de terroristische aanval van 7 oktober) als een collectieve bestraffing” van de Palestijnse bevolking, aldus buitenlandminister Naledi Pandor.
Een andere Zuid-Afrikaanse minister, Khumbudzo Ntshavheni, zei dat de regering overweegt de Israëlische ambassadeur in Zuid-Afrika, Eliav Belotsercovsky, uit te wijzen. Zij zei dat zijn aanwezigheid in het land „heel erg onhoudbaar wordt”.
De Zuid-Afrikaanse regering van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) steunt de Palestijnse zaak en legt vaak een verband met de strijd van het ANC tegen Apartheid in Zuid-Afrika.
De autoriteiten in de Gazastrook zeggen dat in het kustgebied al meer dan 10.000 doden zijn gevallen sinds de oorlog met Israël vorige maand begon. Het ministerie van Volksgezondheid in het door Hamas bestuurde gebied meldde maandag dat het dodental is opgelopen naar 10.022.
De Europese Commissie geeft 25 miljoen euro extra aan hulpgeld voor Gaza. Het geld komt bovenop de vorige maand al toegezegde extra 50 miljoen euro. In totaal gaat er hiermee 100 miljoen euro EU-geld naar Gaza. Dat heeft Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen maandag laten weten.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft momenteel contact met 22 Nederlanders die zich in de Gazastrook bevinden. Dat zijn er meer dan het ministerie eerder meldde. De toename komt „omdat nieuwe mensen in beeld zijn gekomen”, meldt het ministerie maandagochtend in zijn liveblog.
„Het kabinet blijft zich inzetten om zo snel als mogelijk meer Nederlanders uit Gaza over de grens te krijgen. Tot die tijd blijft het ministerie van Buitenlandse Zaken in nauw contact met hen.”
Het grootste ziekenhuis in de Gazastrook moet binnen enkele uren de deuren sluiten als er geen brandstof wordt geleverd, bericht Al Jazeera maandagochtend. De nieuwszender meldt dat tienduizenden vluchtelingen een veilig heenkomen hebben gezocht bij het al-Shifa-ziekenhuis.
In het ziekenhuis bevinden zich volgens Al Jazeera duizenden gewonden en pasgeboren kinderen in couveuses. Het is onduidelijk wat er met hen gaat gebeuren als er geen brandstof meer is om generatoren draaiende te houden.
Advertentie
Een vrouwelijke Israëlische militair is bij een politiebureau in Oost-Jeruzalem aangevallen door een 16-jarige jongen met een mes. Ze raakte zwaargewond. De dader is doodgeschoten, meldt de Israëlische politie, die spreekt over een terroristische aanval. Een mogelijke medeplichtige is in de omgeving gearresteerd. Bij de steekpartij raakte nog een Israëliër lichtgewond.
De dader kwam volgens de politie uit het Arabische district Issawiya in Oost-Jeruzalem.
De Israëlische strijdkrachten zeggen dat ze opnieuw een vluchtroute openen voor burgers in het noorden van de Gazastrook. Die moeten daarmee de mogelijkheid krijgen om naar het zuiden van het kustgebied te vertrekken, berichten Israëlische media.
De strijdkrachten melden dat de belangrijke weg Salah-al-Din in zuidelijke richting open is van 10.00 uur tot 14.00 uur plaatselijke tijd. Burgers worden opgeroepen om voor hun eigen veiligheid naar het zuiden te vertrekken, weg van het zwaartepunt van de strijd tussen het Israëlische leger en Hamas.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken is in Ankara in gesprek gegaan met zijn Turkse collega Hakan Fidan. Het is het eerste onderhoud tussen de twee bewindslieden sinds de oorlog tussen Israël en de Palestijnse beweging Hamas in en rond de Gazastrook.
Turkije is in de hele regio een cruciale bondgenoot van de VS. Blinken wil de Turkse gemoederen sussen. In Turkije is woede losgebarsten over de duizenden burgers die door de Israëlische bombardementen op de Gazastrook om het leven zijn gekomen of gewond zijn geraakt.
De Israëlische strijdkrachten zeggen de afgelopen dag honderden doelen te hebben bestookt in de Gazastrook. Ook zouden Israëlische troepen na nachtelijke gevechten een complex van Hamas hebben veroverd, bericht The Times of Israel.
In het complex bevonden zich naar verluidt onder meer observatieposten, tunnels en trainingslocaties. Bij de strijd vielen volgens Israël meerdere doden aan de zijde van Hamas. Het is onduidelijk of ook Israëlische militairen zijn gesneuveld.
De 22-jarige Palestijnse activiste Ahed Tamimi is volgens het Israëlische leger opgepakt „voor een diepgaand verhoor op verdenking van het oproepen tot terrorisme”. Ze is gearresteerd op de Westelijke Jordaanoever, waar ze bekend is voor haar actievoeren tegen het Israëlische leger.
De hoofden van alle grote agentschappen van de Verenigde Naties hebben zondag in een zeldzame gezamenlijke verklaring opgeroepen tot een „onmiddellijk humanitair staakt-het-vuren” in de oorlog tussen Israël en Hamas.
„De wereld kijkt nu al bijna een maand geschokt en vol afschuw naar de situatie in Israël en de bezette Palestijnse gebieden, waar het dodental blijft stijgen en levens verruïneerd worden”, aldus de leiders van achttien VN-organisaties waaronder UNICEF, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het Wereldvoedselprogramma (WFP).
De VN-hoofden noemen in de verklaring de situatie in Gaza „onaanvaardbaar.” In het gebied „wordt een hele bevolking belegerd en aangevallen, de toegang ontzegd tot essentiële zaken om te overleven, gebombardeerd in hun huizen, schuilplaatsen, ziekenhuizen en gebedshuizen”, aldus het statement. Daarin roepen de ondertekenaars ook Hamas op de meer dan 240 gijzelaars vrij te laten die de militante beweging tijdens de aanval van 7 oktober heeft ontvoerd. De VN-organisaties dringen er bij beide partijen op aan zich te houden aan het internationaal recht.
„Er zijn dertig dagen verstreken. Genoeg is genoeg. Dit moet nu stoppen”, aldus het statement van de VN-agentschappen.
De Gazastrook is volledig in tweeën gedeeld door het Israëlische leger (IDF). Er is nu „een Noord-Gaza en een Zuid-Gaza”, zei IDF-woordvoerder Daniel Hagari zondagavond. „De eenheden hebben de kust in het zuidelijke deel van Gaza-Stad bereikt en houden het gebied onder controle. Gaza-Stad is nu volledig omsingeld. Dit is een cruciale stap.”
Volgens de woordvoerder moeten burgers echter nog steeds kunnen vluchten naar het zuidelijke deel van de Gazastrook. Daarbij maakte hij duidelijk: „Dit is een eenrichtingscorridor naar het zuiden.” De IDF roept inwoners van de noordelijke Gazastrook en Gaza-stad al drie weken op om tijdelijk naar het zuiden te verhuizen, weg van de kern van de oorlog tegen Hamas.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken heeft zondag de Iraakse premier Mohammed al-Sudani ontmoet tijdens een verrassingsbezoek in de Iraakse hoofdstad Bagdad. Dat maakte het kantoor van de premier bekend.
Na de ontmoeting zei Blinken dat aanvallen tegen Amerikaanse troepen die in Irak of Syrië gestationeerd zijn „totaal onaanvaardbaar” zijn. Het gaat om aanvallen door aan Iran gelinkte milities sinds het begin van de oorlog tussen Israël en Hamas. Diverse milities in Irak hebben herhaaldelijk beweerd Amerikaanse bases in Irak en Syrië te hebben getroffen met drones en raketten als vergelding voor de Israëlische aanvallen op Gaza.
De luchtmacht van Jordanië heeft in de nacht van zondag op maandag essentiële medische goederen gedropt bij een veldziekenhuis in de Gazastrook. Dat laat de Jordaanse koning Abdullah weten op X.
„Het is onze plicht om onze broeders en zusters die gewond zijn geraakt tijdens de oorlog in Gaza te helpen”, aldus de koning. „We zullen er altijd zijn voor onze Palestijnse broeders.”
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken heeft een onaangekondigd bezoek gebracht aan de Westelijke Jordaanoever. Hij sprak in Ramallah ongeveer een uur met president Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit.
Blinken en Abbas spraken naderhand zelf niet met de pers, maar hun woordvoerders kwamen wel met een toelichting. Abbas zou hebben aangegeven dat er meteen een wapenstilstand moet komen in de Gazastrook en dat humanitaire hulp toegelaten moet worden.
Ongeveer anderhalf miljoen mensen in de Gazastrook zijn momenteel ontheemd door de aanvallen van Israël, meldt het humanitaire agentschap van de Verenigde Naties (OCHA). Volgens de VN hebben 710.275 van hen onderdak gevonden in 149 faciliteiten van het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA). 122.000 mensen verblijven in ziekenhuizen, kerken en openbare gebouwen, 109.755 in scholen en de overigen bij gastgezinnen of op straat, in de nabijheid van gebouwen van de UNRWA.
De Palestijnse president Mahmoud Abbas zegt dat de Palestijnse Autoriteit alleen kan regeren in de Gazastrook als er een „alomvattende oplossing” komt voor het conflict rond de Palestijnse gebieden.
De militante Palestijnse beweging Hamas, die in oorlog is met Israël, maakt nu de dienst uit in de Gazastrook. Israël heeft meerdere keren benadrukt de Hamasbeweging volledig te willen vernietigen. Daarmee komt ook de vraag op wat de toekomst van de Gazastrook is.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu straft een minister die een kernaanval op de Gazastrook niet uitsloot. Minister van Erfgoed Amihai Eliyahu mag voor onbepaalde tijd geen kabinetsbijeenkomsten bijwonen, bericht de krant Haaretz.
Netanyahu had eerder al afstand genomen van de uitspraken van de minister, die hij vond „losstaan van de werkelijkheid”. Eliyahu had tijdens een interview de vraag gekregen of een atoombom op de Gazastrook gegooid moet worden. Hij noemde dat toen „een van de mogelijkheden”.
Advertentie