Kortgeleden deed ik een interview voor een van de Nederlandse publieke omroepen. Nadat ik betoogde dat een Gaza mét Hamas geen toekomst heeft, vroeg de presentator of ik dacht dat Israël dan wel toekomst heeft.
Omdat het niet de plek was voor de Bijbel, deelde ik één van de befaamde uitspraken van Golda Meir. „Wij Israëli’s hebben een geheim wapen: we kunnen nergens anders heen.”
Lang kon ik de kern van die uitspraak niet vatten. Ik ben dan wel Israëlisch, ik ben echter ook Nederlander en daarbij niet Joods. Nederland is mijn plan B. Heel veel Israëli’s hebben echter geen plan B en die realiteit drong de laatste weken heftig tot mij door, toen ik zag hoe de oorlog een extreme katalysator voor antisemitische sentimenten werd. Een centrale vraag kwam al snel bovendrijven: als Joden zich veiliger voelen in een land waar ze blootstaan aan existentiële dreiging, wat zegt dat over de rest van de wereld?
De verhalen van de vier grootouders van mijn schoonvader symboliseren Meirs stelling dat Joden geen ander land hebben goed. Tak 1: vertrok uit Spanje naar het huidige Israël in 1492 na vervolging door de Inquisitie. Woonden in Safed, vertrokken na een gewelddadige plundering van de Joodse wijk. Vervolgens Hebron, waar ze ternauwernood aan het bloedbad van 1929 ontsnapten. Verhuisden naar Jeruzalem, werden in 1948 uit hun huis gezet toen de Jordaniërs de Oude Stad bezetten.
Tak 2: In het huidige Israël sinds ongeveer 1920. Verlieten de Sovjet-Unie na vele bloedige pogroms. Verloren ook hun Jeruzalemse huis in 1948.
Tak 3 en 4: afkomstig uit Marokko. In het huidige Israël sinds 1949. Moesten Marokko verlaten omdat antisemitische acties extreem toenamen na het uitroepen van de staat Israël.
Tegen de turbulente wereld die „alles goed en wel, maar dat is geen excuus om de Arabieren het leven zuur te maken” zegt, zou ik het volgende willen zeggen: de afwezigheid van een plan B voor ons hoeft wat ons betreft niet ten koste te gaan van anderen. Wij streven naar een inclusieve staat. Google bijvoorbeeld de etnisch-religieuze samenstelling van ons parlement en leger maar eens. Al in onze onafhankelijkheidsverklaring werden Arabieren uitgenodigd om volledig volwaardige burgers van Israël te worden. Het antwoord was „nee” en een oorlogsverklaring.
Ten tweede, als het de wereld zo stoort dat er een Joodse staat is, zou die wereld er dan niet alles aan moeten doen om antisemitisme elders tegen te gaan? Het tegendeel lijkt te gebeuren en dat versterkt wat we al weten: we kunnen nergens anders heen.
Onze correspondente in Israël, Jeannette Gabay-Schoonderwoerd, houdt een dagboek bij vanuit haar woonplaats Afik, in het noorden van Israël. Deel 10.
