Wat beweegt wereldleiders om Israël in oorlog te bezoeken?
De Amerikaanse president, de Duitse bondskanselier en de Nederlandse premier. En het eind van de rij hoogwaardigheidsbekleders is nog niet in zicht. Wat beweegt hen om Israël in oorlog te bezoeken?
Het lijkt een beetje afgekeken van de tripjes naar Oekraïne die westerse politici de afgelopen anderhalf jaar maakten. De ene na de andere leider maakte zijn opwachting in Kyiv om president Volodymyr Zelensky te ontmoeten. Zelfs de Europese Raad verplaatste haar vergadering van Brussel naar de Oekraïense hoofdstad.
Nu Israël in oorlog is, stappen dezelfde staatshoofden en regeringsleiders op het vliegtuig naar Tel Aviv. In eerste instantie om hun solidariteit te betuigen, na de brute aanvallen door Hamas op 7 oktober. Maar de politici brengen ook hun eigen agenda mee. Variërend van het aandacht vragen voor de humanitaire situatie in de Gazastrook en het lot van de gijzelaars tot het aandringen op terughoudendheid om het conflict niet tot een regionale oorlog te laten escaleren.
Dat zijn vanzelfsprekend legitieme drijfveren. Regeringen hebben de dure plicht om op te komen voor hun ontvoerde landgenoten. Het blijft onduidelijk wat de bezoeken in dat opzicht concreet hebben opgeleverd. Zeker is wel dat inmiddels vier gijzelaars zijn losgelaten en dat achter de schermen druk diplomatiek overleg wordt gevoerd om meer mensen vrij te krijgen.
En de vrees voor een regionale oorlog, waarbij Iran en zijn bondgenoten betrokken raken, is een dermate grote bedreiging voor de regionale stabiliteit en de wereldvrede dat het niet meer dan logisch is dat wereldleiders hun zorgen daarover delen.
De vraag is intussen wat Israël zelf met al dit diplomatiek vertoon opschiet. De Israëlische krant Ha’aretz sprak al spottend van het ”Oekraïnesyndroom”. De blijken van solidariteit zijn natuurlijk hartverwarmend. Want steun voor de Joodse staat in tijden van oorlog was in het verleden vooral vanuit Europa veel minder vanzelfsprekend. En ook nu zijn diverse Europese hoofdsteden het toneel van pro-Palestijnse demonstraties, waar ook regelmatig sympathie voor Hamas wordt geuit.
Concrete steun
Vooral het bezoek van de Amerikaanse president Joe Biden hebben veel Israëliërs hem in grote dank afgenomen. Daaruit bleek overduidelijk dat de belangrijkste bondgenoot –ondanks meningsverschillen met de huidige regering in Jeruzalem– in tijden van crisis pal achter Israël staat. Maar ook de aanwezigheid van premier Mark Rutte kan moeilijk worden overschat. Hij deelt een lang politiek verleden op het internationale toneel met zijn Israëlische ambtgenoot Benjamin Netanyahu en werd maandag daarom ook als vriend ontvangen.
Ondanks dat alles heeft Israël momenteel de meeste baat bij concrete steun. En daar komt precies het verschil tussen de bezoeken aan Kyiv en Jeruzalem openbaar. Europese leiders brachten naar de Oekraïense hoofdstad steevast beloftes van nieuwe steunpakketten en wapenleveranties mee. Daar hoeft Israël nu niet op te rekenen.
Alleen de Amerikanen steunen de Joodse staat met miljarden militaire steun en het sturen van materieel en troepen naar de regio.