Cultuur & boeken

Eerste landelijke streektaalmiddag in Rijssen: Leg dialecten vast met geluidsopnamen

Om dialecten voor de toekomst te bewaren is het belangrijk om geluids- en filmopnamen te maken. Dat zei Klaas de Groot uit Spijk zaterdagmiddag op de eerste landelijke streektaalmiddag in Rijssen.

7 October 2023 19:40
De streektaalmiddag in Rijssen werd bezocht door zo'n 60 belangstellenden. beeld RD
De streektaalmiddag in Rijssen werd bezocht door zo'n 60 belangstellenden. beeld RD

De Groot, docent biologie aan de reformatorische Gomarus Scholengemeenschap in Gorinchem, was de drijvende kracht achter de middag. Met streektaaldeskundige Kees van Reenen schreef hij vorig jaar het boekje ”Onder ôôns gezeed. De taal van de Bijbelgordel” (uitg. De Banier). Een exemplaar hiervan werd zaterdagmiddag overhandigd aan de Rijssense wethouder Bert Tijhof.

De middag, die bedoeld was om dialectliefhebbers te inspireren, trok zo’n 60 belangstellenden uit verschillende delen van het land.

Op het programma stond een scala aan sprekers, die in korte bewoordingen vanuit hun ervaring lieten zien hoe streektalen nuttig ingezet kunnen worden in gezin, school, jeugdwerk, zorg en pastoraat.

De Groot benadrukte dat streektalen spreektalen zijn. „Voor veel dialectklanken bestaan geen letters of tekens. Het is daarom lastig om in een streektaal te schrijven én om teksten in het dialect te lezen. Zorg daarom voor goede geluids- of filmopnamen waarmee zinnen met karakteristieke woorden worden vastgelegd voor latere generaties. Ondertiteling in het Nederlands is daarbij belangrijk omdat anders de didactische waarde beperkt blijft.”

De Urker Klaas Roos, marketingmedewerker bij Weet Magazine, gaf aan dat hij thuis aan tafel in gezinsverband de onberijmde psalmen in het Urker dialect leest. Bidden in het dialect voelt voor hem echter wat oneerbiedig, al heeft hij het wel een paar keer geprobeerd.

Roos legde uit dat kinderen prima kunnen schakelen tussen het Nederlands en het dialect. „Mensen denken vaak dat kinderen die met het dialect worden opgevoed minder goed kunnen meekomen op school. Uit onderzoek is echter gebleken dat meertaligheid juist leidt tot betere leerprestaties.”

Ds. C. van de Worp uit ’t Harde liet vanuit de praktijk zien dat streektalen heel goed kunnen worden gebruikt in het pastoraat. „Dialect komt dicht bij het hart van mensen. Ze kunnen er soms gevoelens in uitdrukken waarvoor ze in het Nederlands geen woorden hebben.” Ook hij aarzelde bij het doen van een gebed in de streektaal.

Ina Dannenberg-ter Harmsel van basisschool Haarschool in Rijssen liet met drie van haar leerlingen zien hoe ze op school het Rijssens dialect een impuls probeert te geven. Harriët Averesch-ter Harmsel, docent op de Jacobus Fruytierschool in Rijssen, deed iets vergelijkbaars met haar tweedeklassers. „Steeds minder leerlingen spreken nog het dialect, maar ze vinden het wel erg leuk om het er over te hebben.”

Vier leerlingen van het Van Lodensteincollege in Kesteren vertelden iets over het profielwerkstuk waaraan ze werkten. De vraag die ze willen beantwoorden is in hoeverre het huidige Neder-Betuwse dialect verschilt van dat van vroeger.

Andere sprekers waren onder anderen Leon Bos uit ’t Harde (over dialect in zorg en ziekenhuis), Bert-Jan de Voogd (over het dialect op de jeugdvereniging) en Pau Heerschap (over dialect op trouwerijen).

Na afloop van de bijeenkomst werd een enquête onder de aanwezigen gehouden. Op basis van het resultaat wordt besloten of het evenement een vervolg krijgt in een ander deel van het land.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer