De virusziekte blauwtong breidt zich snel uit onder schapen en runderen. Volgens de dierziekteviewer van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) stond het aantal besmettingen vrijdagochtend op 380.
Demissionair landbouwminister Piet Adema verwacht op basis van onderzoek door de gezondheidsdienst voor dieren Royal GD dat heel Nederland al voor de winter besmet zal zijn. Verder schrijft Adema in een brief aan de Tweede Kamer dat de infectie er ook na de winter nog zal zijn, omdat knutten, kleine mugjes die de ziekte overdragen, milde winters kunnen overleven.
Ook landbouworganisatie LTO Nederland noemt de situatie zorgelijk. Volgens Jeanette van de Ven, portefeuillehouder Gezonde Dieren, komen er steeds meer meldingen over runderen met ernstige ziekteverschijnselen binnen. Hoeveel schapen en koeien tot nu toe aan het virus zijn bezweken is niet duidelijk.
Behandeling
Blauwtong dook begin deze maand voor het eerst op bij vier bedrijven in de gemeenten Wijdemeren (Noord-Holland) en Stichtse Vecht (Utrecht). Zo zijn een kudde heideschapen en een aantal runderen van het Goois Natuurreservaat in Hilversum besmet. Er zijn inmiddels ook uitbraken in Flevoland en langs de Randmeren in Gelderland. Verder zijn er enkele gevallen vastgesteld in de provincies Overijssel, Friesland, Drenthe en Zeeland.
Siert-Jan Boersema, schapenhouder en dierenarts in De Rijp, verklaarde donderdag tegenover de NOS dat het virus zich dit keer veel sneller lijkt te verspreiden dan bij de vorige uitbraak zeventien jaar geleden.
„Het is bijna niet bij te benen. Bij behandeling in een vroeg stadium kun je dieren er nog doorheen trekken, maar op het moment dat je later bent, lukt dat minder goed.” Boersema heeft zelf vijftig schapen. Vorige week gingen er daarvan zes dood.
Vaccin
LTO wil dat er zo snel mogelijk een veilig vaccin komt. Schapenspecialist Mark van der Heijden zei donderdag tegenover de NOS dat daar echter voorlopig geen zicht op is. „We hebben hier te maken met type 3. De blauwtonginfectie in 2006, 2007 en 2008 was type 8. Daar is toen een vaccin voor ontwikkeld. Alleen het is niet zo dat het vaccin voor type 8 ook bescherming geeft tegen type 3.”
Van der Heijden vraagt zich bovendien af wat voor nut het heeft om te vaccineren in gebieden waar het virus nu al hard rondgaat. „Voordat de dieren beschermd zijn door een vaccin, ben je minimaal zes weken verder.”
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit onderzoekt op dit moment of er in landen buiten Europa zo’n vaccin bestaat tegen het type blauwtong dat nu in Nederland heerst. Wellicht kan het uit Zuid-Afrika komen, maar dat vaccin is nog niet goedgekeurd voor Europa. Het ministerie gaf donderdag aan in gesprek te zijn met alle betrokken partijen.
Vrijstatus
Blauwtong kwam in Nederland voor het eerst voor in 2006. Het duurde toen tot 2008 voor de dierenziekte weer verdwenen was, aldus Wageningen Bioveterinary Research, een onderdeel van Wageningen University & Research, dat monsters van mogelijk met blauwtong besmette dieren test.
Sinds 2012 had Nederland een zogenoemde EU-vrijstatus, omdat ons land drie jaar vrij van blauwtong was. Daardoor kon Nederland makkelijker dieren exporteren. Ze hoefden niet meer te worden gevaccineerd.
Eerder deze maand meldde Adema dat die vrijstatus nu is vervallen. „Dit betekent dat er tijdelijk, uitgezonderd naar de slacht, geen dieren of levende producten afgevoerd mogen worden”, aldus de bewindsman.
