Wiskundige Marcus du Sautoy laat de lezer niet alleen genieten maar ook hard werken
Hoe kan het dat het maanden kost om door een boek te komen dat van begin tot eind boeit? Tijdgebrek is niet de enige reden. Iets lezen van wiskundige Marcus du Sautoy is niet alleen genieten, maar ook hard werken.
Du Sautoy is een bekende Britse hoogleraar die de kunst verstaat ingewikkelde wiskundige vraagstukken op een laagdrempelige manier over te brengen. Niet voor niets gaan zijn boeken wereldwijd als warme broodjes over de toonbank. In zijn nieuwste boek, dit voorjaar als ”Beter denken. De kunst van de shortcut” op de Nederlandse markt gebracht, is dat niet anders. Wie wil weten hoe wiskunde werkt en het dagelijks leven wat gestroomlijnder maakt, is bij Du Sautoy aan het juiste adres.
Lastige formules heeft hij niet nodig om zijn punt te maken. Wel een lezer die een tikje filosofisch is ingesteld en ijverig meepuzzelt. Aan het raadsel van de zeven bruggen van Koningsbergen bijvoorbeeld. De stad Koningsbergen (het tegenwoordige Kaliningrad) ligt in het oosten van Pruisen aan de rivier de Pregel, waarin twee eilanden liggen die door zeven bruggen met elkaar en met de vaste wal verbonden zijn. De vraag is of het mogelijk is om zó te lopen dat je precies één keer over elke brug komt. Of hij kan meedenken met het probleem van de handelsreiziger die zo min mogelijk kilometers wil maken.
Met hetzelfde gemak reist Du Sautoy af naar de wereld van de imaginaire getallen. Een schimmige getallenwereld die je voorstellingsvermogen te boven gaat, maar wel een handig hulpmiddel blijkt te zijn om bijvoorbeeld complexe natuurkundige problemen inzichtelijk te maken.
Op een ander moment blijft Du Sautoy dichter bij huis en legt hij op vermakelijke wijze uit hoe de jonge Carl Friedrich Gauss (Duitse wis- en natuurkundige, 1777-1855) zijn meester te slim af was. Die wilde zijn energieke leerling even bezighouden en gaf hem de opdracht de getallen van 1 tot 100 bij elkaar op te tellen. Voor de man twee keer met zijn ogen kon knipperen, had Gauss het antwoord (50x101=5050) paraat.
Op een vrijdagavond, tegen middernacht, sla ik dan toch de laatste bladzijde om. Een boek snel uitlezen, zou daar ook een shortcut voor zijn?
De volgende ochtend heb ik mijn eigen handelsreizigersprobleem. Ik fiets de krantenwijk van mijn dochter, die met haar been in het gips zit. Dat moet toch sneller kunnen, denk ik als ik het rommelige briefje dat met wasknijpers aan mijn versnellingskabels hangt, bestudeer. Er is een nieuw fietspad, daarmee moet het mogelijk zijn een stukje van het buitengebied af te snijden. Dan heb ik wel het risico dat ik abonnees vergeet, want de wijk zit niet heel goed in mijn hoofd.
Onder aan de Lingedijk doorbreekt de lachende roep van een specht de ochtendstilte. Meteen kom ik op mijn voornemen terug. Dat vroege tochtje door de polder en langs de rivier kan niet lang genoeg duren. Du Sautoy heeft gelijk. Het gaat om het spel, niet om de knikkers. Puzzelen op een shortcut is een stuk leuker dan het resultaat daadwerkelijk uitvoeren.
Boekgegevens
”Beter denken. De kunst van de shortcut”, Marcus du Sautoy; uitg. Nieuwezijds, Amsterdam; 319 blz.;
€ 27,99