Uit een overzicht van prof. Kater bleek dat de christelijke gereformeerde universiteit dit jaar 181 studenten telt, van wie 107 voltijds. Een opvallende trend is dat de meeste nieuwe bachelorstudenten niet uit de Christelijke Gereformeerde Kerken komen, maar uit de Gereformeerde Gemeenten, de Protestantse Kerk in Nederland en de Hersteld Hervormde Kerk.

De TUA staat al 11 jaar hoog op de ranglijst van theologische opleidingen in Nederland. Het blad Elsevier gaf de bacheloropleiding in oktober 2022 een ”gouden medaille”. De universiteit heeft daarnaast steeds meer internationale contacten en „toenemende internationale erkenning”. Verder memoreerde de rector het grote aantal van tien promoties aan de TUA in het afgelopen jaar, waaronder die op ”Gods wraak in het Nieuwe Testament” van ds. J. van den Os, die tot universitair docent werd benoemd.

Geleerdheid

Prof. dr. H.J. Selderhuis, hoogleraar kerkgeschiedenis en kerkrecht, focuste in zijn rede ”Burchten van geleerdheid. De stichting van reformatorische universiteiten in de 16e eeuw” op ‘nieuwe’ gereformeerde universiteiten. Protestantse onderwijsinstellingen in gebieden met een rooms-katholieke overheid konden geen officiële status van universiteit krijgen, omdat alleen de paus en de keizer die konden verlenen. Prof. Selderhuis noemde een groot aantal plaatsnamen in West-Europa –onder andere Marburg, Lausanne, Königsberg, Jena, Helmstedt en Altdorf– waar een hogeschool of een ”gymnasium illustre” uitgroeide tot een volwaardige universiteit, zonder officiële erkenning.

Het verhaal over de stichting van de Leidse universiteit als cadeau van Willem van Oranje voor de standvastigheid tegen de Spanjaarden noemde prof. Selderhuis een „legendevorming” en een „aardige vondst”, waarvan het bewijs ontbreekt. Willem van Oranje zelf gaf als reden dat Leiden „een bequame plaetse” voor een universiteit was.

De redenen waarom nieuwe onderwijsinstellingen in bepaalde plaatsen werden gesticht, waren verschillend. Behalve het geestelijk belang van goede predikantsopleidingen speelden vaak politieke overwegingen, prestige of handelsbelangen een rol. Onderlinge ruzies of concurrentiezucht konden het vestigen van een universiteit blokkeren. Zo ging de universiteit in Deventer niet door omdat het jaloerse Zwolle dat dwarsboomde.

Prof. Selderhuis gaf voorbeelden hoe onderlinge strijd en afgunst meespeelden. Philippus Melanchthon, de naaste medewerker van de reformator Maarten Luther, werd bijvoorbeeld door de „hardcore” lutheranen uit Königsberg weggejaagd, omdat hij niet „zuiver” luthers zou zijn. En de historicus-theoloog Ubbo Emmius stichtte in 1610 de Groningse universiteit om als „calvinistische” tegenhanger van de „arminiaanse” universiteit in Leiden te dienen.

De reformatorische identiteit werd vooral belangrijk geacht bij de theologische faculteiten, aldus prof. Selderhuis. Daar werd toegezien op de gereformeerde identiteit van studenten en docenten. Bij de andere faculteiten deed het gereformeerde gehalte er minder toe.

Na 500 jaar is er veel veranderd, zei de hoogleraar kerkgeschiedenis, maar toch ook weer niet. „Dat is geruststellend. Onze problemen zijn niet nieuw en uniek. Maar ook inspirerend om enthousiast door te gaan om de kerk te dienen met academisch theologisch onderwijs en onderzoek.”

Tijdens de openingsbijeenkomst presenteerde persoonlijk hoogleraar prof. dr. A.A. Clement het boek ”Sing to the Lord a new song. Psalms across five centuries”. Het is de eerste publicatie in de nieuwe internationale TUA-reeks ”Contextual Studies in Theology”.

Tekort

Het gebouw van de TUA aan het Wilhelminapark in Apeldoorn wordt op dit moment voor 800.000 euro verbouwd. Zo komt er meer opslagruimte voor boeken en worden er meer werk- en studieplekken voor studenten en docenten gemaakt. Ook komt er een lift en krijgen de collegezalen een opknapbeurt.

Het TUA-blad Connect meldde onlangs dat de verbouwing voorspoedig verloopt, maar dat er een financieel tekort van 100.000 euro dreigt vanwege „enkele tegenvallers en stijgende prijzen”. De universiteit vraagt om donaties.