De Henny Hogenbijl Prijs Muziek wordt dit jaar uitgereikt aan Kasper Janse. Hij is de oprichter van het Pianola Museum in Amsterdam. Dankzij zijn drijvende kracht omvat het museum een van de grootste collecties pianola’s en verwante automatische piano’s ter wereld.
De prijs, bestaande uit een beeldje en een geldbedrag van 15.000 euro, wordt jaarlijks toegekend aan personen of instanties die zich veelal achter de schermen verdienstelijk maken op het gebied van (klassieke) muziek.
Rond 1970 begon Kasper Janse samen met Theo de Boer aan het opbouwen van een verzameling pianola’s. Deze automatische piano’s floreerden in de periode 1900-1935. Ze raakten nadien uit de mode als gevolg van de crisistijd en de opkomst van de radio. In 1981 richtte Kasper Janse op basis van de steeds verder groeiende verzameling het (particuliere) Pianola Museum op.
Het museum is tegenwoordig gevestigd in een oud politiebureau aan de Westerstraat in Amsterdam. De collectie omvat niet alleen een van de grootste verzamelingen pianola’s ter wereld, maar ook meer dan 40.000 pianorollen. De museumwerkplaats is een erkend leerbedrijf.
Janse heeft –geholpen door vrijwilligers– met onuitputtelijke energie, toewijding en verstand van zaken in ruim 50 jaar een buitengewone collectie en een uniek museum opgebouwd. Hij gaat de geldprijs gebruiken om de aankoop mogelijk te maken van het enig overgebleven exemplaar van de Kinopan. Dit bijzondere instrument werd gered van de ondergang in een Zweedse bioscoop.
De Kinopan is een pianola met drie rijen orgelpijpen, een rij harmoniumtongen en allerlei slagwerk, inclusief een xylofoon. Dankzij het dubbele rollensysteem was het mogelijk om de muziek snel aan te passen aan de filmbeelden.
Het instrument, dat in opvallend goede staat verkeert, werd rond 1922 in Leipzig gebouwd door Hupfeld. Omdat er in die tijd nog geen geluidsfilm bestond, werd de Kinopan gebruikt in bioscopen ter begeleiding van stomme films. Naar schatting zijn er circa vijftig door Hupfeld gebouwd.
Met het uitreiken van twee prijzen steunt het Hogenbijl Fonds mensen en organisaties die zich inzetten voor (klassieke) muziek of amateurfilm. Het fonds is opgericht in opdracht van Henny Hogenbijl die jarenlang een platenzaak runde aan de voet van de Grote of St. Bavokerk in Haarlem en zelf een verdienstelijk amateurfilmer was. In zijn testament liet hij vastleggen dat er vanuit zijn nagelaten vermogen prijzen uitgereikt moesten worden op de beide gebieden die hem zo na aan het hart lagen.
De uitreiking van de Henny Hogenbijl Prijs Muziek aan Janse vindt plaats op 20 september in het Pianola Museum in Amsterdam.
Zie ook: www.pianola.nl