Pieter Omtzigt doet met een eigen partij mee aan de Tweede Kamerverkiezingen. Dat maakte hij zondag bekend in de regionale krant Tubantia. Zijn deelname zet de verkiezingscampagne op zijn kop.
Nieuw Sociaal Contract, zo heet de kersverse partij van de veelbesproken oud-CDA’er Pieter Omtzigt. „Ons land heeft grote problemen die vragen om een nieuwe manier van politiek bedrijven”, zei Omtzigt zondag in de eerste campagne-video van zijn partij.
Maar premier wil Omtzigt niet worden, geeft hij Tubantia te kennen. „Mijn plaats is in de Kamer om daar als fractievoorzitter van een nieuwe partij leiding te geven aan een nieuw team”. Ook winnen is volgens de 49-jarige Twentenaar niet het doel.
Als de verkiezingen in 2022 zouden zijn was hij gestopt, geeft Omtzigt aan. Na het vertrek van Rutte maakte hij echter een andere afweging. Samen met vijf politieke vrienden legde hij afgelopen weken de basis voor een verkiezingsprogramma en werkte hij een visie uit over hoe Nederland er volgens hem over dertig jaar uit moet zien. „Als de verkiezingen een jaar eerder zouden zijn, was ik waarschijnlijk gestopt met de politiek.”
De deelname van Omtzigt breekt het politieke speelveld open. De potentie die Omtzigt heeft is namelijk enorm. Het zelfstandige Kamerlid kan volgens een in juli gepubliceerde peiling van I&O Research rekenen op 46 zetels. Omtzigt zou daarmee in een klap de grootste worden en het voortouw moeten nemen in de formatie.
De deelname van Omtzigt vormt de meest serieuze bedreiging voor de partijen BBB, JA21, CDA en SP. Die eerste partij levert in de peilingen bij deelname van Omtzigt tien zetels in en komt daarmee op een geschatte 11 zetels. De SP zal volgens I&O halveren.
Maar ook andere partijen zullen moeten inschikken. Omtzigt kan ook rekenen op steun van kiezers die normaal op D66, VVD, GroenLinks en PvdA stemmen.
De flink gespreide sympathie voor Omtzigt maakt het zijn politieke tegenstanders niet makkelijk. Willen partijen zich niet in de vingers snijden dan moeten ze voorzichtig zijn met een aanval op Omtzigt.
Onlangs opende VVD-partijprominent Henk Kamp nog de aanval op Omtzigt. „Dat had wat mij betreft niet gehoeven”, liet VVD-lijstrekker Yeşilgöz kort daarna in een reactie weten.
Verwachtingspatroon
„Het verwachtingspatroon van 46 zetels heeft het er niet makkelijker op gemaakt om de knoop door te hakken. Ik denk namelijk dat het niet verantwoord is om als nieuwe partij hiermee te beginnen”, zegt Omtzigt in gesprek met Tubantia. Het Kamerlid zegt te hopen op „verantwoorde groei”.
Gereedschap om een klinkende verkiezingszege te voorkomen en kleiner te beginnen, ligt er in ieder geval wel. Omtzigt kan er voor kiezen zich niet in alle kieskringen in te schrijven. Dat zou betekenen dat niet iedere stemgerechtigde straks op het populaire Kamerlid kan stemmen. Die keuze zal Omtzigt een dezer weken moeten maken.
Wat zal meespelen bij dat besluit is hoe snel Omtzigt en de zijnen in een geschikte kandidatenlijst kunnen voorzien. Omtzigt heeft nog zeven weken de tijd om met een zo’n lijst te komen. Uiterlijk 9 oktober moeten partijen hun kandidatenlijsten aanleveren.
Door zijn deelname zullen ook Omtzigts speerpunten: een nieuwe bestuurscultuur en bestaanszekerheid belangrijke verkiezingsthema’s worden. Omtzigt profileert zich namelijk veel minder op de verkiezingsthema’s asiel, stikstof en klimaat. Wat betreft die thema’s begeeft Omtzigt zich meer in het politieke midden en is hij niet makkelijk in een hokje te plaatsen. Ook daarin maakt hij het zijn tegenstanders wederom niet makkelijk.
