Het miezert in Barneveld, deze julidag. Toch trekt de jaarlijkse Oud Veluwse Markt mensen genoeg. Verschillenden druppelen binnen in Huiskamer Samaria. Voor koffie, een luisterend oor, of een gesprek rond de Bijbel.
Een vrouw op leeftijd kuiert door de Jan van Schaffelaarstraat, waaraan het inloophuis staat. „Mag ik u een folder aanbieden?”, vraagt vrijwilliger Henrike van Lagen (34) haar. „Ja hoor”, klinkt het welwillend. ”Vakantietijd: waar gaat jouw reis naar toe?”, leest de vrouw op de folder. Van Lagen, in het dagelijks leven activiteitenbegeleidster in de ouderenzorg, beheert vandaag de kraam die buiten voor de inloop staat. Er liggen Bijbels en boekjes van John Bunyan voor kinderen. Gratis mee te nemen.
Huiskamer Samaria bestaat ruim een jaar. De inloop is drie dagen per week geopend. Wekelijks worden er Bijbelstudie en een kinderclub gehouden. De post gaat uit van de plaatselijke gereformeerde gemeente in Nederland en is het eerste dergelijke initiatief binnen het kerkverband. „Meer gemeenten zijn zich aan het oriënteren”, zegt Van Lagen. „Het lijkt erop dat zending en evangelisatie de laatste jaren meer zijn gaan leven in onze kerk.”
In 2022 gaf Van Lagen veel Bijbels weg, zegt ze. „Het lijkt wel of mensen na corona meer nadachten over de zin van het leven: er zal toch wel méér zijn. Er kwamen een keer een man en vrouw met kleindochter uit Rotterdam, duidelijk niet van onze achtergrond. Het kind huppelde weg met een Bijbel die ze van opa kreeg. Met psalmen, want ze wilde noten leren. Ze hebben het Woord meegenomen, hét middel dat de Heere wil gebruiken.”
Cappuccino
Vorig jaar kon je op de Oude Veluwse Markt –een jaarlijkse zomermarkt op vier donderdagen– „over de hoofden lopen”, zeggen de vrijwilligers. Deze donderdag is het door de regen minder druk. Toch komen er ook vandaag voortdurend mensen langs in de drukke winkelstraat waaraan de Huiskamer staat. Oudere echtparen, gezinnen met kinderen, jongelui. Zachte muziek uit luidsprekers in de straat onderstreept de gemoedelijke sfeer.„Wilt u een kopje koffie?”, vraagt vrijwilliger Gert Kwetters (56) aan een voorbijganger. Deze slaat het aanbod af. „Cappuccino dan?” Helaas, ook niet. Maar regelmatig is het wel raak en komen mensen binnen. Een oma, moeder en dochter hebben een ander doel: „Mag zij hier even naar de wc?”, vraagt de moeder voor haar dochter. „Nee”, antwoordt Kwetters. „Alleen als u ook een kopje koffie drinkt.” Oma kijkt Kwetters vorsend aan: „Hij meent het niet”, roept ze. „U ziet het goed”, zegt Kwetters.
„Ik was vroeger een Barnevelder”, ratelt de vrouw verder. „Weet je waar ik nu woon? Uddel. Weet je waar dat ligt?” Een paar zinnen verder blijken zij en Kwetters allebei op het Goudse Driestar College te hebben gezeten. Het ijs is gebroken.
„Ik zeg altijd: Je moet het niet gelijk over het geloof hebben”, licht Kwetters toe. „Bouw eerst een kleine relatie op. Heb écht interesse in de ander.”
Tien over elf in de ochtend. Vrolijke marsmuziek komt dichterbij en zwelt aan. De traditionele optocht van de Oud Veluwse Markt komt voorbij. Boerenkapel De Barre Bloazers loopt voorop. Boerenkiel, witte klompen, rode zakdoek om de nek, de dames met een wit kanten mutsje. Erachter volgen jongens en meisjes, in dito Veluwse klederdracht, met antieke voorwerpen: een ouderwetse kinderwagen, een juk met twee emmers. De stoet trekt veel bekijks, ook van de gasten en vrijwilligers van Samaria.
Broodje gezond
Laura (21) en Gelinda (23), beiden juf op de plaatselijke Eben-Haëzerschool, springen vandaag bij in de Huiskamer. „Ze zochten nog mensen voor de catering.” De jufs smeren broodjes gezond voor de lunch. „Net zei een mevrouw: „Is dat echt gratis?” Blijkbaar is dat niet zo gewoon”, aldus de dames.
De naam zegt het al: Huiskamer Samaria is huiselijk, gezellig. Aan de muur hangen schilderijen over de verloren zoon. Bijbelverzen uit Lukas 15 staan er onder. Een hoekbank en fauteuils nodigen uit om te gaan zitten. Aan een grote tafel schuiven met de regelmaat van de klok gasten aan, voor koffie of thee. Steevast komt er een vrijwilliger bij zitten. En regelmatig is na een paar minuten aan de gezichten te zien dat het gesprek het weerpraatje voorbij is.
Volgens Kwetters is het niet makkelijk om de vrijwilligersbezetting rond te krijgen. „We zijn dertig uur per week open. Gemeenteleden hebben vaak overdag hun werk of de zorg voor hun gezin. Of ze vinden dit werk lastig: wat zeg je als mensen binnenlopen?”
Refodorp
Een van de vrijwilligers die vanaf het begin meehelpt, is Johan Arends (35). „Ik werd ervoor gevraagd. Het belangrijkste is dat Gods Woord klinkt, en dat je daaraan kunt bijdragen”, legt Arends uit. „Soms is het lastig om een link te leggen naar de Bijbel. Het is ook moeilijk als mensen er niet voor open staan. Plus: je eigen onvermogen om het goed te doen. Maar je hoeft er ook niet een goed gevoel aan over te houden.”Evangeliseren in een refodorp als Barneveld, is dat wel nodig? Arends: „Ook hier komen veel mensen zonder reformatorische achtergrond langs. Het is goed om dan het Woord te strooien. Maar er zijn ook mensen die elke zondag in de kerk zitten en toch weinig van de boodschap meekrijgen: wat het inhoudt om met God verzoend te worden. Een persoonlijk gesprek is voor zo iemand toch anders dan in de kerk zitten. Een inloophuis zou in elk refodorp kunnen staan.”
Ook Van Lagen werd gevraagd vrijwilliger te worden. „Ze belden vanuit de kerkenraad. Om dan bij voorbaat nee te zeggen, dat kon ik niet. Maar ik hoef geen mensen te bekeren, dat doet de Heilige Geest. Het gaat niet om overtuigen, maar om getuigen van Gods Woord.”
„Aansluiten bij mensen gaat niet vanzelf”, vindt Van Lagen. „Elke keer moet je weer kijken wie je voor je hebt.” Ze sprak deze dag een vrouw die het christelijke geloof van haar jeugd had losgelaten. „Ze gelooft niet meer dat ze zondig is. Maar waar is de Heere Jezus dán voor gekomen, denk ik dan.”
Twee meisjes komen hun kleurplaat inleveren bij Van Lagen. „Weet je wat die parel betekent? Als we de Heere Jezus kennen, is dat het allermooiste, het belangrijkste”, legt Van Lagen uit. Gewapend met ijsmuntje vertrekken de meisjes weer.