Met dat Mark Rutte op maandag 10 juli zo tegen half 11 in de ochtend aankondigde de politiek te verlaten, leek het wel alsof er een stop uit het bad was getrokken.
Al snel ging er geen dag voorbij of er was wel een politicus die aankondigde dat hij of zij in november niet meer verkiesbaar was als lid van de Tweede Kamer.
De redenen waren divers, al springt er wel eentje uit. En die is dat het werk van een politicus de afgelopen jaren steeds zwaarder geworden is. De invloed van het werk aan het Binnenhof op het privéleven is vaak veel te groot. Vooral de ladingen bagger die Kamerleden over zich heenkrijgen op onder andere sociale media zijn voor velen de directe aanleiding om met het werk te stoppen. Om over de grote werkdruk nog maar te zwijgen.
Ooit was het in dit land een eer om het volk te mogen vertegenwoordigen in het parlement. Tegen Kamerleden werd met enig ontzag opgekeken. Hoe anders is dat nu. Eén uitspraak die bij een bepaalde bevolkingsgroep verkeerd valt, kan er zomaar voor zorgen dat de straat waar je woont wordt geblokkeerd of dat je woonhuis wordt belaagd. Het is niet zo verwonderlijk dat veel politici die prijs te hoog vinden voor het Haagse werk.
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de politici zelf niet altijd vrijuit gaan als het gaat over de verruwing van de politiek. Het op de man spelen in debatten en het taalgebruik dat daar bij lijkt te horen, zijn nu niet bepaald voorbeeldig voor de luisteraar of kijker thuis. De grens tussen persoonlijk en zakelijk vervaagt en dus vervaagt voor demonstranten die grens ook. Met als gevolg dat een minister zomaar een fakkeldrager voor de deur kan hebben staan.
Ondertussen loopt Den Haag leeg. En dat nog maar ruim twee jaar na de verkiezingen waarin er óók al zoveel nieuwe volksvertegenwoordigers in de Kamer kwamen. Dat doet sommige politieke leiders die blijven de hoop uitspreken dat er nu eindelijk ruimte is voor een volstrekt nieuwe bestuurscultuur. Zou het? Het is namelijk nogal eens zo dat nieuwe Kamerleden er, zeker in het begin van hun Kamerlidmaatschap, alles aan zullen doen om zich in de kijker te plaatsen. En dat leidt nogal eens tot ongenuanceerde uitspraken die vervolgens weer ongenuanceerde reacties uitlokken.
De uittocht van zoveel politici is, hoe je het ook wendt of keert, een bedreiging voor de zo belangrijke continuïteit in de volksvertegenwoordiging. Controle van de regering vereist kennis. Zowel kennis van de procedures in de Tweede Kamer als kennis van de niet zelden ingewikkelde dossiers. Zo bezien, is het te hopen dat er toch een flinke groep doorgewinterde Kamerleden in de Kamer blijft.
Kritiek op de bestuurscultuur tijdens de opeenvolgende kabinetten van premier Rutte was niet zelden terecht. Maar om die cultuur te kunnen vernieuwen, is ervaring in het politieke bedrijf eigenlijk onmisbaar. Het is zorgelijk dat juist die ervaring nu in een hoog tempo lijkt weg te lekken.
