„Ook een abonnement of lidmaatschap is tegenwoordig minder vanzelfsprekend. Janse: „Vroeger hadden mensen bij het RD en een blad als de GezinsGids het gevoel: „Dit is van ons.” Dat ligt nu toch anders. Je kunt lid zijn van een reformatorische kerk, maar dat wil niet meer zeggen dat je dan ook het RD leest. Ik vraag me af of je die krant in deze tijd nog van de grond zou krijgen.” Van der Staaij: „Destijds leefde sterker dat je voor elkaar moet stáán. In de Saambinder werd zelfs opgeroepen om je te abonneren op de GezinsGids: „Voor het geld kun je het toch niet laten.” Nu zou je reageren: Moet een kerkelijk blad iets zeggen over waar ik me op moet abonneren? Het is een heel ander tijdsbeeld.”

Niet alleen op het niveau van gedrag neemt verbondenheid af, maar ook fundamenteler. Janse: „Je ziet een bepaalde secularisatie, een assimilatie van de gereformeerde gezindte. Er is minder binding aan de gereformeerde leer. Men staat makkelijker, minder principieel ten opzichte van maatschappelijke ontwikkelingen. Refo’s volgen vaak de wereld met tijdsvertraging. Er zijn ontwikkelingen in de kerken, bijvoorbeeld rond de vrouwen in het ambt, die je één of twee generaties geleden zo niet tegenkwam. Wat je eerst zag in de Gereformeerde Kerken, zag je dertig, veertig jaar later in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Nu zie je het in de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Gereformeerde Bond. Ook de Gereformeerde Gemeenten gaat dat niet voorbij.”

Welk motief zit er achter de afnemende binding?

Janse: Er wordt in deze tijd veel nadruk gelegd op de menselijke vrijheid, op mondigheid. Je moet je eigen keuzes maken en niemand heeft je daarbij ter verantwoording te roepen. In onze kring is dat weliswaar minder, maar het heeft toch zijn invloed. En zo komt het dat we op zondag weliswaar in dezelfde kerk zitten als onze ouders en grootouders, maar op allerlei terreinen toch andere keuzes maken.”

De vraag is: wat kun je ertegen doen? Bij de SGP investeren ze bewust in verworteling. Van der Staaij: „Als we kandidaten selecteren, kijken we er ook naar in hoeverre iemand verworteld is in het gedachtegoed van onze partij. Dan merk je dat mensen misschien wel een mediatraining hebben gehad, maar er niet aan toekomen om –zeg– ”Ongeloof en revolutie” van Groen van Prinsterer uit de kast te pakken. Het wordt niet automatisch bijgebracht. Je moet daarin investeren. Daarom organiseren we als SGP zogenaamde ”DNA-dagen” voor medewerkers. Ga eens oude partijredes van ds. Kersten en ds. Zandt lezen. Wat brachten zij naar voren?

Ook voor de GezinsGids ligt daar een taak. Janse: „Breng je identiteit tot uitdrukking. Belangrijk daarbij is ook welke medewerkers je kiest.””

Het blad GezinsGids sprak in het kader van zijn 75-jarig bestaan met oud-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad dr. C.S.L. Janse en SGP-fractieleider mr. C.G. van der Staaij.