Met de opmars van de elektrische voertuigen gaan er steeds meer accu’s kapot. Vaak komen die bij het chemisch afval terecht, maar dat hoeft helemaal niet: in 80 procent van de gevallen is reparatie mogelijk.
Nowos in Amersfoort is zo’n accureparatiebedrijf. Wie het terrein oprijdt, stuit meteen op een aantal witte zeecontainers tussen dikke betonnen muren. Die staan er niet voor de sier, zo zal later blijken.
Reparatie past veel beter binnen een circulaire economie, steekt Jan Bartels, bedrijfsleider van Nowos in Amersfoort van wal. „Het is onze uitdaging om de lithium-ionaccu meer circulair te maken.” En dat zijn de lithium-ionaccu’s allerminst. Er komen er veel terecht bij het metaalschroot. Daar veroorzaken ze branden die moeilijk te blussen zijn en veel schade veroorzaken.
Geen wonder dat verzekeringsmaatschappijen niet happig zijn om bedrijven te verzekeren die werken met lithium-ion- accu’s. Bartels: „De premies zijn momenteel het tienvoudige ten opzichte van een aantal jaren geleden.”
Nowos is daarom bezig om alle opslag te laten voldoen aan de wetgeving die in de maak is voor lithium-ionaccu’s (zogeheten PGS-37). Het bedrijf slaat alle accu’s daarom buiten op in zeecontainers. Deze hebben een koppeling waarmee de brandweer de hele container razendsnel kan vullen met water om brandende accu’s te koelen. Ook beschikken ze over ventilatieopeningen en een rookmeldersysteem. De betonnen muren tussen de containers zijn vier uur brandwerend. Bartels: „Wij proberen om met onze aanpak verzekeringsmaatschappijen te overtuigen dat wij veilig werken.”
Fout
Nowos heeft veiligheid hoog in het vaandel staan. Dat begint al voordat een accu binnenkomt. „Onze klanten zijn altijd bedrijven; met particulieren doen wij geen zaken. We bespreken met onze klanten om welk type accu het gaat. Wij zijn daarbij direct duidelijk: u mag bij ons geen afval aanleveren, alleen accu’s voor reparatie. Gaat een klant toch de fout in, dan voeren wij de accu af via het chemisch afval, en de rekening is voor de klant. Ik kan u verzekeren: dat doen ze maar één keer.”
De klant levert de accu’s verpakt in noppenfolie aan in groene, afgesloten containerbakken. Bartels opent een van de witte zeecontainers op het terrein. „Kijk daar staat zo’n groene bak. Daarin zitten accu’s die wij nog niet hebben beoordeeld. Die krijgen het hoogste risicoprofiel.”
Vervolgens registreren medewerkers alle accu’s. „Ze kijken of een accu niet bol staat, niet lekt en dat er geen draadjes uit hangen. Is dat allemaal oké, dan verdwijnen ze in grijze kratten.”
Per klant maakt Nowos een planning voor de reparatie, vervolgt de bedrijfsleider. „Om ze te repareren, moeten ze van buiten naar binnen worden gebracht.” Zijn ze gerepareerd, getest en gecontroleerd op kwaliteit, dan komen ze in een groene krat terecht. Deze krijgen het laagste risicoprofiel. Accu’s die aan het einde van de dag niet klaar zijn, gaan in een blauwe krat terug naar een zeecontainer. Die krijgen tijdelijk een hoger risicoprofiel.”
De reparatie van een accu is niet zonder risico, erkent Bartels. „Het gevaar op schokken is nihil, maar het risico dat een accu kortsluiting maakt, is wel reëel. Dan gaat hij roken, en bereikt in een fractie van een seconde 1000 graden Celsius. Ons personeel is getraind om daarmee om te gaan. Ze zetten een gasmasker op en deponeren de accu in een stalen bak met zand en rijden deze op een trolley naar buiten. Dan hoeven we de brandblusser niet te gebruiken.”
Op het terrein staat een aparte zeecontainer voor accu’s die bij nader inzien niet te repareren zijn. Die worden gestript. De goede onderdelen worden apart gelegd voor hergebruik. De kapotte accucelpakketten gaan in een rood krat. „Ze worden gerecycled in Duitsland”, vertelt Bartels.
Veiligheidscertificaat
Voor Nowos is het heel belangrijk dat het originele veiligheidscertificaat geldig blijft na reparatie,stelt de bedrijfsleider. „We werken daarom alleen met de originele onderdelen, rechtstreeks van de fabrikant of van accu’s die we niet kunnen repareren. Doen we dat niet, dan is er feitelijk sprake van een nieuw product, waarvoor we een nieuw veiligheidscertificaat zouden moeten aanvragen.”
Bartels weet dat andere reparatiebedrijven zo niet werken. „Ze gebruiken vervangende, niet-originele onderdelen. Maar daarmee vervalt het certificaat. De gerepareerde accu’s mogen dan eigenlijk niet worden vervoerd. En vliegen zulke accu’s in brand, dan trekt de verzekering zijn handen ervan af. Die bedrijven nemen daarmee een groot financieel risico.”
Is een accu kapot, dan zijn de accucellen vrijwel nooit het probleem. De elektronica eromheen gaat sneller stuk. „Veel accu’s zijn slecht ontworpen. Vaak kunnen onze klanten niet bij een kapotte zekering of is het erg lastig om een los draadje vast te solderen. Dat zijn de kleine dingetjes. Klanten vragen momenteel onze expertise om accu’s te ontwerpen die veel gemakkelijker te repareren zijn. Het gaat soms maar om simpele aanpassingen, waardoor hun producten veel langer meegaan.”