Rutte reageerde vrijdag op de beroering die ontstond nadat twee dochters van vicepremier en D66-leider Kaag hun moeder adviseerden om te stoppen met de politiek. Ze zeggen dat in het tv-programma College Tour dat zondag wordt uitgezonden en waarvan donderdag fragmenten naar buiten kwamen. De dochters van Kaag vrezen dat hun moeder hetzelfde overkomt als oud-minister Borst. Die werd in 2014 vermoord.

Kaag was zichtbaar geroerd toen zij de beelden van haar dochters zag: „Ik had iets luchtigs verwacht. Iets over mijn aangebrande pannenkoeken bijvoorbeeld.”

Rutte zei dat de tv-beelden er bij hele ministersploeg hebben „ingehakt” en dat de boodschap „resoneert” bij alle bewindslieden.

De premier zei dat bedreigingen een breder probleem zijn in de samenleving en dat niet alleen de politiek dit probleem kan oplossen. „Het begint met aanspreken en met opvoeden.” De premier vraagt zich af of ouders wel goed zicht hebben op wat hun kinderen doen op internet en tijdens evenementen zoals oudejaarsavonden. Volgens hem moeten ouders hun kinderen aanspreken als ze over de schreef gaan. Ook familieleden en kennissen hebben daarin volgens hem een taak.

Overigens zijn het lang niet alleen jongeren die zich schuldig maken aan bedreigingen: afgelopen week veroordeelde de rechter meerdere volwassenen tot werkstraffen.

Glijdende schaal

Vicepremier Kaag zei te hopen dat de „glijdende schaal” van bedreigingen en intimidatie stopt. Zij vindt het openbare klimaat in Nederland de afgelopen jaren vergiftigd. Ook andere kabinetsleden spraken zich vrijdag uit naar aanleiding van de beelden. De ministers De Jonge (Volkshuisvesting) en Van der Wal (Stikstof), beiden zwaar bedreigd en beveiligd, noemden het „verschrikkelijk” dat de bedreigingen ook het gezin van Kaag zo raken. Justitieminister Yeşilgöz vindt niet dat bedreigingen ooit als keerzijde van het vak geaccepteerd mogen worden.

Kaag verwees onder meer naar PVV-leider Wilders, die al jarenlang de zwaarst mogelijke beveiliging krijgt. „Je kan verschillen van mening, maar houd het veilig en respectvol voor elkaar.”

Wilders vindt de ophef over de bedreigingen overdreven: „Drie tranen van Kaag –voor bedreigingen die ze niet heeft verdiend– hebben meer steun en sympathie opgeleverd dan 20 jaar islamitische haat en fatwa’s.”