Bijna iedereen krijgt straks te maken met de warmtepomp. Wie een kapotte cv-ketel heeft, moet er vanaf 2026 verplicht een aanschaffen. Dit elektrische apparaat gaat de cv-ketel op gas deels of geheel vervangen. Wat brengt dat met zich mee?
Wat betekent die aanschaf voor huishoudens?
Bij wie de cv-ketel ermee stopt op 1 januari 2026 later moet verplicht een warmtepomp laten plaatsen, al dan niet in combinatie met een kleine cv-ketel. De laatste is een zogeheten hybride-warmtepomp.
Wat kost dat?
Veel geld. De meeste (hybride) warmtepompen kosten inclusief het installeren tussen 4000 en 18.000 euro. Maar de overheid betaalt mee: afhankelijk van de aanschafkosten krijgen woningeigenaren een bedrag van 1950 tot 3750 euro terug. In een gemiddeld woonhuis met een jaarlijks gasverbruik van 1600 kubieke gas, bespaart met een warmtepomp jaarlijks zo’n 400 euro op energie.
Hoe werkt een warmtepomp?
Het meest gebruikte type is de lucht-waterwarmtepomp. Deze heeft een zogeheten binnenunit en een buitenunit. Het deel dat buiten wordt geïnstalleerd, haalt warmte-energie uit de buitenlucht en brengt dat naar binnen. Dit deel maakt geluid dat de buurt als storend kan ervaren, net als de buitenunit van een airco. Het binnendeel draagt deze warmte over op de cv-installatie van de woning. Water-waterwarmtepompen halen de warmte uit de ondergrond, maar zijn ook fors duurder.
Het buitendeel is dus nogal lawaaierig. Komen woonwijken dan massaal in de herrie te zitten?
Dat is niet de bedoeling. De norm die de overheid sinds 2021 hanteert, schrijft voor dat warmtepompen niet meer dan 40 decibel geluid mogen veroorzaken bij de buren. Dat kan door een stille warmtepomp te installeren, door een lawaaierige warmtepomp een geluidwerende ombouw te geven of deze op voldoende afstand van de buren te plaatsen. 40 decibel is vergelijkbaar met het geluid van een draaiende koelkast.
Geldt die overlast ook voor een hybride warmtepomp?
Ja, ook een hybride warmtepomp heeft meestal een buiten- en een binnendeel.
Bestaan er ook alternatieven voor de warmtepomp?
Die zijn in de maak. Zo werkt het Twentse bedrijf Cooll aan een hybridesysteem zonder buitenunit. Het bedrijf beweert hiermee 50 procent te besparen op het aardgas.
Een ander systeem is de Tarnoc, van oud-studenten van TU Delft, dat werkt aan een warmtepomp met eveneens alleen een binnenunit. Beide systemen kunnen een bestaande cv-ketel één op één vervangen. Ze zijn echter nog niet op de markt gebracht, maar worden momenteel volop getest.
Waarom zou iemand een hybride warmtepomp plaatsen?
Veel oudere huizen zijn matig geïsoleerd en de mogelijkheden om ze beter te isoleren zijn beperkt. Voor deze huizen zou een hybride warmtepomp een oplossing zijn, doordat de cv-ketel kan bijspringen wanneer het buiten erg koud wordt. De warmtepomp gaat bij lage temperatuur minder efficiënt om met elektriciteit.
Maar dan kan het huis nog steeds niet van het gas af?
Dat klopt. Een hybride warmtepomp bestaat uit een kleine cv-ketel en een kleine warmtepomp of een kast die beide apparaten combineert. De bezitter van een hybride warmtepomp gebruikt zowel elektriciteit als gas, hoewel aardgas vooral in de winter nodig zal zijn. Hij betaalt dan vastrecht voor zowel elektriciteit als gas. Voor beide vraagt de energiemaatschappij zo’n 75 euro per jaar. Met een hybride-installatie kan een huishouden tot 80 procent aardgas besparen.
Gaan alle warmtepompen even zuinig om met energie?
Nee, daarom is het goed om de COP-waardes van warmtepompen te vergelijken. COP staat voor ”Coefficient of Performance”, een maat voor het maximale rendement van een warmtepomp. Hoe hoger dat is, hoe efficiënter de warmtepomp omgaat met zijn energie. Een COP van 4 betekent dat er 1 kilowatt aan elektrische energie in de warmtepomp gaat om 4 kilowatt aan warmte op te wekken.
Maar, hoe lager de temperatuur, hoe lager het rendement. Wanneer een warmtepomp 1 kilowatt elektriciteit omzet in 1 kilowatt warmte heeft de warmtepomp hetzelfde rendement als een straalkacheltje of infraroodpaneel. Bij sommige warmtepompen wordt dat punt al bereikt bij een temperatuur van 7 graden. Bij andere pas bij -10 graden. Sommige fabrikanten hanteren een SCOP, een gemiddelde seizoensgebonden COP-waarde.
Stijgt de elektriciteitsrekening niet flink door een warmtepomp?
Jazeker, maar de gasrekening daalt fors of kan zelfs helemaal verdwijnen. Het is verstandig om met de installatie van een warmtepomp ook de plaatsing van zonnepanelen te overwegen om de elektriciteitskosten te drukken.
Waar moeten huishoudens op letten bij de aanschaf van een warmtepomp?
De meeste types, zogeheten lagetemperatuurwarmtepompen, zijn bedoeld voor huizen met vloerverwarming. Het cv-water hoeft daarvoor maar 35 graden Celsius warm te worden.
Niet elke woning is geschikt voor vloerverwarming. In sommige liggen bijvoorbeeld houten vloeren. Bovendien zit niet iedereen te wachten op de verbouwing die de aanleg van vloerverwarming met zich meebrengt. In woningen met radiatoren moet het cv-water minimaal 60 graden worden. Daarvoor is een hogetemperatuurwarmtepomp nodig.
Voor wie geldt de verplichte warmtepomp niet?
Alleen huishoudens met een appartement of monumentaal huis mogen hun woning warm blijven stoken op gas. Evenals eigenaren van huizen die binnen tien jaar op een warmtenet worden aangesloten.
