„We zijn alles kwijt. Ze pakken alles af”, moppert de inzittende van de Opel. Hij en zijn kameraden –mannen met een pet op het hoofd en een sigaret in de mond– zijn net op heterdaad betrapt. De politie heeft de kofferbak van hun auto geïnspecteerd. Die is volgestouwd met zo’n 80 kilo vuurwerk. Dat is veel meer dan de 25 kilo vuurwerk die je in een auto mag vervoeren. Daar komt nog bij dat de jongemannen vuurpijlen vervoeren. Die zijn in Nederland verboden.

„Ik heb geen goed nieuws voor je”, laat een agent een van de mannen weten. De politie neemt al het vuurwerk in beslag. De betrapte vuurwerkfan reageert geïrriteerd. „Je doet niet alleen mij verdriet, kerel, maar je doet ook kinderen verdriet. Ik baal als een stekker.” Tegen zijn kameraad: „Als ik dit geweten had, maat. En daarvoor ben ik nog vroeg mijn nest uitgekomen, ook.”

Brave huisvader

Rond tien uur deze gure donderdagmorgen verzamelen zich tientallen politiemensen, inclusief marechaussees, op parkeerplaats Aalburgen langs de A12. Hun missie hier in de buurt van Zevenaar, vlakbij de Duitse grens: automobilisten controleren die net in Duitsland een partij vuurwerk hebben gekocht.

Tijdens een briefing in een halfopen tent op het parkeerterrein bindt politieman Frans van der Wee, coördinator van het vuurwerkteam van het district Gelderland-Midden (dat valt onder de politie-eenheid Oost-Nederland), de handhavers op het hart bij de vuurwerkcontrole de „menselijke maat” te hanteren. Zijn boodschap: laat de „brave huisvader” die iets meer dan 25 kilo vuurwerk vervoert „lekker gaan”, maar pak „dubieuze gasten” die alle regels aan hun laars lappen stevig aan.

Weegschaal

Op de A12 en op enkele andere wegen daar in de buurt speuren agenten naar overtreders van de vuurwerkregels. Die worden dan vervolgens onder meer naar de parkeerplaats bij Zevenaar gedirigeerd. „Een huismoeder ga ik niet controleren”, zegt leerling-agent Remy, die in een onopvallende wagen actief is. „Ik let bijvoorbeeld op busjes zonder opschrift die wat doorzakken. Dat kan erop wijzen dat er een zware lading vuurwerk wordt vervoerd.” Of de politie zich ook verdekt opstelt bij Duitse winkels waar vuurwerk wordt verkocht? Agent Van der Wee laat daarover niet het achterste van zijn tong zien.

Rond twaalf uur deze druilerige donderdag haalt de politie uit allerlei auto’s dozen met vuurwerk. Pakketten belanden op een weegschaal, agenten noteren met pen gewichten. Veel van het in Duitsland op de kop getikte vuurwerk zit in dozen met vervaarlijke afbeeldingen, zoals een doodskop, en is voorzien van illustere namen, zoals: Bloody Mary, Dragon Fire, Iron Heart, Battle Lions, Magic Circus XXL en Chico Chico. Twee jongetjes op de achterbank kijken wat bedremmeld hoe de politie de inhoud van de kofferbak inspecteert.

Coronatijd

Voor Glenn (37) en Zico (30) uit Woerden zijn de druiven zuur. Ze vervoeren zo’n 70 kilo vuurwerk in hun auto en zijn dus in overtreding. „Helaas, helaas”, verzucht Zico. „Elk jaar wordt er meer van ons afgenomen, denk aan de coronatijd. We wilden de schade nu een beetje inhalen, en dan krijg je dit.” Glenn: „We hadden met z’n vijven 500 euro voor vuurwerk ingezameld. Nu zijn we tussen de 400 en 500 euro aan vuurwerk kwijt.”

Zeker als automobilisten illegaal vuurwerk (zoals cobra’s en Chinese rollen) vervoeren, riskeren ze een celstraf, zegt politieman Van der Wee op de parkeerplaats. „Eerder deze week hield de marechaussee in de buurt van Zevenaar iemand aan in een busje met daarin 1135 kilo vuurwerk, waaronder illegaal spul. Tegen zo’n persoon wordt een onderzoek gestart, waarbij bijvoorbeeld gezocht wordt naar informatie uit iemands telefoon. Een paar jaar geleden betrapten we iemand twee maal kort achter elkaar met veel zwaar en illegaal vuurwerk in zijn auto. Die persoon heeft bij mijn weten een halfjaar vastgezeten.”

Van der Wee zegt niet de illusie te hebben met de controle van donderdag de illegale vuurwerkhandel een zware slag toe te brengen. „We delen een prik uit. Veel illegaal vuurwerk is al afgelopen zomer naar de schuren in Nederland gebracht. Nee, wij bederven niet het feestje van vuurwerkfans. Zelf houd ik ook van vuurwerk en steek ik dat ook af. Maar de politie keert zich tegen illegaal vuurwerk. Dat is gevaarlijk. We willen bijvoorbeeld niet dat onze politiemensen tijdens de jaarwisseling met zwaar en illegaal vuurwerk worden bestookt.”

Dochterlief

Ook voor een familie uit Amstelveen, ook net terug van vuurwerkkoop in Duitsland, is het even slikken. Vader overtreedt niet alleen de vuurwerkvoorschriften. Als het achterportier van het bestelbusje opengaat, blijkt dochterlief van 12 zich in de laadruimte tussen dozen vuurwerk te hebben verschanst. De familie mag zo niet verder rijden. „Dit is balen”, zegt de 28-jarige zoon. „Maar we laten ons feestje natuurlijk niet bederven.”

In de geïnspecteerde grijze Opel Vivaro van Maarten Verhoef uit Zevenaar blijkt nog geen rotje te liggen. Hij vindt de vuurwerkcontrole een „heel goede” zaak. „Mensen die een hekel hebben aan dit soort controles, hebben kennelijk wat te verbergen.” Zijn kinderen krijgen wel wat vuurwerk. „Van dat goedkope sierspul dat je het hele jaar bij de Aldi kan kopen.”

Tarek (22) en zijn broertje Ziad uit Arnhem trekken hun capuchon over hun hoofd, om wat beschut te zijn tegen de regen. De politie inspecteert de dozen vuurwerk in hun Peugeot 208. De broers blijken te voldoen aan de regels en kunnen hun weg vervolgen. „Jongens, bedankt voor jullie tijd”, groet een agent het duo. „En wees voorzichtig met vuurwerk afsteken.”