Urker modelbouwer: ik probeer met mijn hobby jeugd van de tv en de pc vandaan te krijgen
Modelbouw als alternatief voor tv- en pc-verslaving. Tenminste, als het aan diaken Piet van Urk ligt. Zelf staat hij met het resultaat van 45 jaar knutselen op de Hobby- en Modelbouwbeurs in het meest bekende vissersdorp van Nederland.
Voor het eerst na de coronacrisis staat woensdag sporthal De Vlechttuinen in Urk weer bol van de hobbybouwers en stroomt het publiek massaal langs kramen met de meest wonderlijke, gedetailleerde en technisch vernuftige creaties. Van onderzeeboten tot vliegtuigen. Van stoommachines tot viskotters. En wat daar maar tussen past. Alles op schaal nagebouwd. Vaak zelfs uit afvalmateriaal, want dat geeft de meeste voldoening.
Wat in 1995 begon met een handjevol modelbouwers is inmiddels uitgegroeid tot een hobby- en modelbouwbeurs met nationale allure. Volgens organisator Hendrik Post tonen modelbouwers uit het hele land hier hun kunststukken. Alle plekken in de sporthal zijn bezet. Maar ook de bezoekers –dit jaar zelfs meer dan ooit– komen van heinde en verre. „Ze combineren dit met een dagje Urk”, veronderstelt Post.
Hoofdmoot
De hoofdconciërge van het Berechja College ziet sinds de coronacrisis een toenemend aantal modelbouwers. „Veel mensen hebben herontdekt hoe leuk bouwen en knutselen eigenlijk is. Veel bezoekers komen om ideeën op te doen voor een nieuwe hobby of de bouw van hun eigen schaalmodel. Hier help je elkaar verder.”
Van een evenement met alleen scheepsmodellen is de beurs uitgegroeid tot een manifestatie van en voor allerlei soorten hobbyisten. Modelbouw vormt nog wel de hoofdmoot, maar er staan nu bijvoorbeeld ook liefhebbers van knip- en plakwerk. Zelfs een heus spinnewiel draait op volle toeren.
Waar voorheen modelbouw een vrij statisch gebeuren was, knippert, flitst en beweegt nu vrijwel iedere constructie. Jong en oud staart onafgebroken en gefascineerd naar de ingenieus vervaardigde landschappen en gedetailleerde Eifelstadjes waartussen verschillende zelfvervaardigde modeltreintjes hun bestemming zoeken.
Stoommachientje
Minstens zo gebiologeerd is de aandacht van het gemêleerde publiek voor de stoommachientjes van Teun Kramer en Teun Visser. „Zo ging dat vroeger”, legt een opa uit aan zijn kleinkinderen. „Ik wist niet dat jij dit ook kon”, reageren verbaasde bezoekers als ze de directeur van de vismijn achter een drietal zelfgebouwde stoommachines zien zitten. „Alles zelfgemaakt, gedraaid en gefreesd”, vertelt Visser.
Zijn laatste werkstuk is een stoommachine. Die is nog niet af, maar inmiddels zit daar al zo’n duizend uur aan werk in. „Stoomtechniek is fantastisch”, verklaart hij zijn passie voor deze historische werktuigen. „Ik kan ook uren rondlopen in een stoomgemaal.” De visbaas, die op 1 juni met pensioen gaat, toont een tekening van zijn volgende onderneming: een 1,33 meter lange stoomlocomotief. „Hier kan ik de komende jaren mee vooruit.”
Even verderop toont de 60-jarige Piet van Urk zijn opstelling. Kranen en bijzonder transport zijn zijn specialiteit. Samen met een ‘bouwmaat’ maakt hij in zijn hobbyruimte thuis complete bouwterreinen op schaal. „Zo’n 80 procent is gemaakt van herbruikbaar materiaal. Zelf fabriceren, dat is het leukst aan deze hobby. Ik rook niet, drink niet en ga niet naar het café. Dit kan ik thuis doen. En mijn vrouw kan bij me komen staan strijken en met me praten als ik aan het bouwen ben.”
Zijn aanwezigheid op de beurs heeft ook een missionair doel. De ambtsdrager in de cgk hoopt ook jeugd te interesseren voor modelbouw. „Ik probeer ze zo vanachter de tv en de pc vandaan te krijgen.”
Viskotter
Geen Urker modelbouwbeurs zonder viskotter. Jan Blonk uit Nieuwpoort in de Alblasserwaard toont er zijn 1,47 meter lange en radiografisch bestuurbare zijtrawler Hemerica CC 4119. Nagebouwd van een Frans schip. De zeventigjarige vrijwilliger bij het Wisboomgemaal in Kinderdijk heeft ruim vijftien jaar aan zijn vaartuig gewerkt. „Soms kon ik er ’s nachts moeilijk van in slaap komen. Maar als ik dan ’s morgens wakker werd, had ik meestal de oplossing voor het probleem. In een droom bedacht.”