Visser is voormalig directeur van de Erdee Media Groep in Apeldoorn en momenteel adviseur en mediator voor organisaties en kerken. Aanvankelijk richtte hij zich bij het schrijven van dit boekje vooral op leidinggevenden, maar gaandeweg ontdekte hij dat ook niet-leidinggevenden te maken hebben met moeilijke en complexe afwegingen.

De auteur heeft voor de term en titel ”Geloofwaardig handelen” gekozen vanwege de „prachtige, inhoudsvolle lading”. Deze term plaatst de lezer voor de vraag of het handelen past bij het geloof dat hij belijdt en of zijn handelen voldoende grond biedt om vertrouwen in hem te hebben.

In hoofdstuk 2, met de titel ”Op zoek naar de christelijke leider”, beschrijft Visser zijn persoonlijke verhaal. De lezer wordt meegenomen in de wereld van een reformatorisch mediabedrijf waar het niet primair gaat om winstmaximalisatie, maar om de identiteit van de organisatie. Het beeld is algemeen en herkenbaar: de directeur moet een duidelijke koers uitzetten en daaraan vasthouden, het personeel is een belangrijk instrument om de doelen te behalen, conflicten worden uit de weg gegaan en als een predikant spreekt, is dit soms het einde van alle tegenspraak.

IJkpunten

De auteur gaat vervolgens op zoek naar ijkpunten voor geloofwaardig handelen. De titel van hoofdstuk 3 luidt: ”Wel bruikbare bouwstenen maar geen samenhang”. Terecht maakt de auteur onderscheid tussen kennis en inzicht –die relatief gemakkelijk zijn te ontwikkelen– en gedrag.

Op het gedrag gaat Visser door. Hij beschrijft zijn zoektocht naar relevante literatuur; twee boeken waren voor hem heel nuttig: ”Een levensregel voor beginners” van Wil Derkse en ”De zeven eigenschappen van effectief leiderschap” van Stephan Covey. __ Veel leidinggevenden zullen deze boeken kennen en zich er meer of minder door geïnspireerd weten. Ondanks het aansprekende van deze boeken had Visser het gevoel dat er iets wezenlijks in ontbrak. Hij had er behoefte aan om terug te kunnen vallen op Bijbels georiënteerde ijkpunten, in plaats van op het gedachtegoed van een rooms-katholieke of een mormoonse auteur.

Visser typeert nederigheid als het fundament voor ons handelen

Toch wat abrupt komt de auteur uit bij het kernbegrip nederigheid. Hij typeert deze gedraging als het „fundament voor ons handelen”. Het staat haaks op hoogmoed en eigenwaan en zou de grondhouding moeten zijn van een oprechte christen. Met een verwijzing naar Christus’ voorbeeld concludeert de auteur dat als „God ons leidt met rede, maat, overleg, gunstig en Vaderlijk”, dit toch zeker noties moeten zijn die een christen op een leidinggevende positie dienen te kenmerken. Een mooie gedachte.

Maar hoe geef je als leider nederigheid in de praktijk vorm? Red je het als leider met alleen nederigheid? Het brengt Visser tot de stelling dat het noodzakelijk is om balans aan te brengen tussen barmhartigheid en rechtvaardigheid. Hij ziet beide Bijbelse begrippen als essentieel voor geloofwaardig handelen en vult die aan met matigheid en wijsheid.

Diverse bronnen

Het boekje is klein van formaat en dun. En meer persoonlijk dan conceptueel. Het is inderdaad een persoonlijke zoektocht geworden, waarin de auteur zijn ontdekkingsreis beschrijft, puttend uit allerlei bronnen; zoals dat werkt bij een persoonlijke zoektocht. Voor de lezer komt het wat onrustig en willekeurig over: van de deugdenleer komt hij bij citaten van prof. dr. C. Graafland en Cicero en van Aristoteles gaat het naar Franciscus van Assisi, William S. Burroughs en Tim Keller.

De zoektocht leidt tot een visualisatie waarin de kern (nederigheid), vier ijkpunten (barmhartigheid, rechtvaardigheid, matigheid en wijsheid) en vier elementen die het handelen stempelen (vredelievendheid, godvrezendheid, het goede doen, de minste zijn) zijn opgenomen.

Het boek sluit af met enkele casussen en checklists. Als Vissers zoektocht de lezer helpt om bewuster geloofwaardig te handelen is deze uitgave van waarde.

Geloofwaardig handelen, Bart Visser; uitg. De Banier, 96 blz.; € 12,95