„Vúúúr!” De pelotonscommandant van een batterij zware mortieren geeft op het Artillerieschietkamp in ’t Harde opdracht te schieten. Een militair laat een 120 mm-granaat in het mortier zakken. De schietbuis spuwt vuur. Een zware dreun volgt. In de verte stijgt een rookpluim op. Een doffe dreun klinkt. Voltreffer!

Met een korte ceremonie treden woensdagmiddag in ’t Harde twee 120 mm-mortierpelotons aan bij 11 Luchtmobiele Brigade. Op de open vlakte van het schietkamp zet een kapitein het peloton in de houding. „Géééf… acht!” Regen drupt. Schieten met scherp kan vandaag. Het ergste brandgevaar is geweken.

Defensie beschikt nu over 60-, 81- en 120 mm-mortieren. Een mortiergranaat schiet met een steile baan omhoog en komt nagenoeg loodrecht naar beneden. Het wapensysteem is daarmee erg geschikt om vijandelijke eenheden uit te schakelen die dekking zoeken achter een aarden wal of in heuvelachtig terrein.

Slagkracht

Het aantreden van de twee mortierpelotons versterkt de slagkracht van de Luchtmobiele Brigade, een luchtlandingseenheid voor snel en wendbaar optreden. Luchtmobiel voegt de mortierpelotons toe aan 11 Infanteriebataljon in Schaarsbergen en 13 Infanteriebataljon in Assen. Hiermee beschikt de brigade weer over het zwaarste vuursteunmiddel.

„Een belangrijke stap”, zegt kolonel Larry Hamers, plaatsvervangend commandant van 11 Luchtmobiele Brigade. „De huidige tijd vereist dat we weer kunnen vechten in een grootschalig conflict. Om de vijand bij nacht en ontij te bestrijden.” De brigade krijgt als eerste eenheid weer de beschikking over eigen vuursteuncapaciteit.

Luchtmobiel beschikte eerder over zware mortieren. De Margrietcompagnie met 120 mm-granaten is in 2012 opgeheven onder druk van bezuinigingen, terwijl vuursteun werd gebundeld bij het Vuursteuncommando (Vustco). „De gedachte was dat Defensie het met veel minder zou kunnen rooien. Zware vuursteun was niet meer nodig.”

Met de 120 mm-mortieren is de brigade „minder kwetsbaar”, legt kolonel Hamers uit. „Zonder deze vuursteun voelde het toch gewoon een beetje naakt.” De rode baretten moesten tot nu toe terugvallen op luchtsteun van bijvoorbeeld Apache-gevechtshelikopters.

Oude ploffers

De Luchtmobiele Brigade, onderdeel van de landmacht, krijgt nu de beschikking over oude, gereviseerde mortieren op een getrokken onderstel uit 2012. „Oud spul met domme ploffers uit 1930”, meldt een marinier minzaam. Luchtmobiel schiet daarbij met domme, niet-gps-geleide bommen. Het loodzware geschut van pakweg 575 kilo op wielen is alleen te verplaatsen met een legervoertuig. Of achterin een Chinooktransporthelikopter.

Het Korps Mariniers, onderdeel van de marine, krijgt echter gloednieuwe 120 mm-mortieren van Israëlische makelij met slimme, gps-geleide granaten, zo bevestigen meerdere bronnen binnen Defensie tegenover het Reformatorisch Dagblad. De mortieren worden achter op een Viking, een Bandvagn S-10-rupsvoertuig, gebouwd waardoor ze wendbaar en snel inzetbaar zijn. De mariniers moeten echter tot zeker 2032 wachten op hun geavanceerde wapentuig.

Kolonel Hamers van Luchtmobiel ligt niet wakker van de moderne spullen voor de mariniers. „We werken nauw samen. Bovendien zit er voor ons ook nog meer aan te komen.” De hoge militair is blij met het oude, beproefde spul. „We zien in Oekraïne dat veel gps-gestuurde wapens niet meer werken.”

De nieuwe mortierpelotons trainen intensief om het wapensysteem onder de knie te krijgen. De tijd dringt. Luchtmobiel moet in 2027 een complete Air Manoeuvre Task Force leveren, een snel inzetbare eenheid van 600 man die met helikopters en transportvliegtuigen kan worden gedropt in een crisisgebied.

De grond in ‘t Harde dreunt. Een nieuw salvo klinkt.