De nog functionerende ziekenhuizen in Gaza kampen door Israëlische blokkades met grote tekorten. Ze hebben te maken met onvoldoende middelen voor de behandeling van de honderden slachtoffers van de laatste Israëlische luchtaanvallen. Volgens het hoofd van de ziekenhuizen in de Gazastrook, Mohammed Zaqout, moet de internationale gemeenschap Israël onder druk zetten om medische hulp toe te laten.

Israël heeft met zware aanvallen op de Gazastrook het staakt-het-vuren opgeblazen. Vele honderden Gazanen zouden inmiddels om het leven gekomen zijn. Wat zit er achter deze aanvallen en wat betekent het voor de gijzelaars die nog in Gaza worden vastgehouden?

Lees ook

Hervatting Gazaoorlog slecht nieuws voor gijzelaars

De Verenigde Staten houden Hamas verantwoordelijk voor het opgelaaide geweld in de Gazastrook. „Hamas had gijzelaars kunnen vrijlaten om het staakt-het-vuren te verlengen, maar weigerde en koos voor oorlog”, zegt een woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad in een verklaring.

De voormalige Israëlische minister van Nationale Veiligheid, Itamar Ben-Gvir, treedt met zijn partij opnieuw toe tot de regeringscoalitie van premier Benjamin Netanyahu. De ultrarechtse Ben-Gvir diende in januari zijn ontslag in en stapte uit de coalitie toen Netanyahu een wapenstilstand met Hamas sloot.

Frankrijk heeft de Israëlische aanvallen op de Gazastrook veroordeeld en opgeroepen tot nieuwe onderhandelingen. Het land zegt „de zeer vele slachtoffers” te betreuren en roept op tot bescherming van de burgerbevolking in het gebied. De vijandelijkheden moeten „onmiddellijk stoppen”

De Palestijnse president Mahmoud Abbas heeft de internationale gemeenschap gevraagd bij Israël aan te dringen op beëindiging van het geweld in Gaza. De Palestijnse minister-president Mohammad Mustafa deed een vergelijkbare oproep, net als Saudi-Arabië. Qatar dringt aan op hervatting van de vredesbesprekingen.

De hervatting van de oorlog in de Gazastrook is voor Israël het enige alternatief volgens de minister van Buitenlandse Zaken Gideon Saar. Volgens Saar was het bestand dat 19 januari inging, bedoeld om alle gijzelaars of hun stoffelijke resten naar Israël te laten terugkeren, maar is dat niet gelukt.

Volgens Saar heeft de Palestijnse beweging Hamas geweigerd de eerste fase van het bestand te verlengen. De tweede fase zou deze maand zijn begonnen, maar Israël wilde de eerste fase langer laten duren en onderhandelingen daarover zijn mislukt.

Ziekenhuizen in Gaza stromen vol met slachtoffers na de luchtaanvallen van Israël van afgelopen nacht. Volgens Artsen zonder Grenzen (AzG) is er een tekort aan hulpverleners, medicijnen en hulpmiddelen. „De ziekenhuizen kunnen het niet aan, omdat er zoveel gewonden in een keer binnenkomen”, zegt een hulpverlener van AzG in Gaza.

De nieuwe Israëlische aanvallen op de Gazastrook zijn volgens het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken „een nieuwe fase in het beleid voor de volkerenmoord gepleegd door de Israëlische regering-Netanyahu”. Premier Benjamin Netanyahu „daagt de mensheid uit met zijn ernstige schendingen van universele waarden en van internationaal en humanitair recht”, aldus het ministerie.

Premier Dick Schoof roept alle partijen op zich aan het staakt-het-vuren in Gaza te houden. In Gaza zijn meer dan 330 mensen omgekomen na luchtaanvallen van Israël. Volgens Schoof is het in het belang van de Palestijnse en Israëlische bevolking dat de afspraken worden nagekomen.

„Verontrustende en trieste berichten uit Gaza waar opnieuw heel veel dodelijke slachtoffers te betreuren zijn”, schrijft de minister-president op X.

In meerdere steden in het land zijn protesten aangekondigd na de nieuwe Israëlische aanvallen op Gaza. Zo zijn er pro-Palestijnse acties in Nijmegen, Utrecht, Rotterdam, Amsterdam, Gouda en Wageningen, is te zien op accounts op sociale media.

De Palestijnse beweging Hamas heeft gemeld dat haar premier in de Gazastrook, Essam al-Daalis, onder de doden is die zijn gevallen bij de meest recente Israëlische aanvallen. Ook familieleden zijn gedood, volgens Hamas.

Anderen die zijn gedood zijn volgens de beweging de chef binnenlandse veiligheid Bahjat Abu Sultan en een topman van Binnenlandse Zaken, Mahmud Abu Watfa.

De dood van al-Daalis is bij eerdere luchtaanvallen ook weleens gemeld. Hij was sinds 2021 hoofd van het regeringscomité van Hamas voor de civiele administratie en is in die functie ook vaak regeringsleider en premier genoemd.

Amnesty International noemt de Israëlische aanval op Gaza een „nieuw dieptepunt”. „Deze oneindige cyclus van dood en geweld moet tot een einde komen”, schrijft de mensenrechtenorganisatie. „Weer zijn onschuldige burgers en kinderen het slachtoffer.” Amnesty roept Nederland en de internationale gemeenschap op tot actie nu Israël het staakt-het-vuren heeft geschonden.

Het Centrum Informatie en Documentatie lsraël (CIDI) maakt zich zorgen om het lot van de gijzelaars mochten de luchtaanvallen op Gaza in de nacht van maandag op dinsdag een hervatting betekenen van het Israëlische offensief. Het is volgens de belangenorganisatie de vraag of de gijzelaars wel vrijkomen als de oorlog tussen Israël en Hamas wordt hervat.

Volgens directeur Naomi van Mestrum wil de meerderheid van de Israëlische bevolking „eerst een deal om de gijzelaars vrij te krijgen en dan de vernietiging van Hamas”. Zij meldt dat de onderhandelingen tussen Israël en Hamas al twee weken „muurvast” zitten. „Nieuwe voorstellen van Israël zijn steeds afgewezen door Hamas. Geen enkel drukmiddel hielp en die constante weigering helpt niemand.”

Een woordvoerder van de Palestijnse beweging Hamas meldt dat de beweging „met bemiddelaars werkt om de agressie te stoppen”. Israël heeft dinsdag de bloedigste aanvallen op de Gazastrook uitgevoerd sinds 19 januari een bestand in werking trad.

„Hamas heeft zich aan het wapenstilstandsakkoord gehouden en heeft het precies zoals afgesproken toegepast, maar de Israëlische bezettingsmacht heeft zich ervan afgekeerd en heeft het ongedaan gemaakt met de hervatting van de oorlogsagressie”, aldus de verklaring van Hamas.

Humanitair coördinator Muhannad Hadi van de Verenigde Naties heeft opgeroepen het bestand in Gaza meteen te herstellen. Hij veroordeelde in een verklaring de Israëlische luchtaanvallen op doelen in het kustgebied.

Het kantoor van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu bevestigde eerder dat de krijgsmacht is gevraagd weer in actie te komen tegen Hamas. „Dit volgt op Hamas’ herhaaldelijke weigering om onze gijzelaars vrij te laten, evenals hun afwijzing van alle voorstellen die ze hebben ontvangen van de speciale gezant van de Amerikaanse president, Steve Witkoff, en van de bemiddelaars.”

Twee miljoen mensen zijn in levensgevaar nu het geweld in Gaza weer is opgelaaid. Dat is de inschatting van het Rode Kruis nadat Israël in de nacht van maandag op dinsdag een einde heeft gemaakt aan de wapenstilstand. Er is gebrek aan voedsel, drinkwater en medische apparatuur.

Ambulances van de Palestijnse Rode Halve Maan rijden volgens de hulporganisatie opnieuw af en aan om gewonden te helpen. „Dit is een nieuw humanitair dieptepunt, met alleen maar verliezers”, zegt Harm Goossens, directeur van het Rode Kruis. „Er vallen opnieuw dodelijke slachtoffers, familieleden van gijzelaars blijven in onzekerheid over het lot van hun geliefden. Het staakt-het-vuren heeft de afgelopen weken zoveel levens gered, nu staan de levens van 2 miljoen mensen op het spel.”

De Israëlische minister van Defensie heeft duidelijk gemaakt dat de aanvallen op de Gazastrook voorlopig kunnen doorgaan. „We zullen niet stoppen met vechten zolang de gijzelaars niet thuis zijn en onze oorlogsdoelen niet zijn bereikt”, verklaarde bewindsman Israël Katz. Israël heeft naast de vrijlating van de gijzelaars ook het verslaan van Hamas als doel genoemd.

De Houthi’s in Jemen hebben de Israëlische aanvallen op de Gazastrook scherp veroordeeld. „Het Palestijnse volk zal niet alleen gelaten worden in deze strijd. Jemen zal doorgaan met zijn steun en hulp en de confrontatie verder opvoeren”, staat in een verklaring.

De zware Israëlische aanvallen op de Gazastrook verdelen de Israëlische politiek. Een belangrijke uiterst-rechtse bondgenoot van premier Benjamin Netanyahu reageert tevreden, vanuit de oppositie klinkt kritiek.

„Dit is het moment waarvoor we in de regering zijn gebleven, ondanks onze oppositie tegen de deal”, zei minister van Financiën Bezalel Smotrich volgens nieuwssite Times of Israel. „We zijn vastberadener dan ooit om de taak te volbrengen en Hamas te vernietigen.”

Smotrich heeft eerder uitgehaald naar het bestand met Hamas. Hij dreigde uit de regering te stappen als de eerste fase waarin gijzelaars vrijkwamen een vervolg zou krijgen.

Itamar Ben Gvir, wiens partij de regering verliet uit verzet tegen het bestand, juichte de hervatting van de strijd ook toe. „We mogen het bestaan van de Hamas-organisatie niet accepteren en ze moet worden vernietigd.”

Een andere oppositiepartij is wel kritisch. Yair Golan van de Democraten haalde uit naar Netanyahu en zei volgens de nieuwssite dat militairen en gijzelaars worden gebruikt als pionnen „in zijn overlevingsspel.”

Het schenden van het staakt-het-vuren heeft rampzalige gevolgen voor de mensen in Gaza. Dat zegt CARE Nederland nadat Israël in de nacht van maandag op dinsdag een einde had gemaakt aan de wapenstilstand. De afgelopen weken werden noodhulp en elektriciteit in de Gazastrook al geblokkeerd door Israël, nu de aanvallen daarbij komen dreigt volgens de ontwikkelingsorganisatie „een catastrofe”.

„CARE blijft doen wat mogelijk is, maar onder deze omstandigheden wordt hulpverlening steeds verder belemmerd. Zonder een duurzaam staakt-het-vuren en volledige toegang tot humanitaire hulp wordt levensreddende ondersteuning onmogelijk”, aldus de ontwikkelingsorganisatie.

Israëlische luchtaanvallen in de Gazastrook hebben aan meer dan 330 mensen het leven gekost. Dat meldt het gezondheidsministerie in het door Hamas bestuurde kustgebied volgens persbureau AFP.

„Het ministerie van Volksgezondheid heeft meer dan 330 doden geregistreerd. Het gaat voornamelijk om Palestijnse vrouwen en kinderen. Er zijn ook honderden gewonden, van wie tientallen in kritieke toestand verkeren”, zei een topfunctionaris binnen het ministerie.

Een van de doden is volgens Hamas-bronnen een topfiguur binnen het ministerie van Binnenlandse Zaken van de Gazastrook. Het zou gaan om Mahmud Abu Watfa, die aan het hoofd stond van de Hamas-politie en interne veiligheidsdienst in Gaza

Dat Israël begonnen is met grootschalige luchtaanvallen op de Gazastrook, betekent volgens Hamas dat de Israëlische premier Benjamin Netanyahu „de gijzelaars heeft opgegeven”. Een hooggeplaatste functionaris binnen Hamas liet aan persbureau AFP weten dat „de beslissing van Netanyahu om de oorlog weer te beginnen het doodvonnis voor de gijzelaars betekent”.

Volgens de functionaris start Netanyahu de gevechten in de Gazastrook weer op als een „politieke reddingsboei” om af te leiden van interne crises.

Er zitten volgens de laatste tellingen nog 59 gijzelaars vast in de Gazastrook. Volgens Israël zijn 24 van hen nog in leven. De Israëlische aanvallen hebben gevolgen voor hen, aldus Hamas.

De Israëlische aanvallen op de Gazastrook „zullen zo lang duren als nodig is”, aldus een hooggeplaatste Israëlische functionaris. Het Israëlische leger is in de nacht van maandag op dinsdag begonnen aan „aanvallen op de top van Hamas”, aldus de functionaris die anoniem wilde blijven.

De functionaris spreekt van een reeks aanvallen „op militaire bevelhebbers, leidinggevenden en infrastructuur van terreurorganisatie Hamas”. Een correspondent van Al Jazeera meldt dat er naast luchtaanvallen ook met Israëlische tanks op doelen in de Gazastrook wordt geschoten.

In de Gazastrook zijn zeker 200 doden gevallen door de Israëlische luchtaanvallen in de nacht van maandag op dinsdag, meldt een woordvoerder van het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid. Reddingswerkers meldden eerder in de nacht al aan persbureau AFP dat er in de zuidelijke stad Khan Younis 82 mensen om het leven zijn gekomen. Ook in Gaza-Stad, het vluchtelingenkamp Nuseirat, Rafah en in het noorden van de enclave vielen doden.

Artsen melden aan Reuters dat er veel kinderen onder de doden zijn. Getuigen in de Gazastrook spreken van „de grootste aanvallen sinds de wapenstilstand op 19 januari begon”.

De Amerikaanse president Donald Trump was vooraf op de hoogte gebracht van de luchtaanvallen waarmee Israël in de nacht van maandag op dinsdag de Gazastrook trof. Een woordvoerder van het Witte Huis meldde aan het Fox News-programma Hannity dat Trump „aan Hamas, de Houthi-rebellen, Iran en alle anderen die niet alleen Israël, maar ook de VS terroriseren duidelijk heeft gemaakt dat ze daar een prijs voor zullen betalen”.

Hamas laat weten dat Israël de wapenstilstand die sinds 19 januari gold, heeft beëindigd. Deze stap heeft gevolgen voor de gijzelaars in het Palestijnse gebied, meldt Hamas.

Israël laat weten de luchtaanvallen te zijn begonnen omdat Hamas weigerde de gijzelaars vrij te laten. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft het leger daarom opdracht gegeven in actie te komen in de enclave.

Het Israëlische leger is in de nacht van maandag op dinsdag begonnen aan een „grootschalige aanval” op doelen van Hamas in de Gazastrook. Getuigen in het Palestijnse gebied melden explosies en spreken van „de grootste aanval sinds de wapenstilstand begon”. Een bestand tussen Israël en Hamas begon op 19 januari.

De hulpdiensten in de Gazastrook spreken van zeker 35 luchtaanvallen op verschillende delen van de Gazastrook. Er zouden zeker vijftien doden zijn gevallen.