De christendemocraten hebben haast. Nog voor Pasen, 20 en 21 april, willen ze met de SPD regeren. Op 23 februari leidde de stembusgang tot een overwinning voor de CDU, maar ze zijn wel aangewezen op een coalitiepartner. De liberale FDP had de kiesdrempel niet gehaald en zit niet in de nieuwe Bondsdag. De Groenen zijn voor een deel van de christendemocraten niet acceptabel. De AfD zou qua zetelaantal ideaal zijn, maar is vanwege haar extreemrechtse signatuur uitgesloten.

Voor de christendemocraten bleef alleen de SPD over. In het verleden heette een dergelijke regering een grote coalitie, want de beide partijen samen hadden in de Bondsdag een overweldigende meerderheid. Dat is nu geheel anders. De twee partijen hebben nu een zuinige meerderheid en daar wringt op dit moment de schoen.

Schuldenbremse

Afgelopen zaterdag bereikten CDU/CSU en de SPD een akkoord op hoofdlijnen. De twee partijen willen met het oog op de Russische agressie en onzekerheid over Amerikaanse militaire veiligheidsgaranties het leger onbeperkt krediet verschaffen. Daarnaast willen ze een ”Sondervermögen” instellen, een speciaal fonds van 500 miljard euro voor verbetering van de infrastructuur voor de komende tien jaar.

Duitsland gaat zich met de uitgaven diep in de schulden steken en dat staat de grondwet niet toe. Die kent namelijk een ”Schuldenbremse”, een rem op de schulden. De twee partijen willen die rem versoepelen. De SPD wil dat al langer, maar CDU/CSU waren daar altijd op tegen. De christendemocraten staan bekend om hun begrotingsdiscipline, maar die laten ze nu ineens varen. Blijkbaar om de SPD binnenboord te houden.

Een probleem is dat voor een grondwetswijziging twee derde van de Bondsdagleden hiermee moet instemmen. Die meerderheid hebben CDU/CSU en SPD niet in de nieuwe Bondsdag, waarvan de leden 25 maart worden beëdigd. Daarom wil Merz het voorstel om de schuldenrem te versoepelen aan de oude Bondsdag voorleggen. Voor de vereiste stemmen is hij dan wel aangewezen op de steun van de Groenen.

Klimaatbescherming

De Groene partijleden hebben zichtbaar en hoorbaar plezier dat ze nodig zijn. Voor de camera’s verkondigen ze dat ze geen zin hebben om de cadeautjes te financieren die CDU/CSU en SPD aan de burgers willen geven. En, zo willen ze weten, waarom laten de christendemocraten de begrotingsdiscipline plotsklaps los? Onder Wolfgang Schäuble, minister van Financiën in de kabinetten-Merkel II en III, zou dat nooit zijn gebeurd.

De Groenen zijn, net als de SPD, altijd voorstander geweest van het loslaten van de Schuldenbremse

Zijn de Groenen tegen een hervorming van de schuldenrem? Welnee, daar is de partij –net als de SPD– altijd een voorstander van geweest. De Groenen willen best bewegen, maar daar moet dan wel iets tegenover staan. Ze willen net zo goed cadeautjes, spot de Frankfurter Allgemeine in een commentaar. Dan gaat het om geld voor klimaatbescherming.

Het is de vraag hoever de Groenen in hun eisen gaan en in welke mate Merz de partij tegemoetkomt. Nu al schrikken Duitsers, met name CDU/CSU-stemmers, van de dure plannen. Donderdag dienen CDU/CSU en SPD de voorstellen in de Bondsdag in en kunnen ze nog worden aangepast. Op 18 maart worden de definitieve plannen in stemming gebracht.

Komen de middenpartijen er met elkaar uit? Duitse commentatoren zeggen dat de partijen met vuur spelen, omdat ze de burgers met hun spelletjes van zich vervreemden. Wie daar garen bij spinnen? Extreemlinks en extreemrechts.