Topadviseur van Poetin: bestand betekent adempauze voor Oekraïne
In dit liveblog volgt het Reformatorisch Dagblad het laatste nieuws over de oorlog in Oekraïne.
Advertentie
De Poolse president Andrzej Duda wil dat de Verenigde Staten kernwapens overbrengen naar Pools grondgebied om Russische agressie af te schrikken. Hij heeft dat onlangs ook besproken met de Amerikaanse gezant Keith Kellogg, zegt Duda in een interview met de krant Financial Times.
Duda stelt dat bijvoorbeeld Amerikaanse nucleaire wapens uit West-Europa naar Polen kunnen worden verplaatst. „De grenzen van de NAVO zijn in 1999 naar het oosten opgeschoven, dus 26 jaar later zou ook de NAVO-infrastructuur naar het oosten moeten verschuiven. Voor mij is dat vanzelfsprekend.”
Het Kremlin kan het als provocatie ervaren als de VS besluiten om kernwapens dichter bij de Russische grens op te slaan. Duda zei dat de Amerikaanse president Donald Trump er uiteindelijk over moet beslissen, maar merkte ook op dat Rusland iets vergelijkbaars heeft gedaan. „Rusland aarzelde niet eens toen ze hun kernwapens naar Belarus verplaatsten”, aldus de Poolse president. „Ze vroegen niemand om toestemming.”
Duda geldt als president als de opperbevelhebber van de strijdkrachten. Hij staat niet aan het hoofd van de Poolse regering. Dat is premier Donald Tusk.
Buitenlandadviseur Joeri Oesjakov van de Russische president Vladimir Poetin heeft kritiek op het voorstel voor een bestand van dertig dagen met Oekraïne. Hij verklaarde tegen Russische media dat zo’n staakt-het-vuren neerkomt op een adempauze voor de Oekraïense krijgsmacht. Volgens Oesjakov streeft Rusland naar een langetermijnoplossing die tegemoetkomt aan de Russische zorgen.
Oekraïne heeft eerder na overleg met de VS aangegeven bereid te zijn tot een bestand. Rusland heeft publiekelijk nog geen definitief standpunt ingenomen en om meer informatie gevraagd. Het Kremlin bevestigde donderdag dat Amerikaanse onderhandelaars onderweg zijn en dat gesprekken zijn gepland. De buitenlandadviseur zei dat president Poetin later vermoedelijk in meer detail gaat reageren op het voorstel voor een tijdelijk bestand.
Oesjakov heeft een belangrijke rol binnen het Kremlin. Hij zou onlangs al telefonisch hebben gesproken met de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Mike Waltz. Ook nam Oesjakov vorige maand met minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov deel aan het overleg met de Verenigde Staten over Oekraïne in Saudi-Arabië.
Rusland heeft van de Verenigde Staten de eerste informatie ontvangen over een voorgesteld staakt-het-vuren in Oekraïne. Het Kremlin meldt dat meer informatie volgt in gesprekken die naar verwachting de komende dagen plaatsvinden.
Een woordvoerder van het Kremlin bevestigt dat Amerikaanse onderhandelaars op weg zijn naar Rusland, zonder details te delen. De Amerikaanse president Donald Trump zei woensdag al dat er een team onderweg was. Onder anderen Trumps gezant Steve Witkoff wordt in Rusland verwacht. Zijn vliegtuig is volgens het Russische staatspersbureau TASS, dat zich baseert op informatie van vliegtuigtracker Flightradar, in Moskou aangekomen.
De Verenigde Staten hebben een voorstel gedaan voor een dertig dagen durend staakt-het-vuren. Oekraïne heeft al met dit plan ingestemd. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wil dat het bestand wordt gebruikt om een breder vredesplan op te stellen.
De Russische president Vladimir Poetin spreekt zich mogelijk deze donderdag nog uit over het voorstel voor een staakt-het-vuren met Oekraïne. Poetin staat volgens zijn woordvoerder de pers te woord tijdens een bezoek van de Belarussische leider Aleksandr Loekasjenko. „Het hangt allemaal af van wat de journalisten dan zullen vragen”, aldus de zegsman tegen persbureau TASS.
Oekraïne toonde zich deze week na overleg met de Verenigde Staten bereid tot een bestand van dertig dagen. Rusland heeft nog niet laten weten of het zo’n staakt-het-vuren ook acceptabel acht. Het Kremlin heeft aangegeven pas inhoudelijk te willen reageren op dat voorstel als het tot in detail is geïnformeerd over wat Oekraïne en de VS precies hebben afgesproken.
De Russische president Vladimir Poetin heeft tijdens een onaangekondigd bezoek aan Koersk zijn troepen de opdracht gegeven om de resterende Oekraïense eenheden uit de regio te verdrijven. Dat meldt het Russische staatspersbureau TASS.
„Onze taak in de nabije toekomst is om, in een zo kort mogelijk tijdsbestek, de vijand die zich in de Koersk-regio verschanst heeft en hier nog steeds vecht, resoluut te verslaan, het grondgebied volledig te bevrijden en de situatie langs de staatsgrens te herstellen,” zei Poetin tijdens zijn eerste bezoek aan de regio sinds het Oekraïense leger daar in augustus onverwacht de grens overstak en gebieden veroverde. De Russen hebben de afgelopen dagen veel terrein teruggewonnen.
De president liet weten dat hij overweegt een nieuwe bufferzone in te stellen in de Oekraïense regio Soemy, die grenst aan Koersk. Die zone zou bescherming moeten bieden bij mogelijke toekomstige Oekraïense invallen.
Ook stelde Poetin tijdens het bezoek dat buitenlandse burgers die met Oekraïense troepen vechten en in Koersk gevangen werden genomen, geen recht hebben op bescherming onder de Geneefse Conventies en dat Oekraïense soldaten die in Koersk gevangen werden genomen als „terroristen” moeten worden behandeld.
De Russische president Vladimir Poetin is op bezoek in Koersk, de regio waar Oekraïense troepen afgelopen augustus verrassend de grens overstaken en gebied veroverden. De Russen hebben de afgelopen dagen veel terrein teruggewonnen en Poetin heeft het leger woensdag nog eens opgedragen om de hele regio zo snel mogelijk te „bevrijden”.
Poetin ging langs bij troepen die meevechten in het Russische tegenoffensief. Ook bezocht hij een controlecentrum waar hij werd bijgepraat door opperbevelhebber Valeri Gerasimov. Hij zei dat de Oekraïners in Koersk nu omsingeld zijn. Het Russische leger zou 430 Oekraïense militairen gevangen hebben genomen.
Volgens de Oekraïense commandant Oleksandr Syrsky wordt er gevochten in een buitenwijk van Soedzja, het enige bolwerk van betekenis dat de Oekraïners in handen hebben. Als ze daar verdreven worden, zou dat een tegenvaller zijn voor Kyiv. President Volodymyr Zelensky heeft eerder gesuggereerd het gebied in Koersk te willen gebruiken als ruilmateriaal bij eventuele vredesbesprekingen.
De Oekraïense troepen blijven „zo lang als wenselijk en nodig” in Koersk, stelt Syrsky, die ook suggereerde dat een terugtrekking mogelijk is. „In lastige situaties ligt mijn prioriteit altijd bij het redden van de levens van Oekraïense soldaten. Als het nodig is zullen we daarom de troepen naar gunstigere posities manoeuvreren.”
De coalitiepartijen komen donderdagochtend extra bijeen om het te hebben over een omstreden motie die het kabinet oproept niet in te stemmen met het herbewapeningsplan van de Europese Commissie. Dat bevestigen Haagse bronnen na een bericht van het AD. De motie haalde het nipt, mede doordat de regeringspartijen PVV, NSC en BBB voor stemden.
De VVD reageerde laaiend op de steun van haar coalitiepartners voor de motie van JA21-voorman Joost Eerdmans, en noemde die „onverantwoord”. Premier Dick Schoof had zich in Brussel al achter het plan geschaard, net als alle andere EU-leiders. Daar zal hij nu in Brussel op moeten terugkomen, zei PVV-leider Geert Wilders eerder deze week.
Het unaniem door de lidstaten onderschreven voorstel van de Europese Commissie moet honderden miljarden aan extra investeringen in defensie door de lidstaten mogelijk maken. Om dat financieel mogelijk te maken wil het dagelijks bestuur van de EU deze uitgaven buiten de begrotingsregels houden. Ook wil de commissie er gezamenlijke leningen voor afsluiten. Een Kamermeerderheid ziet dat evenwel niet zitten.
De Amerikaanse president Donald Trump meldt dat onderhandelaars nu onderweg zijn naar Rusland. Er is een Amerikaans voorstel voor een staakt-het-vuren van dertig dagen in Oekraïne. De regering in Kyiv is al akkoord gegaan.
Trump zegt te hopen dat Rusland instemt en dat de bal nu bij Rusland ligt. Het Kremlin zei woensdag in een eerste publieke reactie in afwachting te zijn van informatie van de Verenigde Staten.
Amerikaanse en Oekraïense delegaties bespraken het voorstel dinsdag in Saudi-Arabië. Zij maakten na het urenlange overleg bekend dat Oekraïne akkoord was. De VS meldden daarna snel in overleg te zullen gaan met Rusland.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die niet bij het overleg in Saudi-Arabië was, zei dat de Oekraïense bereidheid om aan het staakt-het-vuren deel te nemen, aantoont dat zijn land vrede wil.
Advertentie
NAVO-topman Mark Rutte bezoekt donderdag de Amerikaanse president Donald Trump in het Witte Huis. Rutte staat voor de taak om de NAVO bijeen te houden nu Trump toenadering zoekt tot Rusland, Europese bondgenoten de wacht aanzegt en hardop morrelt aan de fundamenten van het bondgenootschap.
Het is Ruttes eerste bezoek sinds Trump in januari het Witte Huis weer betrok. Na Trumps herverkiezing in november ging Rutte al wel langs op zijn landgoed in Florida. Ook naar die visite werd door Trumps eerdere uitlatingen met spanning uitgekeken, maar de ontmoeting verliep volgens ingewijden betrekkelijk hartelijk. Ruttes goede verstandhouding met Trump was een van de redenen voor veel NAVO-landen om hem vorig jaar te benoemen tot nieuwe secretaris-generaal van de alliantie.
Rutte ontmoet in de VS ook andere leden van de regering en het parlement, liet de NAVO weten. Hij komt woensdag aan en vertrekt vrijdag weer.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wil een eventueel staakt-het-vuren van dertig dagen gebruiken om een vredesplan op te stellen. De regering in Kyiv heeft al ingestemd met een Amerikaans voorstel voor een dergelijk bestand.
Oekraïense en Amerikaanse delegaties bespraken het voorstel dinsdag in Saudi-Arabië. Deze gesprekken waren „constructief”, aldus Zelensky. Na het overleg werd ook bekendgemaakt dat de Verenigde Staten weer militaire steun en inlichtingen aan Oekraïne gaan leveren.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio heeft gezegd dat de VS woensdag contact hebben met Rusland over het voorstel voor een bestand van dertig dagen. Tijdens een bezoek aan Ierland sprak hij de hoop uit dat Moskou wil meewerken. „Ik denk dat als ze nee zeggen, het ons veel zal vertellen over hun doelen en mindset.”
Rubio sprak deze week in Saudi-Arabië met vertegenwoordigers van Oekraïne, dat zich bereid toonde tot zo’n staakt-het-vuren. De minister zei dat hij blij is met de opstelling van Oekraïne en dat de Russen nu aan zet zijn. „Als Rusland ja zegt, is dat heel goed nieuws. Dan gaan we het proces in gang zetten.” Hij zei dat Rusland eerder bereidheid heeft getoond om onder de „juiste omstandigheden” het conflict te beëindigen.
De minister beklemtoonde geen militaire uitkomst te zien voor de oorlog. „Het kan alleen eindigen door onderhandelingen. Alleen zo komen we tot vrede.” Hij wilde zijn land niet binden aan veiligheidsgaranties voor Oekraïne, een wens van de regering in Kyiv. Rubio zei dat Oekraïne zichzelf moet kunnen verdedigen om toekomstige Russische agressie af te schrikken. Volgens de minister moet worden voorkomen dat het conflict over enkele jaren weer oplaait.
Rusland wacht nog op nadere informatie van de VS over het voorgestelde staakt-het-vuren van een maand in Oekraïne. „We gaan ervan uit dat minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio en adviseur Michael Waltz ons de komende dagen informeren over de onderhandelingen in Saudi-Arabië en over de overeenkomst die daar is bereikt”, aldus de Kremlinwoordvoerder. Dinsdag hebben Amerikaanse en Oekraïense onderhandelaars in Saudi-Arabië gesproken over de oorlog in Oekraïne.
De VS hebben een wapenstilstand van dertig dagen voorgesteld en Oekraïne heeft met het voorstel ingestemd. De Amerikaanse president Donald Trump heeft de militaire hulp aan Oekraïne hervat en gezegd dat hij snel met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin over de wapenstilstand wil spreken. De Kremlinwoordvoerder zei dat „Rusland en de VS in de komende dagen contacten hebben gepland”. Maar Moskou wil volgens hem niet op de zaken vooruitlopen wat betreft het voorgestelde staakt-het-vuren.
Rusland claimt in de Russische grensregio Koersk vijf dorpen te hebben heroverd die voorheen waren bezet door Oekraïne. Staatsmedia berichten daarnaast dat Russische troepen het centrum hebben bereikt van Soedzja en daar de vlag hebben gehesen boven het stadhuis. Oekraïne heeft dat niet bevestigd.
Het Kremlin reageerde opgetogen op de berichten over de Russische militaire successen. „De informatie die we van ons leger hebben ontvangen, toont aan dat onze troepen met succes oprukken in de regio Koersk en gebieden bevrijden die onder controle stonden van de militanten”, zei een regeringswoordvoerder. „De ontwikkelingen zijn positief.”
De Amerikaanse militaire denktank Institute for the Study of War concludeerde woensdag dat het „waarschijnlijk” is dat Russische aanval op Soedzja al is begonnen. Het verlies van veroverde gebieden in Koersk verzwakt de Oekraïense onderhandelingspositie bij toekomstig vredesoverleg. Oekraïne beschikt dan over minder Russisch gebied om te ruilen tegen door Rusland bezette gebieden in het oosten van Oekraïne.
Premier Dick Schoof heeft woensdagmorgen een „goed en stevig gesprek” gehad met Geert Wilders (PVV) en Caroline van der Plas (BBB) over de toegezegde miljardenhulp aan Oekraïne. Dat laat een woordvoerster van de premier weten. Verder wil zij niets kwijt over het onderhoud.
Schoof kondigde vorige week in een debat aan volgend jaar 3,5 miljard euro hulp te geven aan Oekraïne. Hiervan waren de coalitiepartijen naar eigen zeggen niet op de hoogte. Daarop eisten PVV en BBB een gesprek met de premier om opheldering te krijgen.
Europese leiders reageren positief op een voorstel voor een bestand van 30 dagen in Oekraïne. Ze benadrukken dat de Russische president Vladimir Poetin nu aan zet is.
De leiders reageren op berichten dat Oekraïne zich na overleg met de VS bereid heeft getoond tot zo’n staakt-het-vuren. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz sprak over een belangrijke stap richting een „rechtvaardige vrede” voor Oekraïne. „Nu is het aan Poetin”, vervolgde hij.
De Britse premier Keir Starmer feliciteerde de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Oekraïense ambtgenoot Volodymyr Zelensky met de „uitzonderlijke doorbraak”. Hij zei dat „de bal nu bij Rusland ligt”. De Spaanse premier Pedro Sánchez sprak over positief nieuws.
Poetin heeft zelf nog niet gereageerd. Russische bronnen reageerden tegenover persbureau Reuters terughoudend. Een hoge Russische functionaris zei dat Poetin niet zomaar steun zal uitspreken voor een bestand zonder dat er verdere afspraken zijn gemaakt en garanties worden verleend.
„Het is voor Poetin moeilijk om hiermee in de huidige vorm akkoord te gaan,” aldus de bron, die anoniem wilde blijven. „Poetin staat sterk omdat Rusland oprukt.”
Polen heeft bevestigd dat de Verenigde Staten hun wapenleveranties aan Oekraïne hebben hervat. De VS gebruiken Polen als doorvoerland.
De bevestiging kwam van de Poolse minister van Buitenlandse Zaken Radoslaw Sikorski. Die stond met zijn Oekraïense ambtgenoot de pers te woord in Warschau.
Rusland sluit geen compromissen die levens in gevaar brengen volgens de minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. Hij zei dit in een interview naar aanleiding van berichten over een mogelijke wapenstilstand van dertig dagen met Oekraïne.
Lavrov herhaalde dat Rusland onder geen beding NAVO-troepen op Oekraïens grondgebied zal accepteren.
Dinsdag spraken een Amerikaanse en een Oekraïense delegatie in Saudi-Arabië over beëindiging van de oorlog. Volgens de Oekraïense president Volodymyr Zelensky willen de VS eerst een wapenstilstand van dertig dagen en Oekraïne steunt dat.
President Donald Trump hoopt dit op korte termijn te regelen. Hij wil er deze week nog met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin over praten
Minister-president Dick Schoof heeft instemmend gereageerd op de gezamenlijke verklaring waarin de Verenigde Staten en Oekraïne zich hebben uitgesproken voor een staakt-het-vuren. „Dit kan een belangrijke eerste stap zijn naar een duurzame vrede”, aldus de premier op X.
De kopstukken van de Europese Unie hebben verheugd gereageerd op de verklaring van Oekraïne en de Verenigde Staten over een voorgesteld staakt-het-vuren met Rusland. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en voorzitter van de regeringsleiders António Costa spraken op X van een „positieve ontwikkeling”. „Nu is Rusland aan zet.”
„We verwelkomen het nieuws uit Jeddah”, schrijven Von der Leyen en Costa in overeenkomstige berichten. Ze zijn ook blij dat de VS hebben besloten om de militaire steun en het delen van inlichtingen met Oekraïne te hervatten. Ze hopen dat dit een eerste stap kan zijn richting een „alomvattende, rechtvaardige en duurzame vrede voor Oekraïne”. „De EU is klaar om, samen met haar bondgenoten, haar rol te spelen in de komende vredesonderhandelingen.”
Het Amerikaanse voorstel voor een bestand tussen Oekraïne en Rusland gaat uit van „een volledig staakt-het-vuren voor dertig dagen, niet alleen ten aanzien van raketten, drones en bommen, niet alleen op de Zwarte Zee maar ook langs de volledige frontlinie”, zegt de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in een bericht op Telegram.
„Oekraïne verwelkomt dit voorstel, we zien het als positief, we zijn klaar om een dergelijke stap te zetten. De Verenigde Staten van Amerika moeten Rusland ervan overtuigen om hiermee in te stemmen”, aldus Zelensky. „De Amerikanen begrijpen onze argumenten.”
Oekraïne en de VS hebben afgesproken „zo snel mogelijk” een overeenkomst te tekenen over het winnen van Oekraïense bodemschatten. Washington eiste een deal over zeldzame mineralen om de hulp te vergoeden die de VS Oekraïne hebben verstrekt.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zou het akkoord twee weken geleden op bezoek in het Witte Huis beklinken, maar dat kwam er niet van toen dat bezoek ontaardde in openlijke ruzie.
Veel is niet bekend over het voorgestelde bestand. Het zou gaan om een „onmiddellijk, 30-daags interim-staakt-het-vuren”. Dat zou verlengd kunnen worden als beide landen daarmee instemmen.
De Verenigde Staten hebben toegezegd om met Rusland in gesprek te gaan om erop aan te dringen dat Moskou ook moet meewerken. Over eventuele veiligheidsgaranties en de rol van Europa daarin wordt niets gezegd. Wel staat er dat Oekraïne Europa zal „betrekken in het vredesproces”.
De Verenigde Staten gaan per direct weer militaire steun en inlichtingen leveren aan Oekraïne. Dat hebben diplomaten uit beide landen afgesproken tijdens gesprekken in Saudi-Arabië, staat in een gezamenlijke verklaring.
Tijdens die gesprekken is Oekraïne akkoord gegaan met een Amerikaans voorstel voor een bestand met Rusland van dertig dagen. Rusland moet nog akkoord gaan, meldde het kantoor van de Oekraïense president dinsdag in een gezamenlijke verklaring met de VS.
Advertentie