Je kunt wel zeggen dat de zeven mennonietenfamilies uit Bolivia die eind vorig jaar via een achterdeur Suriname binnenkwamen, momenteel tussen hoop en vrees leven. Ze hopen dat ze mogen blijven en dat ook andere families zich zullen aansluiten, maar tegelijk is er de vrees dat ze binnen afzienbare tijd het land worden uitgezet. Terwijl ze dolgraag hun vleugels willen uitslaan in Suriname – dat in hun ogen onbegrensde mogelijkheden biedt.

Ruim drie jaar geleden werden de mennonieten in Suriname met open armen ontvangen. In totaal vijftig gezinnen hadden toestemming van de regering gekregen om zich hier te vestigen, een kolonie op te zetten en vooral aan grootschalige landbouw te doen. Maar dit pilotproject werd al snel in de kiem gesmoord vanwege fel verzet vanuit de samenleving en in het bijzonder de inheemse bevolking. Zij vreesden dat hun leefgebied zou worden aangetast. Bovendien eisen zij al jaren dat hun rechten als eerste bewoners van het land verankerd worden in de wet. Suriname is dat ook verplicht volgens allerlei bindende internationale verdragen, maar heeft daar –als enige land in de Amazoneregio– (nog) niet aan voldaan. Nieuwe ‘indringers’ kwamen daarom erg ongelegen.

Ook vanuit de hoek van milieuorganisaties waren er grote bezwaren. Die waren bang dat tienduizenden hectares regenwoud zouden worden kaalgekapt voor landbouwdoeleinden. De weerstand was zo groot dat president Chan Santokhi precies een jaar geleden de eerder gegeven toestemming introk.

Voedselschuur

Maar dat was eigenlijk tegen de zin van het staatshoofd in: hij droomt er al jaren van dat zijn land de voedselschuur van de Caraïbische regio of zelfs de hele wereld zal worden. Suriname is daar immers vruchtbaar genoeg voor. De vele plannen om die droom te verwezenlijken, zijn gestrand op politieke onwil en het gebrek aan voldoende arbeidskrachten. Veel Surinamers zijn niet bereid om zware arbeid onder de tropenzon te verrichten.

Pogingen die de president enkele jaren geleden ondernam om Nederlandse boeren naar zijn land te lokken, faalden door een totaal gebrek aan belangstelling volledig

Pogingen die de president enkele jaren geleden ondernam om Nederlandse boeren naar zijn land te lokken, faalden door een totaal gebrek aan belangstelling volledig. Dus met de mennonieten dacht hij zijn kans te verwezenlijken. Als het pilotproject een succes was geworden, hadden uiteindelijk duizend gezinnen zich in Suriname mogen vestigen. De nieuwkomers wilden beginnen met 30.000 tot 50.000 hectare grond, wat uiteindelijk moest oplopen tot een veelvoud daarvan. Maar dat ging dus niet door: de mennonieten moesten het land verlaten.

Dat er eind vorig jaar zeven gezinnen, inclusief vijftien kinderen, in Suriname opdoken om te gaan werken in een varkenskwekerij in de jungle, kwam voor iedereen als een verrassing. President Santokhi heeft het naar verluidt toegejuicht. Weliswaar niet in het openbaar, want er bestaat nog altijd veel weerstand tegen de doopsgezinde pioniers. Inheemsen gaan de laatste maanden toch al veel de straat op om tegen de beknotting van hun rechten te protesteren en kaarten daarbij ook elke keer hun bezwaren tegen de mennonieten aan.

Verkiezingen

Met de verkiezingen die over drie maanden worden gehouden, moet Santokhi uitermate voorzichtig te werk gaan om geen mensen tegen zich in het harnas te jagen, want zijn partij en hij lopen grote kans te gaan verliezen. Dus moet hij laveren tussen voor- en tegenstanders van de mennonieten en zal hij hen alleen al om die reden niet aanmoedigen.

Maar ook niet afschrikken; ze zullen door zijn regering niet worden weggejaagd. Dat zou wel kunnen, omdat hun verblijfspapieren niet in orde zijn en ze niet legaal in Suriname kunnen wonen en werken. Santokhi’s minister van Arbeid dreigde enkele weken geleden dan ook dat de verblijfsstatus van de gezinnen zou worden onderzocht, maar het is –vermoedelijk onder druk van Santokhi– bij een dreigement gebleven.

De mennonieten die er zijn, worden in ieder geval gedoogd

De mennonieten die er zijn, worden in ieder geval gedoogd. Zo duurt hun avontuur in Suriname voort en koesteren ze hoop dat na de verkiezingen van eind mei het politieke en maatschappelijke klimaat enigszins is verbeterd en ze definitief mogen blijven.