Bewaar het Pand schaart zich daarmee achter een brief die het moderamen (bestuur) van de synode van de CGK inmiddels naar alle gemeenten heeft gestuurd. „Wij ondersteunen deze dringende oproep van harte”, schrijft het bestuur van de stichting in een verklaring. „Het geestelijk heil van de kerken en van hun leden zal niet zijn gediend door incidentele en eigenmachtige stappen.” Een „ongeordend uiteenvallen” van de CGK noemt Bewaar het Pand „zeer onwenselijk”.

Het lukte de CGK niet een plan te bedenken voor de toekomst van het kerkverband. Het idee van de commissie toekomst kerkverband om interim-classes in te richten voor gemeenten die afwijken van de synodale besluiten over homoseksualiteit en vrouw en ambt, kreeg vrijdag in de synode onvoldoende steun.

Lees ook

CGK voorkomen rotondesynode

„We moeten onder ogen zien dat onze Christelijke Gereformeerde Kerken in een crisis, dieper dan ooit, zijn terechtgekomen”, aldus Bewaar het Pand. „Die heeft naar onze mening niet als oorzaak dat een deel van de synodeleden liet blijken het voorstel van de genoemde commissie niet te kunnen dragen. Evenmin in het feit dat de synode eerder deze week met een aanmerkelijke meerderheid van stemmen de revisieverzoeken aangaande vrouw en ambt afwees.”

De oorzaak van de crisis in de CGK zoekt Bewaar het Pand vooral in de verschillende visies op „wezenlijke zaken van ons kerk-zijn. We praten nog wel met elkaar, maar tegelijkertijd ook veel langs elkaar heen.” De „jarenlange ontwikkeling van onderlinge vervreemding en verwijdering” kwam vrijdag „meer dan ooit” aan het licht, aldus de stichting. „Het vervult ook ons met schuld en schaamte.”

Tegelijk had de crisis volgens Bewaar het Pand voorkomen kunnen worden als gemeenten trouw waren gebleven aan Schrift, belijdenis en kerkorde. De stichting verwijst naar synodale uitspraken over homoseksuele relaties (2013) en vrouw en ambt (1998 en 2022), die „Bijbels en confessioneel” zijn. „Het verwijt dat elkaar houden aan deze consistente lijn een vorm van heersen zou zijn, is zeer ten onrechte.”

Moed

Dat het voorgestelde model van interim-classes is ingetrokken, getuigt van „moed en wijsheid”, vindt het Christelijk Gereformeerd Beraad (CGBeraad). In een terugblik op de „bewogen zittingsweek” van de generale synode van de CGK schrijft de stichting: „Het is intens verdrietig dat we er als kerken niet in zijn geslaagd om samen een weg te zoeken hoe we verder kunnen.”

De bekrachtiging van „de Bijbelse lijn over vrouw en ambt” door de synode stemt het CGBeraad tot „dankbaarheid”. De stichting blijft wijzen op „de noodzaak van een terugkeer van het geheel van onze kerken naar de bedding van gezamenlijk genomen besluiten, op basis van Schrift, belijdenis en kerkorde. Het is ingrijpend dat nu op synodaal niveau blijkt dat dit niet gezamenlijk mogelijk is.” Het beraad roept op tot verootmoediging.

Over de vraag ”hoe verder?” merkt het CGBeraad op „dat dit nog steeds aan de generale synode is. Er zal nu onderzocht moeten worden op welke wijze een ontvlechting een einde aan de huidige impasse kan maken. Hierin heeft het moderamen nu de leiding om in deze situatie alles te doen om de schade zoveel mogelijk te beperken.”

Het beraad onderstreept de oproep van de preses van de synode, ds. P.D.J. Buijs, om „niet plaatselijk al af te splitsen door eigen wegen te gaan. Dat zou leiden tot een ongeordend uiteenvallen en zal grote schade tot gevolg hebben. Er is nu rust en tijd nodig, zodat het moderamen kan doen wat het moet doen. Daarom roepen we op tot gebed voor de broeders en in het bijzonder om wijsheid voor hen.”

Het CGBeraad werd opgericht na de afsluiting van de generale synode van de CGK in juni 2022 om zich „te bezinnen over de ontwikkelingen in onze kerken en de gevolgen van de genomen synodebesluiten voor onze kerken”. In het bestuur zitten onder anderen ds. A.A. Egas uit Damwoude (voorzitter) en ds. H.C. Bezemer uit Culemborg (secretaris).

Verbijsterend

Theologe Rieke den Hertog, voorzitter van de vrouwenbond CGK-Vrouw, zei vrijdag op persoonlijke titel in het actualiteitenprogramma Uitgelicht van Family7 dat ze het „verbijsterend” vindt hoe de synode met de problemen in de kerk omgaat. Ze wees bijvoorbeeld op het afwijzen van de vijftig revisieverzoeken tegen het besluit om geen vrouwen in de ambten van predikant, ouderling en diaken toe te staan. „Met één stemming in de prullenbak. Dat vond ik gênant.”

Met het intrekken van het plan voor de interim-classes zijn de CGK „weer terug bij af”, denkt Den Hertog.  „Hoe het nu verder moet? Ik denk dat er een peiling moet komen in de gemeenten; iets in die geest.”

De eenheid die er binnen de CGK was, is volgens haar een signaal voor andere kerken. „Met verschillende opvattingen in één kerk zitten, kan wél. Als we nu uit elkaar vallen, is dat idee ook weg.”

Den Hertog vindt dat gemeenten die vrouwen in het ambt hebben bevestigd, binnen de CGK moeten kunnen blijven. „We hebben al die jaren bij elkaar gehoord. Ik denk dat je binnen de CGK vrouwen in het ambt kunt hebben. Gemeenten die dat ook vinden, op grond van de Bijbel, willen christelijk gereformeerd blijven, omdat ze dat altijd zijn geweest. Maar ook mensen die daar anders over denken, horen erbij. We horen bij elkaar.”

Brief

Het moderamen noemt in zijn brief aan de kerkenraden afgelopen vrijdag een „verdrietige dag voor ons kerkverband”. Het synodebestuur constateert dat er al langer sprake is van het uit elkaar groeien. „Divergerende standpunten over vrouw en ambt en homoseksualiteit, kansels die voor bepaalde predikanten gesloten blijven, zijn daar voorbeelden van. Het bevestigen van vrouwen in de ambten zonder dat daar kerkordelijk ruimte voor is, heeft tot veel onrust en onvrede geleid.”

In een terugblik op de synodevergadering vrijdag schrijft het moderamen: „In de bespreking werd duidelijk dat voor een aantal afgevaardigden het plan niet te dragen is. Een groot bezwaar is de medeverantwoordelijkheid van ambtsdragers voor zaken die in andere gemeenten gebeuren. Een ander bezwaar is de gelijkwaardigheid van gemeenten in reguliere en interim-classes.”

Steun van een grote meerderheid van de afgevaardigden voor het plan van de commissie toekomst kerkverband bleek geen haalbare kaart. „Met grote verslagenheid en verbijstering werd dit geconstateerd.”

Het moderamen gaat zich met andere deskundigen bezinnen op een „realistisch plan”. Daarvoor zijn volgens het bestuur twee dingen nodig: gebed en kalmte. „Bidt u als kerken alstublieft om wijsheid van onze God.” En: „Neemt u als lokale gemeente alstublieft geen grote besluiten over uw plaats in het kerkverband of andere ingrijpende zaken. „

De synode vergadert eind maart over het voorstel.