Nu de financiering van 100 miljoen euro rond is, kan de bouw van zonnepark Eekerpolder beginnen. Het Groningse zonnepark, zo groot als 320 voetbalvelden, wordt het allergrootste van Nederland. Jaarlijks zal het bijna 200 megawattpiek opbrengen, genoeg groene stroom voor 67.000 huishoudens.

Het is een belangrijke stap richting meer schone energie, die Nederland hard nodig heeft om de klimaatdoelen te halen. De hoeveelheid hernieuwbare energie, zoals zon- en wind-, groeit razendsnel. Vorig jaar was voor het eerst meer dan de helft van alle elektriciteit hernieuwbaar.

Maar al deze schone energie moet wel in ons energiesysteem passen, en daar piept en kraakt het aan alle kanten.

Het stroomnet in Nederland is niet gebouwd op zo veel variatie in levering van elektriciteit, en zit op dit moment overvol. Dat geldt vooral voor twee onderdelen: het laagspanningsnet, dat huishoudens en kleine bedrijven van stroom voorziet, en het middenspanningsnet, dat stroom vervoert binnen steden en regio’s. Alleen op het landelijke hoogspanningsnet is relatief meer ruimte vrij.

Dat volle stroomnet vormt een grote uitdaging voor het project Eekerpolder in Groningen, dat het grootste zonnepark van Nederland moet worden. Maar er is een oplossing.

Doorgaans leveren zonnepanelen hun stroom aan het middenspanningsnet. Aansluiting op dit net is vaak goedkoper en makkelijker te realiseren. Maar daardoor raakt dit ‘gewone’ net ook steeds voller, waardoor het voor lokale netbeheerders zoals Enexis in Groningen lastig is om nieuwe aansluitingen toe te staan.

Dit zorgt voor grote problemen. Nieuwe kantoren, scholen, ziekenhuizen of fabrieken kunnen op lange wachtlijsten terechtkomen voor een aansluiting. Tegelijkertijd kunnen ook zonne- of windparken niet zomaar worden aangesloten om schone energie aan het net te leveren.

Bij het nieuwe zonnepark Eekerpolder wordt dit probleem slim aangepakt. „In plaats van de opgewekte stroom aan het gebruikelijke net te leveren, krijgt het zonnepark een eigen privéaansluiting”, vertelt Julian Uil, woordvoerder van Novar, dat het Groningse zonnepark mede ontwikkelt. „Daardoor wordt de stroom direct doorgestuurd naar het hoogspanningsnet, zonder tussenkomst van het middenspanningsnet.”

Door de stroom van het zonnepark via een eigen netwerk op het hoogspanningsnet aan te sluiten, wordt het middenspanningsnet ontlast. Hierdoor wordt de druk voor netbeheerder Enexis in Groningen minder groot.

Het zonnepark is niet het eerste project met zo’n aanpak. „Smart Grid Flevoland is een vergelijkbaar systeem waar wind- en zonneprojecten op aangesloten zijn”, zegt Bruno Ehrler, hoogleraar zonne-energie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Met name de omvang en kracht van het park maakt het uniek.

Ehrler vindt het project een goed voorbeeld van hoe Nederland ondanks het volle stroomnet toch grote energieprojecten kan uitvoeren. „Een stap richting verduurzaming, maar ook een slimme oplossing voor de beperkte capaciteit van het stroomnet.” Bovendien kun je via het hoogspanningsnet de stroom direct over grotere afstanden transporteren, zegt Ehrler, bijvoorbeeld naar andere provincies.

Het Groningse zonnepark is daarnaast niet alleen goed nieuws voor Nederland maar ook voor de Europese energietransitie. „Het park gaat bijvoorbeeld stroom exporteren naar regio’s waar minder schone energie is, zoals Beieren.” Volgens de hoogleraar zijn het precies dit soort creatieve oplossingen die de energietransitie een succes kunnen maken.