Het is discriminerend en niet meer van deze tijd als deze wijze van gezagsverwerving slechts is voorbehouden aan gehuwde vaders en vaders met een geregistreerd partnerschap.

Dat betoogden VVD en D66 donderdag in de Tweede Kamer. Een door beide partijen ingediend wetsvoorstel dat het automatisch gezamenlijk gezag voor vaders moet regelen, ook wanneer de verbintenis met de moeder op geen enkele wijze is vastgelegd, lijkt dinsdag bij de stemmingen te kunnen rekenen op een meerderheid.

Het wetsvoorstel werd in november 2016 ingediend, vanuit de gedachte dat het strijdt met de kinderrechten als het gezag afhankelijk is van de keuze van ouders voor een bepaalde relatievorm. „Wat de voorkeur van de ouders ook is, zij moeten altijd samen kunnen beslissen, verzorgen en opvoeden”, zo betogen de indieners.

Momenteel bepaalt de wet dat de vader die liever geen verbintenis registreert nog geen medegezagsdrager is wanneer hij het kind erkent. Daarvoor is een aparte rechtshandeling nodig, maar bij veel partners is dat niet bekend. In een samenleving waarin voor zover bekend ongeveer de helft van het aantal kinderen wordt geboren uit ongehuwde en niet-geregistreerde ouders vinden VVD en D66 dat onwenselijk. Als de vader pas bij een relatiebreuk tot de ontdekking komt dat hij geen medegezagsdrager is, kan een verzoek daartoe in een juridisch gevecht ontaarden, zo vrezen beide partijen. Een ander risico is het ontstaan van een gezagsvacuüm als de moeder die als enige het gezag heeft, overlijdt. Hun wet voorziet in „een structurele oplossing” voor beide problemen, zo schrijven VVD en D66 in een toelichting op de wet.

ChristenUnie en SGP vinden het verdedigbaar dat alleen ouders die huwen of een geregistreerd partnerschap aangaan het gezag bij de geboorte van het kind van rechtswege verkrijgen. Zij wijzen erop dat die relatievorm de intentie om duurzaam bij elkaar te blijven tot uitdrukking brengt, en dat het belang van het kind daarmee is gediend. De risico’s waar VVD en D66 op wijzen, vergen volgens hen geen wetswijziging; betere voorlichting kan ook een oplossing zijn.

Het CDA is het met VVD en D66 eens dat het gezag vanwege de belangen van het kind in elke relatievorm geregeld moet zijn. Wel vreest de partij, net als de SP, dat moeders die geen gezamenlijk gezag willen laten ontstaan vaders door de wetswijziging ook geen toestemming meer zullen geven om het kind te erkennen, waardoor het maar één juridische ouder heeft. Het CDA aarzelt verder of het verstandig is als ook vaders die nog niet weten welke rol ze in de opvoeding willen spelen het gezag er zomaar bijkrijgen. Ook zonder de steun van CDA en SP lijkt de wet echter te kunnen rekenen op een meerderheid.