70-plusser betreedt werkvloer en hoe
Een behandelstoel als bureaustoel, voedingssupplementen ophalen bij de koffiebar. Dat kunnen senioren uitproberen in het werkplekkengebouw TSH Collab in Amsterdam. Daar verkennen experts vrijdag of zo’n werkplek de toekomst wordt.
Een roze rollator en wachtstoelen staan in de gang van het kantoor van Collab. Ook andere elementen van een ziekenhuis zijn subtiel gemixt met de inrichting van een van de werkruimtes in het pand. De kantoortuin is –volgens de laatste kantoortrends– een kruising van een restaurant en een huiskamer. Onder het pand ligt een zwembad. Wie wil, kan er even tussenuit om te sporten en te ontspannen.
Niet voor niets, want het gaat om een proefontwerp van werkplekken met zorgfunctie, zegt interieurarchitect Celine de Waal Malefijt. „De dertiger van nu –zeker de jonge ondernemer– is waarschijnlijk op zijn 75e of 80e nog steeds aan het werk.”
We worden gemiddeld allemaal ouder, legt De Waal Malefijt haar gedachte achter de opzet uit. Langer doorwerken, ook na de pensioengerechtigde leeftijd, wordt daardoor normaler. Daarnaast wordt doorwerken misschien ook pure noodzaak, omdat het pensioenstelsel op losse schroeven staat door de hoge kosten. „We moeten ons erop voorbereiden dat pensioenen helemaal verdwijnen.”
Op je 70e werken is wellicht makkelijker als je een keer tussendoor een paar maanden vrij hebt genomen, zegt Sjaak Zonneveld, commercieel directeur bij BrightPensioen. Hij hekelt de gedachte dat werken na je 67e een straf is, omdat doorwerken voor veel mensen ook energie geeft volgens hem. Pensioen zou daarom een bewuste en vrije keuze moeten zijn. Daarnaast stelt hij dat het pensioengeld beschikbaar zou moeten zijn wanneer het uitkomt. „Even een tussenpensioen van een paar maanden als je 39 bent, is ook fijn.”
Kuuroord
Dat toekomstscenario kan beleefd en ervaren worden op de werkplekken voor senioren. De ontwerpers willen ermee de maatschappij aan het denken zetten. Daarom is het project de inzet van een debat op vrijdagmiddag. Kantoorspecialisten en cultuursociologen bespreken vragen zoals: wordt de werkplek kruising tussen kantoor, kuuroord en zorginstelling? Hoe ver gaan we om onze mentale en fysieke gezondheid te ondersteunen op het werk? En beseffen de huidige ”millennials” (de generatie geboren tussen 1980 en 2000, GH) wel dat het om hen gaat?
Het bedenksel sluit aan op belangrijke trends op de werkvloer. Zelfstandigen zonder personeel en flexwerkers werken veelal alleen, zegt De Waal Malefijt. „De tendens is om vrijheid te hebben in het werk. Toch willen we ergens bij horen en ons verbonden voelen met collega’s en een werkplek. Bij Collab ben je onderdeel van een gemeenschap en kun je samenwerken met anderen.”
Worden de seniorwerkplekken getest? Ja, zegt De Waal Malefijt. „Deze en gene probeert de oude oranje tandartsstoel even uit.” Het plateau aan de arm van de stoel leent zich uitstekend voor laptoptafel.
Zijn er geen risico’s aan een mini-apotheek in de koffiebar? Dat mensen mentaal zelfredzaam zijn, is wel een voorwaarde, aldus de ontwerpster. „Mensen moeten ook bijvoorbeeld met koffie zelf in de gaten houden hoeveel ze drinken.”
Of het ontwerp van toegevoegde waarde is voor het kantorenlandschap, zal nog moeten blijken. Een hellingbaan voor rolstoelgebruikers, is niet nieuw meer. Veel aanpassingen zijn al mogelijk voor mindervalide werknemers.
Andere werkelijkheid
Hoeveel de investeringskosten bedragen, kan De Waal Malefijt niet zeggen. „Het proefproject is bedoeld voor bewustwording.” Ze hoopt vastgoedontwikkelaars en architecten te inspireren om het idee te vertalen in concrete kantoorontwerpen.
Ver vooruitkijken brengt het nadeel met zich mee dat een idee ingehaald kan worden door een andere werkelijkheid. „Automatisering en invoering van het basisinkomen (minimuminkomen voor iedereen ongeacht levensomstandigheden, GH) kunnen de basis weghalen onder dit idee”, erkent De Waal Malefijt. Door automatisering zouden minder banen nodig kunnen zijn in de toekomst. Langer doorwerken zou minder noodzakelijk kunnen worden.
Niettemin is het altijd zinvol dat jongeren zich bezinnen op de toekomst van werk.