Uren in kleermakerszit in detentiecentrum Noord-Korea
Noord-Koreanen die in voorarrest zitten in detentie- en verhoorcentra krijgen systematisch te maken met marteling, geestelijke en lichamelijke mishandeling, uithongering en onhygiënische toestanden.
Wie de ergste behandelingen wilt voorkomen, kan niet zonder sociale connecties en steekpenningen. Dat blijkt uit een maandag gepubliceerd rapport van Human Rights Watch (HRW). Voor het onderzoek werd gesproken met 46 gevluchte Noord-Koreanen. Tweeëntwintig van hen werden gevangen gehouden in de centra; acht anderen werkten in de gevangenissen. De meeste getuigenissen zijn van na 2011, het jaar dat de huidige leider Kim Jong-un aan de macht kwam.
Een straf die alle ondervraagden moesten ondergaan, was het geknield of in kleermakerszit stilzitten voor een periode van zeven tot acht uur – in sommige gevallen zelfs nog langer. Daarbij moesten zij hun hoofd en ogen naar de vloer gericht houden, zonder de geringste beweging. „Als ik of een ander bewoog, moesten alle celgenoten de armen door de tralies steken”, vertelt Park Ji-cheol, die in 2014 werd vastgehouden. „De wachten liep dan met hun laarzen over onze handen heen of sloegen erop met leren riemen.”
Veel van de gedetineerden mochten niet langer hun naam gebruiken, maar enkel hun gevangenennummer. Mannen moesten de cipiers aanspreken met meester. Een van de gevangenen werd extra bruut behandeld omdat hij ervan werd verdacht in China contact te hebben gehad met christelijke zendelingen. „Zaken die een connectie hebben met christenen worden gezien als ernstige politieke kwesties.”
Ondanks de ernst van de straffen, zeiden de meeste oud-gedetineerden de honger het zwaarst te hebben gevonden. „Ze laten je creperen van de honger, waardoor je gek wordt. Je bestaat alleen nog maar, wordt als een dier en kunt niet meer rationeel denken”, aldus een oud-gevangene.
Mensen die zelf of via familieleden steekpenningen gaven aan de gevangenenbewaarders konden betere behandeling of vervroegde vrijlating afkopen. Ook was het soms mogelijk voor familie om eten, schone kleding en verzorgingsproducten bij gedetineerden te laten bezorgen, om hun honger en onhygiënische toestanden te verminderen.
Vaag
Het is in Noord-Korea eenvoudig om burgers te vervolgen, omdat strafbaar gedrag opzettelijk vaag geformuleerd is in het wetboek. Een oud-gevangene legt uit dat vrijwel iedereen die een beetje geld verdient in Noord-Korea kan worden opgepakt, omdat bijna alle winstgevende activiteiten strafbaar zijn.
Achter het smeergeldsysteem zit ook een verdienmodel voor politieagenten en cipiers. „De politie moet ook zien te overleven en ze hebben steekpenningen nodig om dat te kunnen”, aldus een gevlucht voormalig Partijlid. Volgens hem komt het bij een meerderheid van mogelijke aanhoudingen zelfs niet tot vervolging als de politieagent iets toegestopt krijgt.
Zo is de arrestatiebevoegdheid van agenten een verdienmodel, maar dat betekent niet dat ze zomaar iedereen kunnen afpersen. Officieren zijn voorzichtig met het aannemen van steekpenningen en weigeren die soms zelfs als zij denken de wederdienst niet te kunnen waarmaken. „Ze willen niet dat mensen gaan babbelen en dat zo hun reputatie en mogelijke toekomstige inkomstenbronnen in gevaar komen”, aldus een van de geïnterviewden.
Heropvoeding
Verder is tijdelijke detentie en uithongering ook een middel om burgers in het gareel te houden. „Zelfs voor mensen die onschuldig zijn en weer vrijgelaten worden, moet het voorarrest dienen als heropvoeding”, legt een oud-politieagent uit. „Daarom moet het een zeer harde en vernederende ervaring zijn, zodat zij een soort machines worden die het nooit in hun hoofd halen een misdrijf te plegen.”
HRW roept Noord-Korea op zijn inhumane detentiesysteem te hervormen en andere landen om druk op Pyongyang uit te oefenen om de mensenrechtensituatie te verbeteren. „Het Noord-Koreaanse voorarreststelsel is arbitrair, gewelddadig, wreed en vernederend”, verklaart HRW-Azië-directeur Brad Adams. „Noord-Koreanen leven in een constante angst om terecht te komen in een systeem waar officiële procedures irrelevant zijn, schuld wordt aangenomen en de enige ontsnapping via steekpenningen en connecties is.”
