Tien jaar was de predikant van de Free Presybterian Church in Edinburgh lid van een plaatselijk schoolbestuur. Tien jaar, en eigenlijk al veel langer, zag hij met lede ogen aan hoe het christelijk karakter van het Schotse onderwijssysteem terugliep. De hoop op betere tijden geeft hij niet op. Vandaar zijn pleidooi en zijn vraag, in de toespraak die hij deze donderdagavond houdt tijdens de internationale onderwijsconferentie Eccen in de Apeldoornse Jacobus Fruytier scholengemeenschap.

Er is een christelijk schooltje in zijn stad. Er is er een in Glasgow en een op het eiland Lewis, in Stornoway. En ds. Campbell denkt dat er een in Inverness komt, maar zeker is dat nog niet. Hij hoopt dat ze blijven bestaan en gereformeerd worden als ze het nog niet zijn. Maar het is wel een beetje een druppel op een gloeiende plaat. De meeste christelijke kinderen in Schotland zitten niet op een christelijke school. De ouders kunnen dat niet betalen, of kiezen voor het openbaar onderwijs. „Velen zien niet in dat de staatsscholen er de oorzaak van zijn dat jonge mensen het christelijk geloof loslaten.”

Gereformeerde onderwijzers heeft Schotland nodig, zowel op openbare als op bijzondere scholen, zegt de Edinburghse predikant. Een gereformeerde lerarenopleiding kan daartoe dienstig zijn.

Rooskleurig is de situatie allerminst. Seculiere wetten en onderwijsprogramma’s overspoelen de scholen. De nationale kerk versterkt de neerwaartse spiraal alleen maar. De positie van de gereformeerde Schotten is zwak door hun verdeeldheid en wereldgelijkvormigheid en doordat velen van hen vinden dat de staat neutraal behoort te zijn en dus niet voor christelijk onderwijs hoeft te zorgen.

Toch geeft ds. Campbell de moed niet op. „Christelijke scholen zouden door de staat moeten worden betaald.” Voorzichtig: „Er is in Schotland mogelijk een lichte toename van de belangstelling voor christelijk onderwijs.” Er zijn volgens de predikant nog steeds Schotten die bidden om christelijke scholen voor de hele natie; het ideaal van de reformator John Knox.

Steun gezocht

Ds. Campbell hoopt op gebed van christenen in het buitenland, en hij noemt het Europese vasteland en Noord-Amerika in het bijzonder. Hij hoopt ook op hun daadwerkelijke steun voor het tot stand brengen van een gereformeerde pabo, meerdere zelfs, een netwerk voor heel Schotland.

In Engeland zijn er kerken en particuliere weldoeners die geld in christelijk onderwijs steken; in Schotland zou dat ook moeten kunnen, stelt ds. Campbell. Er zijn mensen die hun kennis en positie zouden kunnen gebruiken om positieve invloed uit te oefenen.

„God kan in elke generatie bevlogen christelijke leraren doen opstaan die voor hun overtuiging uitkomen”, zegt ds. Campbell overtuigd. Zoals de vroedvrouwen Sifra en Pua in Egypte, die farao’s gebod om Hebreeuwse jongetjes na de geboorte te doden, naast zich neerlegden. „Ik geloof dat de kerk geroepen is haar armen beschermend en biddend om zulke docenten heen te leggen en hen in staat moet stellen hun gezegend werk te doen.”