Het is uniek, zegt Bert van Vreeswijk, heemraad (bestuurder) bij het waterschap Vallei en Veluwe. Nijkerk krijgt als eerste gemeente in Nederland een wijk die groen gas levert aan het reguliere aardgasnetwerk. Niet alleen etensresten maar ook de ‘opbrengst’ van toiletspoelingen –water, urine en ontlasting– wordt hergebruikt.

Groencertificaat

De 1200 woningen die de komende jaren in Doornsteeg verrijzen, krijgen standaard een aansluiting voor een voedselvermaler in het aanrecht, zegt Van Vreeswijk. „Het gat heeft de doorsnee van ongeveer een sinaasappel. Je doet de etensresten erin, sluit het deksel en de resten worden automatisch vermalen. Via een ondergrondse buis gaan ze vervolgens naar een zuiveringsinstallatie bij het waterschap. Daar maken wij er biogas van, dat weer omgezet wordt in zogeheten groen gas. En dat groen gas is geschikt voor dagelijks gebruik.”

Het is niet zo dat de bewoners van Doornsteeg standaard hun zelfgeproduceerde groen gas gaan gebruiken. Van Vreeswijk: „Door bepaalde wetgeving kun je niemand verplichten voor groen gas te kiezen. We kunnen wel proberen concurrerend te zijn door goede prijzen te bieden, zodat het voor particulieren interessant is groen geproduceerd gas te gaan gebruiken. De gemeente heeft trouwens al gezegd afnemer te willen zijn van het gas dat in Doornsteeg wordt geproduceerd.”

Voor de duidelijkheid zegt Van Vreeswijk: „Het eindresultaat van het in Doornsteeg geproduceerde gas dat wij aan het gasnetwerk gaan leveren, is exact hetzelfde als aardgas. Het is alleen anders, duurzamer, tot stand gekomen. Aan groen geproduceerd gas wordt wel een groencertificaat toegekend. Particulieren en bedrijven kunnen op die manier kiezen voor dit gas en zo bewust duurzaam bezig zijn.”

Medicijnresten

Niet alleen in de keukens in Doornsteeg wordt –indirect– groen gas geproduceerd. Ook de toiletten dragen een steentje bij. De woningen krijgen vacuümtoiletten. Dit klinkt campingachtiger dan het is, zegt Van Vreeswijk. „Het zijn gewoon porseleinen toiletten. Dezelfde als die je in vliegtuigen ziet. Ze zijn alleen veel zuiniger. Trek je door, dan wordt er maar 1 liter water gebruikt, in plaats van de standaard 6 liter.” Het ingebouwde vacuümsysteem spoelt de hele handel weg, weet de bestuurder.

Het waterschap legt in de wijk een nieuwe rioolbuis aan waarop zowel de voedselvermalers als de toiletten in de woningen zijn aangesloten. Er komt dus een aparte buis die het voedselafval en het afval uit de toiletten samenvoegt. In de rioolwaterzuivering wordt het geheel ontdaan van ‘verkeerde’ stoffen zoals hormonen en medicijnresten, zegt Van Vreeswijk. Hierdoor krijgt het gewone riool minder ongezuiverd afvalwater te verwerken. Door de scheiding van afvalstromen wordt het verwijderen van verkeerde stoffen volgens hem eenvoudiger. „Uit een compacte stroom is dat makkelijker en kost het ook minder geld.”

Waterrekening omlaag

De duurzame woningen in Doornsteeg leveren de eigenaren geen grote kostenbesparingen op. „Alleen de waterrekening zal omlaaggaan, doordat er in het toilet minder water wordt gebruikt. Verder hebben de bewoners het gemak van een voedselvermaler in het aanrecht. Mensen die die gebruiken, zijn er heel blij mee.” In de Verenigde Staten is zo’n toevoeging in het aanrecht redelijk standaard als prullenbak voor voedselafval, weet Van Vreeswijk, die naast zijn werkzaamheden voor het waterschap scheikundeleraar is aan het Van Lodenstein College in Amersfoort.

Waterschap Vallei en Veluwe heeft met zijn duurzaamheidsacties niet alleen particulieren op het oog. „In Nijkerk zitten verschillende voedselbedrijven die veel afval produceren dat geschikt is voor hergebruik. We zijn met vier bedrijven aan het onderzoeken of we kunnen samenwerken. Sommige hebben een eigen zuiveringssysteem voor hun afval, waarna er een restant in het riool terechtkomt dat door het waterschap wordt gezuiverd. Wij hebben gezegd: Waarom zouden jullie voorzuiveren, terwijl wij het restant doen? Waarom doet het waterschap niet alles in één keer, waarna het omgezet wordt in groen gas? We hopen samen tot een deal te komen.”