Door het boerkaverbod zullen steeds minder vrouwen gezichtsbedekkende sluiers dragen. Dat verwacht Saskia Aukema, die in 2017 het fotoboek ”Veiled” (Gesluierd) publiceerde over nikabdraagsters.
Moslima’s met gezichtsbedekkende kleding zijn „bedroefd” over het boerkaverbod, zegt Aukema. Ze sprak met tientallen (voormalige) nikabdraagsters. „Ze voelen liefde voor het kledingstuk en vinden dat hun dat wordt afgepakt. Een vrouw zei me: „Op de montessorischool leerde ik dat ik kan zijn wie ik wil zijn. Nu merk ik dat daar grenzen aan zitten.” Het verbaast de vrouwen dat je in dit land kennelijk mag uittrekken wat je wilt, maar niet mag aantrekken wat je wilt.”
Zien de vrouwen het boerkaverbod als in de hoek drijven van moslims?
„Dat is wat te scherp gesteld. Maar ze ervaren wel dat de islam onder het vergrootglas ligt.”
Dragen ze de nikab om religieuze redenen?
„Ja. Toch betekent dat niet dat de vrouwen de hele dag met de neus in de Koran zitten. De moslima’s die ik sprak, voelen zich comfortabel in de nikab. Ze willen zelf bepalen welke kleding ze dragen.”
Van de pakweg dertig vrouwen die Aukema enkele jaren geleden sprak, dragen de meesten de nikab niet meer. „Ze worden, ook als gevolg van discussies over het boerkaverbod, nogal eens geïntimideerd, bespuugd en uitgescholden.”
Schuiven de vrouwen hun principes onder druk terzijde?
„In zekere zin wel. Al behoort het dragen van een nikab zeker niet tot de belangrijke plichten van de islam, zoals bidden. Maar weinig moslims gaan ervan uit dat de nikab een verplichting is. Veel vrouwen beschouwen gezichtsbedekkende kleding als een religieus extraatje dat ze leveren. Om zo bijvoorbeeld te compenseren dat ze de Koran niet in het Arabisch kunnen lezen. De sluier herinnert hen als het ware continu aan hun geloof: ik mag niet schelden, ik wil mensen helpen waar het kan.”
Willen nikabdraagsters voorkomen dat ze lust opwekken bij mannen?
„Sommige vrouwen zeggen dat inderdaad. Ik hoorde verhalen van moslima’s die zich flink opmaakten voor een feestje met vrouwen. Ze wilden niet dat mannen op straat hun gezicht zouden zien en droegen op weg naar het feestje een nikab. Het viel mij op dat de vrouwen er zélf voor kozen om een nikab te dragen. Hun mannen of familie zijn er vaak fel op tegen.”
Hebt u respect voor nikabdraagsters?
„Absoluut. Omdat ze zo veel negativiteit moeten overwinnen. Ze krijgen op straat grove taal te horen: Ze moeten jullie verbranden! Ik denk vaak: is het je dat allemaal waard? Ik liep zelf een middagje in Rotterdam in een nikab. Het was verschrikkelijk. Mensen sissen naar je. Of zeggen: Zo, ga je een bank beroven? Ik ken een nikabdraagster wier sluier van haar hoofd werd getrokken en die werd mishandeld.”
Wat vindt u van het boerkaverbod?
„Ik zit er niet op te wachten, al snap ik goed dat een nikab veel mensen afschrikt. Maar we kunnen beter in gesprek gaan met elkaar. Etiquette dwing je niet per wet af.”
Het gros van de moslims heeft het niet op de boerka?
„Veel moslims hebben er inderdaad moeite mee. Ze zeggen tegen de nikabdraagsters: Jullie laten ons geloof er extreem uitzien. En ze geven aan dat een boerka of nikab alleen bedoeld is voor het leven in de woestijn. Om je gezicht te beschermen tegen zon, wind en zand.”